1. Ներկայացնել ջրիմուռների կեռուցվածքը և տարածվածությունը։
Ջրիմուռները լինում են միաբջիջ, գաղութային և բազմաբջիջ։ Միաբջիջ ջրիմուռները կարող են բնակվել հողում, ծառերի կեղևի, պատերի և այլ ցամաքային միջավայրներում: Միաբջիջ և գաղութային ջրիմուռները նաև լավ գոյատևում են ջրի վերին մակերեսին: Բազմաբջիջ ջրիմուռները հիմնականում գրավում են խոշոր ջրային ավազաններ, օրինակ՝ քաղցրահամ գետեր, լճեր, ծովեր ու օվկիանոսներ: Միաբջիջ ջրիմուռներ են քլամիդոմոնադը և քլորելան։ Բազմաբջիջ ջրիմուռներ են սպիրոգիրան, ուլոտրիքսը և լամինարիան։
2. Ջրիմուռների բազմացում։
Ջրիմուռները կարող են բազմանալ վեգետատիվ և սեռական ճանապարհով:
Վեգետատիվ բազմացման ժամանակ սպիրոգիրայի թելիկը մասնատվում է առանձին հատվածների, որոնցից յուրաքանչյուրը սկիզբ է տալիս նոր օրգանիզմի: Իսկ սեռական բազմացման ժամանակ թելիկները մոտենում են իրար և նրանց բջիջների միջև առաջանում են կամրջակներ: Արդյունքում առաջանում է զիգոտ, որը պատվում է թաղանթով և հանգստի շրջանից հետո սկիզբ է տալիս նոր սպիրոգիրայի:
3. Մարդը կենցաղում ինչպե՞ս է օգտագործում ջրիմուռներին։
Մարդիկ ջրիմուռները օգտագործվում են որպես պարարտանյութ, իսկ որոշ տեսակներ մարդիկ կիրառում են իրենց սննդակարգում: Նրանք հարուստ են յոդով, ածխաջրերով և վիտամիններով:
4. Սպորավոր բույսերի կառուցվածքը և տեսակները։
Սֆագնումը աճում է գագաթով, իսկ ստորին բջիջները մնում են ճահճային միջավայրում: Արդյունքում նրա ցողունի ստորին մասը կազմվում է մահացած խոշոր բջիջներից:
5. Ինչպե՞ս են բազմանում սպորավոր բույսերը։
Որոշ սպորավոր բույսեր հազվադեպ են սպոր առաջացնում և բազմանում են հիմնականում մարմնի առանձին հատվածների անջատման միջոցով։ Երբեմն սպորավոր բույսերը բաժանում են ստորակարգերի, օրինակ՝ ջրիմուռներ, բակտերիաներ, սնկեր, քարաքոսեր, և բարձրակարգերի՝ պտերներ, ձիաձետներ, գետնամուշկեր։ Սպորավոր բույսերի հակադրում են սերմնավոր բույսերին, որոնք բազմանում և տարածվում են սերմերով։
6. Ծաղկավոր բույսերի կառուցվածքը
Ծաղկավոր բույսերը լինում են վեգետատիվ և գեներատիվ։ Ծածկասերմերի գեներատիվ օրգաններն են՝ ծաղիկը, պտուղը, սերմը: Իսկ վեգետատիվ՝ արմատը, ցողունը, տերևը։ Վեգետատիվ համակարգը ապահովում է բույսի կենսագործունեությունը, իսկ գեներատիվ համակարգը ապահովում է բույսի բազմացումը: Գոյություն ունի արմատային երկու համակարգ՝ փնջաձև և առանցքային, որոնք կազմվում են գլխավոր, կողային և հավելյալ արմատներից: Լինում են պարզ և բարդ տերևներ, ամբողջաեզր և սղոցաեզր տերևներ, ցանցաջիղ, աղեղնաջիղ կամ զուգահեռաջիղ տերևներ:
7. Ծաղկի կառուցվաղք։
Ծաղիկը կազմված է ծաղկաբաժակից, պսակից, առէջներից ու վարսանդներից։ Ծաղկի կենտրոնում գտնվում է վարսանդը։ Սերմնարանի ներսում են գտնվում մեկ կամ մի քանի սերմնաբողբոջներ, որոնցից զարգանում են սերմերը։ Յուրաքանչյուր առէջ կազմված է առէջաթելից և փոշանոթից։ Փոշանոթում զարգանում են փոշեհատիկներ։
8. Ներկայացնել փոշոտումը։
Գոյություն ունի փոշոտման երկու ձև՝ ինքնափոշոտում և խաչաձև փոշոտում։ Ինքնափոշոտումը մեկ ծաղկի ներսում է տեղի ունենում, իսկ խաչաձև՝ երկու ծաղիկների միջև։
9. Ներկայացնել նոյեմբեր ամսվա բլոգային աշխատանքը։
Ջրիմուռների մասին
Սպորավոր բույսեր, պրեզենտացիա
Սպորավոր բույսեր
Ծածկասերմ, ծաղկավոր բույսերի կառուցվածքը

