Ա. Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք:
Կարդա այսպես.
լաւ — լավ
կոյր — կույր
աչօք — աչքով
մտօք — մտքով
🌹Հարցեր և առաջադրանքներ🌹
1.Նախադասությունը ժամանակակից հայերեն (աշխարհաբար) դարձրու: Գրաբար և աշխարհաբար նախադասությունները բարձրաձայն կարդա՛: Քո կարծիքով ո՞ր դեպքում է այն ավելի գեղեցիկ հնչում:
Աշխարհաբար-Լավ է կույր աչքով, քան կույր մտքով։
Գրաբզր-Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք:
Իմ կածիքով աշխարհաբար ձևը ինձ ավելի դուր է եկել, ևավելի գեղեցիկ է հնչյում։
2.Կոյր մտօք արտահայտությունն ինչպե՞ս ես հասկանում: Դրա հակառակ իմաստն արտահայտող բառը կամ բառակապակցությունը գտիր:
Կոյր մտոք նշանակում է անմիտ, անխելք, հիմար։
3.Մարդը կարո՞ղ է սրտով կույր լինել (գրաբ. կլինի` կոյր սրտիւ):
Կույր սրտով մարդը անտարբեր մարդ է։
4.Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք նախադասության իմաստն աշխարհաբար քանի՞ ձևով կարող ես արտահայտել:
Ավելի լավ է աչքով թույլ լինել քան մտքով։
5.Ինչպե՞ս ես հասկանում այս նախադասությունը (նախադասությունն ազատ և ընդարձակ փոխադրիր):
Ես հասկանում եմ այս նախադասությունը այնպես, որ մարդը պետք է խելք ունենա, որ կարողանա կողմնորոշվել որտեղ գնա։

Բ. Լաւ է մանուկ աղքատ եւ իմաստուն, քան զթագաւոր ծեր եւ անմիտ:
Կարդա այսպես.
լաւ — լավ
զթագաւոր — ըզթագավոր
(Նկատեցի՞ ր` ինչպես է կարդացվում ւ տառը:)
Բառարան
Քան զթագաւոր — քան թագավորը
Հարցեր և առաջադրանքներ
1․Գրաբարում «եւ» բառն ուներ նաև այսօրվա «բայց» բառի իմաստը: Քո կարծիքով. այստեղ պետք է և՞, թե՞ բայց փոխադրել: Իմաստային ի՞ նչ տարբերություն կա այս արտահայտությունների միջև` աղքատ և իմաստուն մանուկ — աղքատ, բայց իմաստուն մանուկ:
Ինձ թվում է, որ բայց-ը ավելի լավ է հնչյում, որովհետև ավելի գեղեցիկ և գրագետ է հնչյում։ Նախադասությունների տարբերությունները այն են, որ
և-ով լինում է, որ ավելի լավ է աղքատ և իմաստում մանուկ լինել, իսկ բայց-ով, որ ավելի լավ է աղքատ լինել, բայց իմաստուն մանուկ լինել։
2․Նախադասության մեջ հակառակ իմաստ ունեցող բառերը գտի՛ր և զույգ — զույգ դո՛ւրս գրիր:
Մանուկ-ծեր
իմաստուն-անմիտ
3․Նախադասությունն աշխարհաբար դարձրու:
Լավ է մանուկ աղքատ և իմաստուն, քան թագավոր ծեր և անմիտ:

Գ. Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ:
Կարդա այսպես.
զիմաստութիւն — զիմաստություն
զխրատ — ըզխրատ
զբանս — ըզբանըս
հանճարոյ — հանճարո
Բառարան
զիմաստութիւն — իմաստությունը
զխրատ — խրատը
բան — խոսք
զբանս — խոսքերը
Հարց և առաջադրանք
1.Նկատեցի՞ր` ինչպես է կարդացվում զ մասնիկը (նախդիրը) բաղաձայնից առաջ:
Այո, նկատեցի, կարդացվում է ըզ։
2.Նախադասությունն աշխարհաբար դարձրու։
Ճանաչել իմաստություն և խրատը, իմանալ խոսքերը հանճարեղների:

