День: 5 ноября 2021
Մի փորձ ես, մի փորձ դու
Ընկերոջս բլոգը․ Մհեր Հակոբյան
Մհեր Հակոբյանի բլոգի մայրենիի բաժնի հղումը-https://hakobyanmher.wordpress.com/category/%d5%b4%d5%a1%d5%b5%d6%80%d5%a5%d5%b6%d5%ab/
1 նյութ
100. Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր: դեղինով ընդգծիր գործածված մասնիկները (ածանցները): Գրիր, թե ինչու ես որոշ բառեր մեծատառով գրել։
Օրինակ՝
հույն – Հունաստան:
Հիվանդ-հիվանդանոց, ծաղիկ-ծաղկարան, մուկ-Մկաստան (Մկստան), հայ-Հայաստան, նիստ-նստարան, այբուբեն-այբենարան, դաս-դասարան, դպիր-դպրոց, դարբին-դարբնոց, հյուր-հյուրանոց, զոր(ք)-զորանոց, ռուս-Ռուսաստան, գործ-գործարան, բրուտ-բրուտանոց, կույս-կուսանոց, ուզբեկ-Ուզբեկստան, հնդիկ-Հնդկաստան, թուփ-թփուտ, ծիրանի-ծիրանանոց:
102. Բնակավայր կամ տեղանք ցույց տվող բառերին այնպիսի ածանցներ ավելացրու, որ նոր բառերը տվյալ տեղի բնակիչ իմաստն արտահայտեն:
Օրինակ՝
լեռն – լեռնցի:
Երևան-երևանցի, քաղաք-քաղաքացի, Վան-Վանեցի (վանեցի), Մուշ-Մշեցի (մշեցի), Աշտարակ-Աշտարակեցի (աշտարակեցի), Արտաշատ-Արտաշատցի (աշտարակցի), Դվին-Դվինցի (դվինեցի), Կարս-Կարսցի (կարսեցի), Գյումրի-գյումրեցի, Լոռի-Լոռեցի (լոռեցի), Ամերիկա-Ամերիկացի (ամերիկացի), Նյու-Յորք-Նյու-Յորքցի (նյու-յորքցի), Լոնդոն-Լոնդոնցի (լոնդոնցի), սար,-սարեցի գյուղ-գյուղացի:
2 նյութ
57.Տրված բառերի հականիշները գրի´ր:
Սիրուն-տգեղ, լավ-վատ, մեծ-փոքր, ներքև-վերև, ուշադիր-անուշադիր, բարեկամ-օտար, աղքատ-հարուստ, կուշտ-սոված, դիտավորյալ-միամիտ, հիշել-մոռանալ, վառել-հանգցնել, դրական-բացասական, հրաժեշտ տալ-բարևել, հյուսել-քանդել, թույլատրել-արգելել, ընկնել-բարձրանալ, գումարել-հանել, թափթփել-հավաքել, պապանձվել-խոսել, գիշեր-ցերեկ, ելք-մուտք, ավարտել-սկսել, օգնել-խանգարել, արագացնել-դանդաղացնել (դանդաղեցնել):
64.Ամառն ու ճմեռը նկարագրի´ր գործածելով, ինչքան հնարավոր է, շատ հականիշներ:
Ամառն շոգը (ամռանը շոգ է), իսկ ձմեռ (ձմռանը)՝ ցուրտ:
Ամառն ուտումեն (ամռանը ուտում են) պաղպաղակ, իսկ ձմեռն (ձմռանը) չեն ուտում:
Ձմեռը երկարը (երկար է), ամառը՝ կարճը (կարճ):
Ամառն (ամռանը) գիշերը երկարը (երկար է), ձմեռը՝ (ձմռանը) կարճ:
Ամռը (ամռանը) ցերեկը կարճը (կարճ է), իսկ ձմեռը (ձմռանը) երկար:
Ամառը կարճաթեվովեն (ամռանը կարճաթևով են), իսկ ձմռանը՝ ոչ:
Ամռանը լողումեն (լողում են), իսկ ձմռանը չեն լողում:
Ամռանը չեն հագնում բաչկոն (բաճկոն), իսկ ձմռանը հագնումեն (հագնում են):
Ակսել Բակունց, «Հյումբաթի ձորը»
Ընթերցել եմ Ակսել Բակունցի «Անձրևը» ժողովածուից մի պատմվածք, որը կոչվում է «Հյումբաթի ձորը»։ Պատմվածքում նկարագրվում է մի գյուղի թաղերից մեկը՝ Հյումբաթի ձորը, իսկ մյուս թաղերը կոչվում են Միջին մահլա և Գյունեյ թաղ։ Հյումբաթի ձորի բնակիչներն ապրում էին շատ վտանգավոր տարածքում, որտեղ ամենուր ժայռեր էին, և միշտ քարեր էին թափվում։ Այս թաղը գտնվում էր ժայռերի տակ, բլրակի վրա։ Շուրջ բոլորդ կարծես մի մեծ քարանձավ լիներ։ Թաղի բնակիչները, հատկապես մելիքները, կամաց-կամաց հեռացել են՝ իրենց հետ տանելով իրենց ունեցվածքը։
Հյումբաթի ձորով անցնում է գետ։ Նախկինում չորս կողմը անտառ էր ու գունավոր կտուրներով տներ էին։ Բայց հետո որոշվում է այդտեղ կառուցել զորանոց, ինչից հետո թաղի ամենալավ հողերի վրա փորում են նոր տների հիմքերը։ Նոր կառուցվող տները խեղդում են թաղը։ Հյումբաթի ձորը դառնում է անճանաչելի, իսկ այնտեղ ապրելն՝ անտանելի։ Տեղի բնակիչներն արդեն գիտեին՝ թե որ տանը մարդ է ապրում, իսկ որտեղ՝ ոչ։ Եթե կտորին դդում կար դրած, ուրեմն այդտեղ մարդ է ապրում։
Եվ Հյումբաթի ձորի հին բնակիչները որոշում են նոր հող գտնել, որպեսզի նոր գյուղ կառուցեն։
» Նոր գյուղի խնդիրը Հյումբաթի ձորի համար երջանիկ աշխարհի առասպելի պես էր, նրանք իրենց հանդերի անուններն էին տալիս, մեկի ջուրը գովում, մյուսի խոտը։
− Մենակ էս ձորից դուրս գանք…»