1. Ըստ կարդացածդ ստեղծագործությունների՝ ներկայացրու Մ.Գալշոյան հեղինակին.կարող ես օգտվել նրա կենսագրությունից:
Իմ կարծիքով, Մ․ Գալշոյանը շատ բարի մարդ էր, քանի որ նրա պատմվածքների մեծ մասում հերոսները շատ բարի են։ Եթե հեղինակը այդպիսի պատմվածքներ է գրում, իմ կարծիքով հեղինակն էլ բարի և հիանալի մարդ կլինի։
2. Ասմունքիր Հ.Սահյանի՝ Գալշոյանի հիշատակին նվիրված «Այս մի բուռ քարեղեն հողում» բանաստեղծությունը և ռադիոնյութ պատրաստիր:
«Այս մի բուռ քարեղեն հողում»
3. Համառոտ ներկայացրու Մ. Գալշոյանից ընթերցած պատմվածքները:
Ես կարդացել եմ Մ․ գալշոյանի «Մամփրե արքան», որը մի ութսունն անց պապիկի մասին էր, որը փորձեց այդ տարիքում սովորել հայոց այբուբենը։ Նաև կարդացել եմ «Սպասում»-ը, որտեղ Կոմիտասի վեհ կերպարն էր, թե ինչպես է սպասում դրամապանակի տիրոջը՝ համոզված լինելով, որ նա կգա։ Ինձ դուր եկավ նաև Գալշոյանին նվիրված Սահյանի «Այս մի բուռ քարեղեն հողում» բանաստեղծությունը, որը հայերի Հայաստանը պահելու ջանքերի մասին էր։
4. Ի՞նչ ընդհանրություններ տեսար պատմվածքների միջև:
Մ․ Գալշոյանի պատմվածքներում հերոսները միշտ բարություն են անում։ Բոլոր հերոսները իրենց հայրենի տունն ու օջախը կորցրած հայ շինականներ էին, որոնք սակայն դեռ սիրահարված էին կյանքին։
5. Ինչպիսի՞ն էին Գալշոյանի հերոսները:
Մամփրե արքան շատ էր սիրում և հարգում հայոց այբուբենը, նա կամքի ուժի և հայրենասիրության մարմնացում էր, ով ութսուն տարեկանում ավարտեց կիսատ գործը՝ սովորելով հայոց այբուբենը։ Նա իդեալ հերոս է ինձ համար։ Իսկ Կոմիտասը բարություն արեց՝ դրսևորելով իր հոգու վեհանձնությունը։
6. Ո՞ր ստեղծագործությունը ամենաշատը հավանեցիր և ինչու՞:
Ես ամենաշատը հավանեցի «Սպասում» ստեղծագործությունը, քանի որ կորցրած դրամապանակի միտքը ինձ շատ դուր եկավ։ Կարող է շատ հասարակ ստեղծագործություն լինի, բայց հենց այդ ստեղծագործութունը ես ամենաշատը հավանեցի։
7. Ի՞նչ դժվարությունների հանդիպեցիր Գալշոյան ընթերցելիս. խորհուրդ կտա՞ս արդյոք քո ընկերներին կամ հասակակիցներին ընթերցել Գալշոյան:
Իմ կարծիքով ոչ բոլորը կհասկանան Մ․ Գալշոյանի ստեղծագործությունների միտքը, բայց նրանք շատ հետաքրքիր և խորամիտ են։ Բայց եթե նրանք կուզենան կարդալ, ես շատ ուրախ կլինեմ, քանի որ այդ հետաքրքիր ստեղծագործությունների մասին ավելի շատ մարդ կիմանա, ու նրանք իրենց կյանքի համար շատ կարևոր գիտելիքներ ձեռք կբերեն։
8. Երեքից չորս նախադասությամբ ներկայացրու հեղինակի պատմվածքների արդիականությունը:
Մ․ Գալշոյանի պատմվածքների մեծ մասում բարությունն է գոյատևում, պատմվածքներում միշտ ինչ-որ մեկը բարություն է անում։ Օրինակ՝ «Սպասում» պատմվածքում Կոմիտասը կորցրած դրամապանակը վերադարձրեց տիրոջը, «Մամփրե արքան» պատմվածքում Մամփրեն իր հայոց այբումենն էր շատ սիրում։
9. Ի՞նչ տվեց այս նախագիծը քեզ՝ որպես սովորող, որպես մարդ
առհասարակ և որպես հայ:
Ես հասկացա, թե ինչքան ջանք են հայերը տվել, որպեսզի մեր Հայաստանը պահեն։ Պետք է հարգել և սիրել այն ամենը, ինչ ունենք, քանի որ մեր հողը, գրերը, հերոսները և ամեն ինչը շատ մեծ պատմություն է։ Հայերը շատ զոհեր են տվել, որպեսզի մենք հիմա այս ամենը ունենանք։