Мхита́р Севасти́йский или Себастаци в миру Манук Петросян,7 ноября 1676.
Родился в Севастии 7 февраля 1676 года. Поступил в монастырь Сурб Ншан, где принял имя Мхитар. В 15 лет уже был саркавагом. Стремясь к знаниям, отправился в Эчмиадзин, который считал центром цивилизации. В пути встретил миссионера-европейца и армянского путешественника, чьи рассказы о западном мире его глубоко поразили; с тех пор он стремился приобщить свой народ к достижениям Запада. Полтора года бродил с места на место, зарабатывая на жизнь преподаванием, затем вернулся в Сивас, где посвятил себя чтению армянских, сирийских и греческих богословов. После неудачной попытки попасть в Европу через Александрию был рукоположен в Сивасе в сан священника (1696), получил церковную ученую степень вардапета (1699).В качестве проповедника отправился в Константинополь, где вокруг него собрался кружок учеников, в 1701 году оформившийся в монашескую общину, которая, помимо типичных религиозных задач, поставила себе целью просветительскую деятельность среди армян и их подчинения Святому Престолу. В ходе начавшихся гонений на католиков со стороны османских властей и подчиненных им православных и нехалкидонских иерархов был вынужден укрыться в монастыре капуцинов, находившемся под дипломатической защитой Франции, затем бежать в Морею, в то время находившуюся под контролем Венецианской республики. В Модоне он построил армянскую церковь и монастырь, заложив основы будущего ордена. В 1712 году Папа Климент XI дал этому начинанию официальное одобрение и назначил Мхитара аббатом. Однако уже через три года между Венецией и Османской империей началась война, поставившая монастырь под угрозу. Мхитар с шестнадцатью спутниками перебрались в Венецию, чтобы основать там новый монастырь. Модон же был захвачен турками, монастырь разрушен, около 70 остававшихся там монахов рассеяны.

Мне в этой школе օчень нравится Учебный Комплекс, где я учусь уже пятыйгод.
Наша школа не похожа на других школ. Здесь и учителя, и учиники дружилубные, добрые, и всё хорошо обесьняют. Учителья относяться нам как друзям. Они научили нам многому.
Мне нравится, что мы часто идём в походы. Походы праходят очень интересо.

1․Ես 10 տարեկան եմ, իմ մայրիկը ինձնից 4 անգամ մեծ է։ Քա՞նի տարեկան ենք ես և մայրիկս միասին։
10×4=40
40+10=50
2․Ես 10 տարեկան եմ, քույրիկս 9, իսկ եղբայրս 7։ Միասին քա՞նի տարեկան կլինենք 2 տարի հետո։
10+9+7=26
26+6=32
3․Ես, քույրիկս և եղբայրս միասին 26 տարեկան ենք։ Իսկ մեր տատիկը ինձնից, քույրիկիցս և եղբայրիցս միասին 45 տարով մեծ է։ Քա՞նի տարեկան է մեր տատիկը։
26+45=71

Թվերը գրելու հնամենի եղանակը

Թվերի գրառումը  հայերենի այբուբենի տառերով․

Ա	Բ	Գ	Դ	Ե	Զ	Է	Ը	Թ
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Ժ	Ի	Լ	Խ	Ծ	Կ	Հ	Ձ	Ղ
10	20	30	40	50	60	70	80	90
Ճ	Մ	Յ	Ն	Շ	Ո	Չ	Պ	Ջ
100	200	300	400	500	600	700	800	900
Ռ	Ս	Վ	Տ	Ր	Ց	Ւ	Փ	Ք
1000	2000	3000	4000	5000	6000	7000	8000	9000

