Սեպտեմբեր՝
Հայոց լեզվի և գրականության սեպտեմբեր ամսվա հաշվետվություն

Հոկտեմբեր՝
Հոկտեմբերյան հայոց լեզվի և գրականության հաշվետվություն

Նոյեմբեր՝
Հայոց լեզվի և գրականության նոյեմբեր ամսվա հաշվետվություն

Դեկտեմբեր՝
Հայոց լեզվի և գրականության դեկտեմբեր ամսվա հաշվետվություն

Փետրվար՝
Հայոց լեզվի և գրականության փետրվար ամսվա հաշվետվություն

Մարտ՝
Հայոց լեզվի և գրականության մարտ ամսվա հաշվետվություն

Ապրիլ՝
Հայոց լեզվի և գրականության ապրիլ ամսվա հաշվետվություն

Մայիս՝
Հայոց լեզվի և գրականության մայիսյան հաշվետվություն

Նախագծեր՝
Թարգմանում ենք
Կոմիտասյան նախագիծ
Ուսումնական աշուն
Կարդում ենք Գալշոյան
Տարեմուտի ընթերցումներ. նախագիծ
Կարդում ենք Տերյան
Կարդում ենք Չարենց
Կարդում ենք Աղայան

Առաջադրանքներ․
1) Լուծե՛ք անհավասարումների համակարգը․
ա)

x∈(5;8)

բ)

լուծում չկա

գ)

x∈(5;6)

դ)

x∈(5;∞)

ե)

x=2

2) Լուծե՛ք անհավասարումների համակարգը․
ա)

4x-x<5+5
3x<10 | x<10/3
2x>0 | x>0
x∈(0;10/3)

բ)

y<1
-y>1
y∈(-∞;1)

3) Լուծե՛ք անհավասարումների համակարգը․
ա)

x∈(0;∞)

բ)

x∈(-∞;-7)

գ)

x∈(1;2)

դ)

x∈(3;∞)

ե)

x=3

4) Լուծե՛ք անհավասարումների համակարգը․
ա)

բ)

Դաս 2
«Նոր աշխարհի» հայտնագործումը
Պորտուգալիան, Իսպանիան և այլ երկրներ մեկը մյուսի հետևից ձեռնարկեցին ծովային արշավախմբեր՝ նպատակ ունենալով գտնելու Հնդկաստան տանող ուղին։ Իսպանիայի արքան ֆինանսավորեց և նավեր տրամադրեց Քրիստափոր Կոլումբոսին։ Վերջինս 1492 թ. կազմակերպեց արշավախումբ, որը Ատլանտյան օվկիանոսով ուղևորվեց դեպի արևմուտք։Կոլումբոսը հոկտեմբերի 12-ին ափ իջավ Ամերիկա աշխարհամասի կղզիներից մեկում։ Նա համոզված էր,
որ հասել է բաղձալի նպատակին, սակայն իրականում հայտնաբերել էր եվրոպացիներին անհայտ մի աշխարհամաս: Իտալացի Ամերիգո Վեսպուչին առաջինը հասկացավ, որ Կոլումբոսի հայտնաբերածը Հնդկաստանը չէ: 1498 թ. պորտուգալացի Վասկո դա Գամայի արշավախումբը, շրջանցելով Աֆրիկան, հայտնագործեցՀնդկաստան տանող ծովային կարճ ճանապարհը:
1519–1521 թթ. Ֆեռնան Մագելանի արշավախումբը, որին նույնպես միջոցներ էր հատկացրել իսպանական արքունիքը, կատարեց ծովային առաջին շուրջերկրյա ճանապարհորդությունը։
Աշխարհագրական հայտնագործությունները հետագայում ևս շարունակվեցին: Եվրոպացիները բացահայտեցին Ավստրալիան, Նոր Զելանդիան և այլ երկրներ ու կղզիներ: Աշխարհագրական մեծ հայտնագործություններիշնորհիվ եվրոպացիները մուտք գործեցին Ամերիկա,Ավստրալիա, Աֆրիկայի ու Ասիայի իրենց անծանոթ շրջաններ և այլ տարածքներ:
Այսպես՝ Մեծ հայտնագործությունները կապող օղակ դարձան միջին և նոր դարերի միջև։