Լրացուցիչ աշխատանք, պատասխանել հարցերին․

1. Որո՞նք են ծաղկավոր բույսերի գեներատիվ օրգանները
Ծածկասերմերի գեներատիվ օրգաններն են՝ ծաղիկը, պտուղը, սերմը:
2. Տերևների ին՞չ ձևեր են ձեզ հայտնի։
Լինում են պարզ և բարդ տերևներ, ամբողջաեզր և սղոցաեզր տերևներ, ցանցաջիղ, աղեղնաջիղ կամ զուգահեռաջիղ տերևներ:
3. Արմատային համակարգի ինչ տեսականեր գիտես։
Արմատային համակարգը կարող է լինել փնջաձև և առանցքային
4. Որո՞նք են միաշաքիլավոր և երկշաքիլավոր բույսերը։ Յուրաքանչյուրից բերել մի քանի օրինակ։
Գոյություն ունի ծաղկավոր բույսերի երկու դաս՝
1. Միաշաքիլավոր բույսեր
Միաշաքիլավոր բույսերի սաղմը ունի մի տերև։ Օրինակ՝ շուշանը, ցորենը, եգիպտացորենը, բրինձը, սոխը, սխտորը:
2. Երկշաքիլավոր 
Երկշաքիլավոր բույսերի սաղմը ունի երկու տերև։ Օրինակ՝ լոբին, ոլոռը, կաղամբը, արևածաղիկը, խնձորենին, ելակը:
Երկշաքիլավոր բույսերի դասը երկրագնդի վրա հիմնական տարածում ունեցող, առավել լավ հարմարված և մարդկությանը հայտնի բուսատեսակների դասն է՝ խոտաբույսեր, թփեր, ծառեր:

1. 1+7=8
2. 9-5=4
3. 19+6=25
4. 24-12=12
5. 3x4=12
6. 8:4=2
7. 3+4=7
2+1=3
8. 6-4=2
5+2=7
10—2=8
9. 5+4=9
10. 22+2=24
11. 7+7=14
12. 19+1=20
13. 10-1=9
14. 99+1=100
15. 98+7=105
16. 13+4=17
17. 98+8+106
18. 97+6=103
19. 57-15=42

33. 1000—999=1
34. 3372+4452=7824
35. 6977-1345=5632
36. 2728+1548=4276
37. 7612-5460=2152
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.

Եթե Հենդոն երկու տարի էլ նստի նույն դասարանում, համադասարանցիներին հորեղբայր կգա։ Հիմա էլ գալիս է, բայց՝ կրտսեր հորեղբայր։ Այնպես որ, պարտուսը Հենդոյից սարքել է վեցերորդցու կենդանի հուշարձան։

Երբ ժողկրթբաժնից գալիս են դասալսման, Հենդոյին քշում են դպրոցի այգի՝ ծառ էտելու, ձյուն կուտակելու, ոռոգելու… նայած քառորդին։ Հենդոյի գոյությունը գաղտնիք չէ շրջկենտրոնի համար, բայց դպրոցի ղեկավարությունը տեսուչների հետ Հենդոյի հանդիպումը համարում է անցանկալի։ Մի փոքրիկ դասասենյակում երկու անգործ մարդու գոյությունը չափից է ավելի։ Եվ, իսկապես, դասարան մտած միամիտ մեկը առաջին պահ Հենդոյին դաս լսող կկարծի․ նստում է վերջին նստարանին, պատուհանի մոտ, երեխաներից մի գլուխ բարձր ու ձանձրույթով լի։