Օգտվելով  այս  աղյուսակից  լուծեք  խաչբառը

Խաչբառ

Հարցերը լուծեք  բանավոր և  ներկայացրեք  հայերենի այբուբենի տառերով․

Հորիզոնական
Գտեք  բաժանելին, եթե բաժանարարը 33 է, թերի քանորդը՝ 6, մնացորդը՝ 2։
33×6+2=200=Մ
Գտիր բաժանարարը, եթե բաժանելին 323 է, թերի քանորդը՝ 8, մնացորդը՝ 3։
323-3=320
320:8=40=Խ
Գտեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝  2 սմ, 5 սմ, 2 սմ։ Գրել միայն թվային մասը։ 
2x5x2=20=Ի
Ի՞նչ  ամենամեծ մնացորդ կարող է ստացվել բնական թիվը 10-ի բաժանելիս։
9=Թ
Ո՞րն է ամենափոքր բնական թիվը։ 
1=Ա
Գտեք 25000-ի 1/5 մասը։ 
2500:5=5000
5000×1=5000=Ր

Ուղղաձիգ
Գտեք 2500-ի  4/5 մասը։
2500:5=500
500×4=2000=Ս
Գտեք ամենափոքր քառանիշ թվի և ամենամեծ եռանիշ թվի  տարբերության  հնգապատիկը։ 
5=Ե
Ո՞րն է ամենափոքր զույգ բնական թիվը։ 
2=Բ
Ա
Գտեք ամենափոքր հնգանիշ թվի  և  ամենափոքր բնական թվի հնգապատիկի  քանորդը։
1×5=5
10.000:5=2000=Ս
Ի՞նչ  թիվ է մտապահել Սոնան, եթե նրա մտապահած թիվը փոքրացնենք 4 անգամ, արդյունքից հանենք ամենամեծ եռանիշ թիվը, կստանանք ամենափոքր բնական թիվը։
4000=Տ
Ո՞րն է ամենափոքր կենտ բնական թիվը։
1=Ա
Որքանո՞վ կմեծանա  եռանիշ թիվը, եթե նրան  ձախից կցագրենք 6  թվանշանը։  
6000=Ց
Երկու արկղերում կա 30 գնդակ։ Քանի՞  գնդակ կա առաջին արկղում, եթե առաջին արկղից երկրորդի մեջ դնենք 10 գնդակ, իսկ երկրորդից առաջինի մեջ՝ 5 գնդակ, ապա երկու արկղերում հավասար քանակով գնդակներ կլինեն։
20=Ի

				Ս
				Ե
				Բ
Մ	Խ	Ի	Թ	Ա	Ր
				Ս
				Տ
				Ա
				Ց
				Ի

Mixed Exercise 1 1) (I / be / at the cinema last night) I was at the cinema last.
2) (the children / be / naughty)? Were the children naughty?
3) (we / be / in a cafe when you called)? Were we in a cafe when you called?
4) (I / be / late)? Was I late?
5) (she / be / a teacher when she was young) She was a teacher when she was young.
6) (where / we / be)? Where were we?
7) (you / be / okay)? Were you okay?
8) (we / be / too tired) We were too tired
9) (how / the party / be)? How was the party?
10) (they / be / late for the interview) They were late for the interview.
11) (you / be / in the garden) You were in the garden.
12) (what / his name / be)? What was his name?
13) (it / not / be / cold) It wasn’t cold
14) (she / be / beautiful)? Was she beautiful?
15) (she / not / be my wife at the time) She wasn’t my wife at the time.
16) (he / be / hungry) He was hungry.
17) (why / you / be / late)? Why were you late?
18) (you / not / be / early) You weren’t early.
19) (they not / be / in love) They weren’t in love
20) (we / not / be / in China) We weren’t in China.

В доме у нас жил ёжик. Когда его гладили, он прижимал иголки к спине и делался совсем мягким. Поэтому мы его назвали Пушком. Если Пушок был голодный, он бегал за мной, как собака. При этом он кусал меня за  ноги, требуя еды. Летом я брал Пушка с собой в сад. Он бегал по дорожкам, ловил жуков  и с аппетитом их съедал. Когда наступила зима, я перестал  брать Пушка на улицу. Но вот однажды я  собрался на санках с гор кататься и решил  взять с собой Пушка. Взял я ящик, положил туда тряпку и посадил ежа, а  сверху другой тряпкой закрыл, чтобы ему теплее было. Долго я катался с ребятами на санках,  а потом мы решили пойти в деревню, чтобы посмотреть на убитого волка. Его только что охотники принесли. Я поставил санки с Пушком в сарай, а сам с ребятами побежал. Там, в деревне, мы с ребятами смотрели, как с волка снимают шкуру. Домой я пришёл поздно. О Пушке я вспомнил только на другой день. Побежал я в сарай к санкам. Смотрю – лежит мой Пушок, свернулся и не двигается. Взял я его в руки, но  он даже не пошевелился. За ночь, видимо, замёрз и умер.