…Ահա թիթեռը վայրէջքի գնաց, և երփներանգ այդ շարժումը թարմություն էր ձանձրույթի գորշ ֆոնի վրա։ Թիթեռը իջավ ծաղկաթերթի ուղիղ եզրին, թևերը ծալելու էր՝ թերթիկը հակվեց։ Թիթեռը թևին տվեց ելավ, իջավ նորից, թերթիկը հակվեց, թիթեռը ելավ… Թիթեռի հիմար համառությունը Հենդոյին կալավ։ Իսկ դասասենյակի պատուհանները գարնան դեմ փակ են։ Ապակուց դենը երևացող թիթեռի ջանքը թվաց անիրական։ Ինչ որ իմաստ կար այդ խազի մեջ, որ չէր թափանցում ապակուց։ Ուժեղ բութ մատով Հենդոն առանցքի վրա պտտեց փեղկի վրա ծռած տասանոց մեխը և (իհարկե, փեղկը լրիվ հագած չէր շրջանակին) չորս մատով քաշեց տակից։ Անմեղ հայացքը գրատախտակին հառած՝ Հենդոն ուժ տվեց դաստակին (նա ուժեղ էր և դիմագծերը կարող էին չմասնակցել մարմնի ջանքին), ու այն պահին, երբ անճոռնի փեղկը ճռնչալու էր, ազատ ձեռքով կավճի պստլիկ մի կտոր շպրտեց երկրորդ նստարանին նստած տղայի ծոծրակին։ Անակնկալից տղան ճչաց, աղմուկով վեր թռավ տեղից… Այդ աղմուկի տակ Հենդոն լուսամուտի ծածկող փեղկը մյուսից անջատեց։ Տղան, անշուշտ, զգաց Հենդոյի ուժը, բայց մեկ որ վեր էր թռել` կպավ ետևի նստածին։ Հենդոն քիչ֊քիչ բացում էր լուսամուտը։ Նրա թոքերը թարմ օդի համին ընկան և Հենդոն ակամա չափը անցկացրեց։ Ուսուցչուհին գրատախտակից շուռ եկել, սաստել էր դասարանը, բայց չէր կենտրոնանում, էլի ինչ֊որ բան տեղը չէր։ Մեկ էլ զգաց, որ դրսի շունչը խուժել է դասասենյակ։

— Ծածկիր, այ տղա։

Հենդոն ծածկում է դժկամությամբ և երկու րոպե նստում է հուսահատ֊զգաստ։ Իսկ շրթունքները շարժվում են, հայացքը սահում է դասարանով մեկ։ Հենդոն համրում է 22 համադասարանցիներին։ Այդ կենտրոնացած տեսքով նա նման է արտեզրին կանգնած պատանի հորթարածի։ Նա այս տարվա հորթերի հետ կզբաղվի այնքան ժամանակ, մինչև սրանք փոխադրվեն հաջորդ դասարան, հետո կընդունի հինգերորդից եկած կաթնակերներին։

Այսպես, Հենդոն, ծնողները, ուսուցիչները, ժողկրթբաժինը, լուսավորության մինիստրությունը վերջապես՝ սպասում են, որ Հենդոյի պարտադիր ուսուցման տարիքը անցնի։ Իսկ մինչ այդ Հենդոն կնստի֊կլսի—չի լսի՝ կընդարմանա։ Եթե եղանակը անձրևային է, գլուխը բռունցքներին դրած ննջում է քնաբեր դասաժխորի տակ (դիվոտում է միայն ուսուցչի գոռոցից), եթե արև է կամ պարզկա ցուրտ է, հինգ֊տասը րոպեն մեկ ոտքի է կանգնում ճմլկտալու և զորեղ հոդերը ճարճատում են… Կանայք ապշանքով կամ զզվանքով մտքներում հաշվում են հոդերի համազարկը, տղամարդիկ պարզապես հրավիրում են դուրս։ Հենդոն դռնից դուրս է գալիս, կանգնում է պատուհանի տակ և դա նշանակում է, որ ուսումնառությունն այսօր ավարտվեց, պայուսակը պիտի նետվի դուրս։ Հորթերը իրար են անցնում։ Թե՛ վախենում են ուսուցչի զայրալից ուշադրությունից, թե՛ ուրախ են, որ գործ բացվեց և պահը որսում, պայուսակը նետում են դուրս։ Այդ պայուսակից երեք հատ լիներ, կարելի կլիներ․ «Պարտուսը Հայաստանում» թանգարանի հիմքը դնել։ Հենդոն օդում չանչում է պայուսակը, ինչ մեջը մնաց՝ դրա տերն է և ծանրումեծ գնում է դպրոցի բակով։ Պայուսակը՝ երախը բաց, կախած ունի միջնամատի ծայրագույն հոդից, իբր՝ հետս է, բայց իմը չէ, իբր՝ զզվում ենք սատկած կատվից, բայց աղջիկ չենք, որ չկարենանք պոչը բռնած տանենք թաղենք… Վերջին հաշվով՝ կրում եմ մորս խաթեր։

— Հենրիխ, եկ գրատախտակի մոտ։

Հազվադեպ կանչ է։ Սա նշանակում է, որ հայկական դպրոցի ռուսերենի գերմանուհի ուսուցչուհին էլի տխուր է, ընկճվածությունից նրան գուցե Հենդոյի անբիծ ուղեղը հանի։ Հենդոն ռանդած, լաքած տախտակ է, դու կավիճով վրան գրում անցնում ես առաջ, այնտեղ տառերը փոշիանում թափվում են ցած։ Ոչ գիր, ոչ էլ միտք է հանդուրժում… Իսկ գուցեև կավիճն է, պարզապես, հում կիր, որովհետև ահա Հենդոն տեղից ժպտալով եկավ կանգնեց և նրա ժպիտը բթամիտի չէ, այլ բացահայտ քամահրական։ Նա այնպես վերջնական է արհամարհում գիտելիքը, ասես մի անգամ արդեն տիրապետել է։

Հենրիխ անունը Հենդոյի վրա մոգական ազդեցություն ունի, այլապես նա մեկ անգամ ասելով չէր գա կանգնի․ կճմլկտար, ձեռքը թափ կտար, չլսելու կտար… Բայց Հենրիխը նրան կտրում է դասարանից ու առանձնացնում մի բոլորովին ուրիշ, ոչ ամենքին հայտնի կողմից։ Բացի այդ, սիրում է ուսուցչուհու առոգանությունը, թերաթուխ լավաշի գույնի մաշկը, աղջնակի քիթուբերանը, տիկնիկի ծամերի նման փափուկ ծամերը։

— Հենրիխ, ասա րոդերը։

— Հաջա՞ն…

— Րոդերը, խնտրեմ։

Դասարանը թամաշի ակնկալիքով սսկվում է։ Հենդոն իբր մտասուզվեց։ Ձախ ձեռը կանթեց գոտկատեղին, աջ ափը խփեց ճակատին ու այդպես պահեց։ Գործողությունը լրիվացնելու համար մնում էր ափը զգույշ շուռ տար, տեսներ ճանճին կպա՞վ թե չէ։ Ուսուցչուհին մտացրիվ նայում է նրան և Հենդոն դասարանին նայելու փոխարեն նայում է առաստաղին։ Առաստաղին նայելով՝ գուցե թե մի բան սովորես եկեղեցում, բայց Հենդոյի կանգնած տեղից հարյուր կիլոմետր շառավղով չկա մի եկեղեցի, նույնիսկ հասարակ մատուռ չկա, որի որմին հայերեն մի տառ մնացած լինի։ Ինչը չեն ավերել թշնամիները, խնամքով քերել են «բարեկամները»։