Я решил похоронить Пушка в саду, закопать в снег в том ящике, в  котором он умер. Очень мне его было жалко. Но вот наступила весна, да какая тёплая! Один раз утром вышел я в сад. Там весной особенно хорошо – солнце светит, на деревьях первые листочки  появляются. Вдруг смотрю, листья под деревом зашевелились. Что такое?  Из-под старых листьев показывается знакомая мордочка, черные глазки смотрят на меня. Я бросился к ёжику. Через секунду я уже держал на руках Пушка, он обнюхивал мои пальцы и просил еды. Рядом на земле лежал ящик, в котором Пушок проспал всю зиму.

1.Подберите к следующим словам антонимы из текста.
Твёрдый-мягкий
сытый-голодный
снизу-сверху
холоднее-теплее
рано-поздно
день-ночь
холодный-тёплый
плохо-хорошо
2.Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. Где жил ёжик?
Дома у мальчика.
2. Почему его назвали Пушком?
Потому что когда его гладили он прижимал иголки к спине и делался совсем мягким.
3. Куда мальчик положил ёжика, когда пошёл кататься на санках?
В сарай.
4. Куда пошли ребята, чтобы посмотреть на убитого волка?
В деревню.
5. Что увидел мальчик, когда вернулся в сарай за Пушком?
Он увидел что Пушок лежит и не двгается.
6. Где похоронил ёжика мальчик?
В саду.
7. Что увидел мальчик в саду, когда вышел туда весной?
Он увидел что листья под деревом зашевелились, и оттуда вылез Пушок.
3.Согласны ли вы с тем, что…
1. Пушок разрешал себя гладить и умел просить еду. Да
2. Однажды мальчик взял ёжика с собой кататься на санках. Да
3. Пушок замёрз в сарае и умер. Нет
4. Весной мальчик нашёл в саду нового ёжика. Нет
4.Допишите предложения так, чтобы они соответствовали содержанию рассказа.
1. В доме у нас жил ёжик.
2. Мы назвали его Пушком, потому что когда его гладили, он прижимал иголки к спине и делался совсем мягким.
3. Летом я брал Пушка с собой в сад.
4. Я поставил санки с Пушком в сарай.
5. Но вот наступила весна, да какая тёплая!
6. Из-под старых листьев показывается знакомая мордочка, черные глазки смотрят на меня.
5.Прочитайте текст. Скажите, что нового вы узнали о ежах.
Ёж – животное небольшого размера. Длина его тела составляет 20– 30 см. У взрослых ежей обычно пять–шесть тысяч игл, у молодых – около 3 тысяч. Ёж охотится в ночное время. Часто можно увидеть на картинке или в мультфильме ёжика с румяным  яблоком на спине. Кто это видел? Никто не видел. Но все думают, что яблоки и грибы ёжик запасает себе на зиму. На самом деле ежам не нужны запасы, потому что зимой ежи спят. Впадают в спячку с ноября по апрель.  Во время спячки ёж совершает всего один вдох в минуту, а температура его тела падает до 1,8 °C. Во время спячки ёж расходует подкожный жир, накопленный летом. Ежи питаются жуками, червяками и ящерицами.