Դասարանից մի օգնական շշուկ է գալիս, որից Հենդոն մի բառ է որսում․

— Սրեդնի,— ու շիտակ նայում է ուսուցչուհուն։

— Ետո՞…

— Սրեդնիիիի…

— Նու չտո՝ սրեդնի,— ջղայնությունը սիրում է ջղային լեզու։

— Սրեդնի Ազիա…

— Վա՜խ,— նվաղեց դասարանի գերազանցիկը և դասարանը ձեռից գնաց։ Ինքնատիրապետման ջանքից ուսուցչուհու բերանը ծամածռվեց, դեմքը կարմրեց, պարանոցի երակները ուռան ու… նա էլ պայթեց։ Դասարանը կապը կտրեց։ Խռխռում են, վրնջում են, թառաչում են, դոփդոփում են, գալարվում են, առիթ էր եկել՝ մեկը հասցրեց մյուսի ծոծրակին, մեկը կողքինի թանաքամանի մեջ գրպանից հանած ավազ լցրեց, ոտքի վրա հռհոացողի տակը ինչ֊որ սուր բան դրին, սա նստեց ու ոռնոցով թռավ, իսկ ուսուցչուհու ծիծաղը վերածվել էր հիստերիայի։

— Նստե՞մ,— անմեղ հարցրեց Հենդոն։

Չասացին՝ նստի։ Հենդոն նստելուց կշտացած էր ու այնքան էլ դեմ չէր կանգնելուն, բայց դասարանը ձեռից գնում էր։ Եվ Հենդոյի դեմքը խոժոռվեց։ Հետո սպառնաց՝ ափի կողով կոկորդը սղոցելով։ Նրա վիզը կտրելու բան էր և այդ շարժումը տպավորություն թողեց։

Դասարանը տաշտը լցրած ջրի նման ճողփալով հանդարտվում էր։

— Օ՜յ, նե մագու,— ուսուցչուհին վերագտել էր խոսելու ընդունակությունը։

Ուրեմն նրան դաս են հարցնում՝ խնդալով լիցքաթափվելու, բոռալով հանդարտվելու կամ դասաժամը ձգելու համար և ապերախտներից մեկնումեկի մտքով չի անցնում հատուցել գոնե «միջակով»։ Քառորդը փակվում է, և դասղեկը անարտահայտիչ կարդում է․

— Սեյրանյան Հենրիկ․ հայոց լեզու՝ երկու, հայ գրականություն՝ երկու, հանրահաշիվ՝ երկու… աշխարհագրություն՝ երկու… վարք՝ երկու…

Տանը նույն ոգով կարդում է հայրը, և մայրը արձագանքում է ամեն առարկային․

— Երկրաչափություն՝ երկու…

— Վա՜շ։

— Պատմություն…

— Վա՜խ։

— Ռուսաց լեզու…

— Վա՜շ, անլեզու տղես։

— Բուսաբանություն…

— Վա՜խ, բանվոր տղես։

— Անգլերեն…

— Վա՜շ, ռանչպար տղես…

— Աշխատանք՝ հինգ։

— Ա՜խ, մեռնեմ տուն պահող տղիս։

Հենդոն իրոք ոսկի ձեռքեր ունի։ Անհնար է մարզելով ու վարժելով այդպիսի ձեռքեր ունենալ, անհնար է նման ձեռք ստանալ որևէ եղանակով, դա, ոսկու նման, պիտի լինի ու գտնվի բնության մեջ։

Հենդոյին տեսնել է պետք փայտի գործ անելիս։ Իր գնդլիկ մատներով մանր֊մանր, ճշգրիտ, կլանված աշխատում է դպրոցի արհեստանոցում, և փայտերը կցմցելով զանգին սպասող ու իր դանդաղկոտությունը ծաղրող փինաչիներին մի պատասխան ունի․

— Իմս մեկ է, հըմը բեկ է։

Զգում ես, որ մարդը հյուսն է ծնվել, որ փայտի զգացողությունը հետն է աշխարհ բերել։

Հենդոն շինում է աթոռը և փորձել֊ցուցադրելու մի եղանակ ունի, աթոռը դնում է հատակին, ինքը դազգահից ցատկում է վրան։ Եվ միայն հատակի տախտակներն են իրար գալիս։ Իսկ իր գնահատանքին ներկայացրած աթոռները փորձարկում է անհամեմատ ներողամիտ՝ բռունցքով իջնում է նստատեղին — դիմացավ՝ լավ, չդիմացավ՝ սարքի նորից։

Ժամանակը եկավ և Հենդոյի կարիքը զգացին։ Դպրոցի կահույքը շերտ֊շերտ ներկի տակ փտել էր։ Մատակարարները առաջարկել էին` կամ֊երրորդով պատրաստի գույք, կամ լրիվի հաշվով` փայտանյութ։ Անտառից հեռու, աչքերից հեռու տեղ` ամենքն էլ փայտեղենի կարիք ունեին ու որոշվեց` տախտակ ու գերան։ Կկցմցեն ներքին ուժերով։ Իհարկե, նկատի ունեին նաև Հենդոյին։ Հենդոն ոգևորությամբ հանձն առավ դասասենյակում արվելիք գործը։ Դասերից հետո մնում, աշխատում էր։ Եվ ամեն առավոտ կաթնակերներից մեկը իր ճոճվող նստարանի կայունությունը զգալով, իր փեղկի բացվել֊փակվելը տեսնելով` ղժժում էին հրճվանքից։ Հենդոյի համար այդ անասնական հրճվանքն էլ մեծ պարգև էր, բայց գործի դիմաց, համենայն դեպս, նստարանի տիրոջ ճակատին մի կենտ կտոց էր տրաքացնում։

— Որ ձրիակերությունից հանկարծ չուռեք,— բացատրում էր։

Այդ չարաբաստիկ քառորդը արագ անցավ։ Դասղեկը ըստ ցուցակի կարդաց Հենդոյի անունը։ Հենդոն, կիսանստած, խուլ ականջ էր դնում միապաղաղ «երկու»֊ներին, մեկ էլ…

— Ի՞նչ,— հարցրեց Հենդոն։

— Աշխատանք՝ երկու,— մեքենայորեն կարդաց դասղեկը։

— Ո՞նց թե,— չհասկացավ Հենդոն։

Դասղեկը բարձրացրեց գլուխը, հետո նայեց թերթիկին, կասկածեց, բայց սաստող ձայնով կրկնեց՝

— Երկու։ Դասարանը ապշած էր։

— Հա֊ա՞,— անարդարությունը Հենդոյին թաղել էր։— Ուրեմն՝ երկու…֊ Եվ անդյուրաշարժ, բարեհոգի, ժպտերես Հենդոն այլայլված դուրս թռավ տեղից՝ ձեռքի հետ փեղկը պոկելով, հեսա մյուս ձեռքով պոկեց մյուս փեղկը, միասին խփեց հատակին,— առեք ձեզ՝ երկու,— առաջ գնաց, աքացիով տեղահան արեց երկու նստարան (երեխաները ճղճղացին), երկու շարքի փեղկերը պոկռտելով գնաց դեպի ուսուցչուհին, ուսուցչուհին վեր թռավ տեղից։ Հենդոն իր նորոգած աթոռը փշրեց հատակին,— առեք ձեզ՝ երկու,— նայեց շուրջը՝ ջարդելու էլի բաներ կային, բայց արհամարհական ձեռքը թափ տվեց, դռան մոտ էր, բայց իր արարքին վճռական իմաստ տալու համար գնաց դեպի լուսամուտը, մի վերջին անգամ կտացրեց դասարանի գերազանցիկի շեկլիկ գլխին ու դուրս թռավ պատուհանից։ Պայուսակը նրա ետևից նետող չեղավ։ Նա չսպասեց էլ։

Առաջադրանքներ
1․Կարդա պատմվածքը և քննարկիր համադասարանցիներիդ հետ։
2.Անհասկանալի բառերը բացատրիր բառարանի օգնությամբ:
Ես անհասկանալի բառեր չունեի։
3. Բնութագրիր Հենդոյին:
Հենդոն ընդհանրապես հետաքրքրված չէի դպրոցով, բայց նա ուներ ոսկի ձեռքեր։ Աշխատելուց նա շատ լավ էր։
4. Անարդա՞ր ես համարում Հենդոյին անբավարար գնահատելը: Ինչու՞:
Այո։ Քանի որ Հենդոն քրտնաջան դպրոցի բոլոր կահույքը վերանորոգեց, այդքան գորք արեց, բայց նրան շատ ցածր գնահատեցին։
5. Արդարացրու կամ մեղադրիր Հենդոյին՝ արարքի համար:
Հենդոն իմ կարծիքով սխալ արեց, քանի որ նա այդքան տանջվել էր, որպեսզի վերանորոգեր դպրոցի կահույքը։ Եվ վերջում նա վերցրեց և ջարդեց այն, իմ կարծիքով նա կարող էր տնօրենի հետ խոսալ և բացարեր, որ իրեն անարդար են գնահատել։