Я узнала что ежи зимой впадают в спячку ноября до апрель. Ёжи питаюыся жуками, червякями и ящерицами. У взрослых ежей обычно пять–шесть тысяч игл, у молодых – около 3 тысяч. Температура тела ежа падает до 1,8 °C. Ежи питаются жуками, червяками и ящерицами.
6.Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. Сколько игл у ежа?
У взрослых ежей пять тысяч игл, а у молодых около 3 тысяч.
2. Почему ёж не делает запасов на зиму?
Потому что они зимо впадают в спячку.
3. Когда ёж впадает в спячку?
Зимой.
4. Чем питаются ежи?
Жуками, червяками и ящерицами.
7.Прочитайте о еже.
Лежала между ёлками подушечка с иголками.
Тихонечко лежала, потом вдруг убежала.

Сердитый недотрога живёт в глуши лесной
Иголок очень много, а нитки ни одной.

1․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը, եթե նրա չափումներն են՝ 6 սմ, 9 սմ,  12 սմ։
6×9=54
9×12=108
6×12=72
(54+108+72)x2=468 սմ քառ․
2.Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 7 դմ, 8 դմ, 10 դմ։
7x8x10=560
3․Հաշվեք  9 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։
9x9x9=729
4․ Հաշվեք 8 դմ կող ունեցող խորանադի մակերևույթի մակերեսը։
8×8=64
64×6=384 դմ քառ․
5․ 180, 124, 1025, 25681, 10000, 369 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 5-ի։
180, 1025, 10.000
6․ 14, 25, 15980, 1546, 23551, 25693 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 2-ի։
14, 15980, 1546
7․ 6358, 1500, 3650, 1423, 2544  թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 10-ի։
1500, 3650
8․ 4501, 3691, 1008, 3702, 2566 թվերից  առանձնացրեք  նրանք, որոնք  բաժանվում են 3-ի։
1008, 3702
9․ 909, 1000, 33003, 6009, 60606,  թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 9-ի։
909, 33003, 60606
10․ 3600, 2425, 1800, 1016, 2598 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 4-ի։
3600, 1800, 1016

1

Առյուծ Մըհերը, զարմով դյուցազուն,
Քառասուն տարի իշխում էր Սասուն.
Իշխում էր ահեղ, ու նըրա օրով
Հավքն էլ չէր անցնում Սասմա սարերով։
Սասմա սարերից շա՜տ ու շատ հեռու
Թնդում էր նրա հռչակն ահարկու,
Խոսվում էր իր փառքն, արարքն անվեհեր.
Հազար բերան էր — մի Առյուծ-Մհեր։

2

Էսպես, ահավոր առյուծի նըման,
Սասմա սարերում նստած էր իշխան
Քառասուն տարի։ Քառասուն տարում
«Ա՜խ» չէր քաշել նա դեռ իրեն օրում.
Բայց հիմի, երբ որ եկավ ծերացավ,
Էն անահ սիրտը ներս սողաց մի ցավ։
Սկըսավ մըտածել դյուցազուն ծերը.
— Հասել էն կյանքիս աշնան օրերը,
Շուտով սև հողին կերթամ ես գերի,
Կանցնի ծըխի պես փառքը Մըհերի,
Կանցնեն և՛ անուն, և՛ սարսափ, և՛ ահ,
Իմ անտեր ու որբ աշխարքի վըրա
Ոտի կըկանգնեն հազար քաջ ու դև…
Մի ժառանգ չունեմ՝ իմ անցման ետև
Իմ թուրը կապի, Սասուն պահպանի…
Ու միտք էր անում հըսկան ծերունի։

3

Մի օր էլ՝ էն գորշ հոնքերը կիտած
Երբ միտք էր անում, երկընքից հանկարծ
Մի հուր-հըրեղեն հայտնվեց քաջին,
Ոտները ամպոտ կանգնեց առաջին։
— Ողջո՜ւյն մեծազոր Սասմա հըսկային.
Քու ձենը հասավ աստծու գահին,
Ու շուտով նա քեզ մի զավակ կըտա։
Բայց լավ իմանաս, լեռների արքա,
Որ օրը որ քեզ ժառանգ է տըվել,
Էն օր կըմեռնեք քու կինն էլ, դու էլ։
— Իր կամքը լինի, ասավ Մհերը.
Մենք մահինն ենք միշտ ու մահը մերը,
Բայց որ աշխարքում ժառանգ ունենանք,
Մենք էլ նըրանով անմեռ կըմընանք։
Հըրեշտակն էստեղ ցոլացավ նորից,
Ու էս երջանիկ ավետման օրից
Երբ ինը ամիս, ինը ժամն անցավ,
Առյուծ-Մըհերը զավակ ունեցավ։
Դավիթ անվանեց իրեն կորյունին,
Կանչեց իր ախպեր Ձենով Օհանին,
Երկիրն ու որդին ավանդեց նըրան,
Ու կինն էլ, ինքն էլ էն օրը մեռան։

4

Էս դարում Մըսըր անհաղթ ու հզոր
Մըսրա-Մելիքն էր նըստած թագավոր։
Հենց որ իմացավ՝ էլ Մըհեր չըկա,
Վեր կացավ կըռվով Սասունի վըրա։
Ձենով Օհանը ահից սարսափած՝
Թըշնամու առաջն ելավ գըլխաբաց,
Աղաչանք արավ, ընկավ ոտները.
— Դու եղիր, ասավ, մեր գլխի տերը,
Ու քու շըվաքում քանի որ մենք կանք,
Քու ծառան լինենք, քու խարջը միշտ տանք,
Միայն մեր երկիր քարուքանդ չանես
Ու քաղցըր աչքով մեզ մըտիկ անես։
— Չէ՛, ասավ Մելիք, քու ամբողջ ազգով
Անց պիտի կենաս իմ թըրի տակով,
Որ էգուց-էլօր, ինչ էլ որ անեմ,
Ոչ մի սասունցի թուր չառնի իմ դեմ։
Ու գընաց Օհան՝ բոլոր-բովանդակ
Սասունը բերավ, քաշեց թըրի տակ
Մենակ Դավիթը, ինչ արին-չարին,
Մոտ չեկավ դուշման Մելիքի թըրին։
Եկան քաշեցին՝ թե զոռով տանեն,
Թափ տըվավ, մարդկանց գըցեց դես ու դեն,
Փոքրիկ ճըկույթը մի քարի առավ,
Ապառաժ քարից կըրակ դուրս թըռավ։
— Պետք է սպանեմ էս փոքրիկ ծուռին,
Ասավ թագավորն իրեն մեծերին։
— Թագավո՛ր, ասին, դու էսքան հըզոր,
Թըրիդ տակին է ողջ Սասունն էսօր.
Ի՞նչ պետք է անի քեզ մի երեխա,
Թեկուզ իր տեղով հենց կըրակ դառնա։
— Դո՛ւք գիտեք, ասավ Մըսրա թագավոր,
Բայց թե իմ գըլխին փորձանք գա մի օր,
Էս օրը վըկա,
Սըրանից կըգա։

Դուրս գրել Էպոսից 15 բառակապակցություն, դրանցով կազմել նախադասություններ։
Անահ սիրտ – Դավիթը ուներ անահ սիրտ:
դյուցազուն ծեր – Միտք էր անում դյուցազուն ծերը:
ահարկու հռչակն – Մեծ Մըհերը ուներ ահարկու հռչակն։
հըսկան ծերունի – Թեկուզ տարիքն առած, բայց հզոր էր հըսկան ծերունի:
գորշ հոնքերը – Մհերը նստել էր գորշ հոնգերը կիտած:
ապառաժ քար – Ապառաժ քարից ջուր էր ժայթքում:
փոքրիկ ծուռ – Փոքրիկ ծուռը մոտ չեկավ Մելիքի թըրին:
հզոր թագավոր – Մեծ Մհերը հզոր թագավոր էր:
ոտները ամպոտ – Հրեշտակն իջավ, ոտները ամպոտ:
մեծազոր հսկա – Բոլորը ողջունում էին մեծազոր հսկային։
հազար բերան – Հազար բերան փառք էին տալիս նրան։
անհհաղթ Մըսըր – Առյուծ Մհերը իշխում էր անհաղթ Մըսրում։
սև հող – Սև հողը համարվում է շատ բերրի։
անտեր աշխարհք – Առյուծ Մհեր մտածում էր, որ երբ նա մահանա նրա աշխարհքը անտեր կմնա։
որբ աշխարհք – Երբ մարդ միայնակ է լինում, իրեն զգում է ինչպես որբ աշխարհքում։