Դասարանում

164․
ա) 2x²−x
բ) 6x²+2x
գ) 14x+7
դ) 5x+15z+5y²
ե) 8x+4y
զ) a²+ab

165․
ա) ax²+5ax
բ) 5x²−x³+x² y
գ) a³+a²b+a²
դ) 3ax²−15ax
ե) 4a²x²−14a³x
զ) 4xy²−4x

Տանը

169.
170.
171. -20×4=-80
-80-15=-95

Կրկնողության հարցեր

1. Բացատրեք, թե որ պատկերն է կոչվում եռանկյուն: Գծագրեք եռանկյուն և ցույց տվեք նրա կողմերը, գագաթները և անկյունները: Ի՞նչ է եռանկյան պարագիծը:
Եռանկյուն կոչվում է այն երկրաչափական պատկերը, որը ունի 3 կողմն, 3 գագաթ և 3 անկյուն։
2. Ո՞ր եռանկյուններն են կոչվում հավասար:
Հավասար կոչվում է այն երկրաչափական պատկերը, որի երեք կողմերը, գագաթները և անկյունները հավասար են։
3․ Ձևակերպեք եռանկյունների հավասարության առաջին հայտանիշն արտահայտող թեորեմը։
Եթե եռանկյան երկու կողմն և նրանցով կազմած անկյունը հավասար են մյուս երանկյան երկու կողմն և նրանցով կազմած անկյանը, ապա եռանկյունները հավասար են։
4. Բացատրեք, թե որ հատվածն է կոչվում տրված կետից տրված ուղղին տարված ուղղահայաց։
Այն հատվածը, որը տրված ուղղիով կազմում է 90 ^օ անկյուն։
5. Ո՞ր հատվածն է կոչվում եռանկյան միջնագիծ: Եռանկյունը քանի՞ միջնագիծ ունի:
Եռանկյան գագաթը հանդիպակաց կողմի միջնակետի հետ միացնող հատվածը կոչվում է եռանկյան միջնագիծ: Եռանկյունը ունի 3 միջագիծ։
6. Ո՞ր հատվածն է կոչվում եռանկյան կիսորդ։ Եռանկյունը քանի՞ կիսորդ ունի:
Կիսորդ են կոչում եռանկյան այն հատվածը, որը կիսում է եռանկյունը։ Եռանկյունը ունի 3 կիսորդ։
7. Ո՞ր հատվածն է կոչվում եռանկյան բարձրություն: Եռանկյունը քանի՞ բարձրություն ունի:
Եռանկյան ուղղահայաց հատվածը կոչվում է եռանկյան բարձրություն։ Եռանկյունը ունի 1 բարձրություն։
8. Ո՞ր եռանկյունն է կոչվում հավասարասրուն: Ինչպե՞ս են կոչվում նրա կողմերը։
Հավասարասրում եռանկյուն է կոչվում այն պատկերը, որի 2 կողմերը հասավար են։ Հավասարասրոն եռանկյան 2 հավասար կողղմերը կոչվում են սրունք, իսկ մյուս կողմը կոչվում է հիմք։
9. Ո՞ր եռանկյունն է կոչվում հավասարակողմ։
Եռանկյուն, որի 3 կողմերը հավասար են, կոչվում է հավասարակողմ եռանկյուն։
10․ Ապացուցեք, որ հավասարասրուն եռանկյան հիմքին առընթեր անկյունները հավասար են:
11. Ձևակերպեք և ապացուցեք թեորեմ՝ հավասարասրուն եռանկյան կիսորդի մասին:

1. Բերե՛ք հեղուկ և պինդ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ
Հեղուկ պարզ՝ սնդիկ
պինդ պարզ՝ մետաղ, արծաթ
2. Բերե՛ք գազային, հեղուկ և պինդ ոչ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:
Գազային՝ թթվածին, ածխածինն
հեղուկ՝ սնդիկ
պինդ՝ պղինձ, արծաթ
3. Հետևյալ հատկանիշներից որո՞նք են բնութագրում
1) ատոմի զանգվածը
2) հոտը
3) հալման և եռման ջերմաստիճանները
4) ատոմի կառուցվածքը
5) կարծրությունը
7) գույնը
8) խտությունը
ա) քիմիական տարրը
բ) պարզ նյութը
4. Ստորև ներկայացված ո՞ր շարքում են միայն պարզ նյութեր
1) ծծումբ, օզոն, ուրան
2) քլոր, քրոմ, ապակի
3) կալիում, կալցիում, սոդա
4) սնդիկ, բրոմ, մեթան