Արևելյան կողմն աշխարհի
Խաղաղությո՜ւն թող ըլլա…
Ո՛չ արյուններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մեջ ակոսին.
Ու երբ հնչե կոչնակն ամեն գյուղակի՝
Օրհներգությո՜ւն թող ըլլա:

Արևմտյան կողմն աշխարհի
Բերրիությո՜ւն թող ըլլա…
Ամեն աստղե ցող կայլակի,
Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի.
Եվ ոչխարներն երբ սարին վրա արածանին՝
Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա:

Հյուսիսային կողմն աշխարհի
Առատություն թող ըլլա…
Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին
Հավետ լողա թող գերանդին.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացվի՝
Բերկրությո՜ւն թող ըլլա:

Հարավային կողմն աշխարհի
Պտղաբերում թող ըլլա…
Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներուն,
Հորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՝
Սիրերգությո՜ւն թող ըլլա։

1․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը,  եթե նրա չափումներն են՝ 
2 սմ, 9 սմ,  11 սմ։
9 x 11 = 99
2 x 11 = 22
2 x 9 = 18
(99 + 22 + 18) x 2 = 278 սմ քառ.
2․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը,  եթե նրա չափումներն են՝ 
5 դմ, 7 դմ,  8 դմ։
7 x 8 = 56
5 x 8 = 40
5 x 7 = 35
(56 + 40 + 35) x 2 = 262 դմ քառ.
3․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը, եթե նրա չափումներն են՝ 
6 սմ,  12 սմ, 10 սմ։
12 x 10 = 120
6 x 12 = 72
6 x 10 = 60
(120 + 72 + 60) x 2 = 504 սմ քառ.
4․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը, եթե նրա չափումներն են՝
13 սմ, 15 սմ,  10 սմ։
13 x 15 = 195
10 x 15 = 150
10 x 13 = 130
(195 + 150 + 130) x 2 = 950 սմ քառ.
5․Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը,  եթե նրա չափումներն են՝
11 սմ,  12 սմ, 10 սմ։
11 x 12 = 132
10 x 12 = 120
11 x 10 = 110
(132 + 120 + 110) x 2 = 724 սմ քառ.
6․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը, եթե նրա չափումներն են՝ 
30դմ, 20 սմ, 10 սմ:
30 x 20 = 600
30 x 10 = 30010 x 20 = 200
(200 + 600 + 300) x 2 = 2200 սմ քառ.
7․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը, եթե նրա չափումներն են՝
11 սմ, 12 սմ, 14 սմ։
12 x 14 = 168
11 x 14 = 154
11 x 12 = 132
(168 + 154 + 132) x 2 = 908 սմ քառ.
8․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 15 սմ, 16 սմ, 17սմ։
15 x 16 = 240
16 x 17 = 272
17 x 15 = 255
(240 + 272 + 255) x 2 = 1534 սմ քառ.
9․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 10 սմ, 12 սմ, 14 սմ։
10 x 12 = 120
12 x 14 = 168
14 x 10 = 140
(120 + 168 + 140) x 2 = 636 սմ քառ.
10․ Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ խնդիրներ։
1․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 18 սմ, 15 սմ, 14 սմ։
18 x 15 = 270
18 x 14 = 252
15 x 14 = 210
(270 + 252 + 210) x 2 = 1464 սմ քառ.
2․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 5 դմ, 16 սմ, 8 սմ։
50 x 16 = 800
16 x 8 = 128
50 x 8 = 400
(800 + 128 + 400) x 2 = 1328 սմ քառ.
3․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն ու ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 12 սմ, 10 սմ, 21 սմ։
12 x 21 = 252
12 x 10 = 120
10 x 21 = 210
(252 + 120 + 210) x 2 = 582 սմ քառ.