Մեծ հայտնագործությունների հետևանքները
Աշխարհագրական մեծ հայտնագործությունները կարևոր դեր են խաղացել մարդկության հետագա զարգացման համար։ Հաղորդակցության նոր ուղիների ստեղծման արդյունքում Եվրոպայի կապերն Ասիայի, Աֆրիկայի և Ամերիկայի հետ դարձան ոչ միայն մշտական, այլև բազմաբնույթ։ Փոխվեցին եվրոպացիների պատկերացումներն աշխարհի վերաբերյալ, որը հիմք դարձավ գիտության արագ զարգացման համար։ Եվրոպացիները հայտնագործված երկրները յուրացնելու համար դրանք դարձնում էին իրենց գաղութները։ Սկզբում Պորտուգալիան և Իսպանիան, ապա Նիդերլանդները, Անգլիան, Ֆրանսիան և այլ երկրներ հիմնեցին բազմաթիվ գաղութներ աշխարհի տարբեր մասերում։Գաղութներից Եվրոպա էին ներմուծում գյուղատնտեսական մթերքներ, համեմունք, թանկարժեք իրեր, օգտակար հանածոներ և այլն։ Արտահանում էինարդյունաբերական գործիքներ, բազմատեսակ ապրանքներ և այլն։ Ընդհանուր առմամբ՝ Եվրոպայի հետ կանոնավոր շփումները նպաստեցին տարբեր աշխարհամասերի միջև տնտեսական և մշակութային կապերի ամրապնդմանը՝ հիմք դնելով աշխարհի միասնացման գործընթացին։ Սակայն աշխարհագրական հայտնագործություններն ունեցան նաև բացասական հետևանքներ։Գաղութարարները ոչնչացրին տեղական բազմաթիվ քաղաքակրթություններ և բնիկ ժողովուրդների։ Գաղութներն ու նրանց բնակչությունը թալանի և
դաժան շահագործման էին ենթարկվում։ Արդյունքում՝ եվրոպացի գաղութարարների և առևտրականների ձեռքում մեծ քանակությամբ հարստություն կուտակվեց։ Օրինակ՝ Իսպանիան 1521–1660 թթ. Ամերիկայից իր երկիր տեղափոխեց 18 հազար տոննա արծաթ և 200 տոննա ոսկի։ Այսպես՝ խախտվեց գաղութացված երկրների ու ժողովուրդների ինքնուրույն և յուրահատուկ զարգացման ընթացքը։

Առաջադրանք 2
> Ի՞նչ երկրներ ու աշխարհամասեր հայտնաբերվեցին և ո՞ւմ կողմից։
Քրիստափոր Կոլումբոսը հոկտեմբերի 12-ին ափ իջավ Ամերիկա աշխարհամասի կղզիներից մեկում, մտածելով, որ գտել է Հնդկաստան տանող ճանապարհը, սակայն նա հայտնաբերել էլ եվրոպացիներին անհայտ մի աշխարհամաս։ Եվրոպացիները բացահայտեցին Ավստրալիան, Նոր Զելանդիան և այլ երկրներ ու կղզիներ:
> Ի՞նչ է գաղութը
Գաղութ անվանում են այն տարածքը, որը այնտեղի իշխողին չի պատկանում։
> Համացանցի նյութերից՝ ձեր ընտրությամբ կատարե՛ք «Հայտնի ծովագնացը և նրա դերը պատմության մեջ» թեմայով նախագծային աշխատանքը:

Լրացուցիչ աշխատանք՝
Համացանից դուրս գրի՛ր «Գորդյան հանգույց» պատմական թևավոր խոսքը և բացատրի՛ր արտահայտության իմաստը։
Ըստ հին հունական ավանդության՝ փռյուգիական տոհմապետ Գորդիոսը Զևսի տաճարին է նվիրում իր կառքը, որի լուծը քեղիին էր կապված այնպիսի հնարամտությամբ, որ հնարավոր չէր հանգույցի ծայրերը գտնել ու արձակել։ Ում որ հաջողվեր, նա պետք է տիրեր Ասիային։ Ալեքսանդր Մակեդոնացին պարսկական արշավանքից առաջ Գորդիոսի հանգույցը լուծեց թրի մի հարվածով։

1 урок.

Взрослые часто не понимают детей, потому что видят мир не таким, каким его видят дети. В окружающих предметах взрослые видят их назначение, то, чем эти предметы полезны для них. Дети же видят лицо вещей. Они не знают, откуда эти вещи явились, кто их сделал и сделал ли кто. Дети знают, что вещи существуют, живут, и относятся к вещам, как к живым существам.

Помню себя маленьким  — четырёхлетним, может быть, трёхлетним. Вижу себя в окружении вещей, которые не только будят во мне какие-то мысли, но и действуют на мои чувства. Вот сутулый шкаф стоит, подпирая своей широкой спиной стену, погрузившись в бесконечную думу. От него не добьёшься слов. Если он и произнесёт что-нибудь на своём скрипучем, непонятном для меня языке, то лишь когда открывают дверцы, чтоб достать что-нибудь из одежды.

По сравнению со шкафом буфет  — легкомысленное существо. У него и цвет не такой серо-бурый, а с красноватым отливом. Верхние дверцы на его груди украшены деревянной резьбой. По бокам торчат выточенные из дерева шпилеобразные фигуры, напоминающие шахматных ферзей. Этот чудак буфет, наверно, воображает, что очень красиво, когда на плечах такие нелепые штуковины. На его полках хранятся сахар, печенье, варенье, иногда даже конфеты. И кофейная мельница  — её можно вертеть сколько угодно, когда никто не видит.

Словом, буфет  — существо нелепое, но компанейское, чего не скажешь о креслах. В белых чехлах, из-под которых, точно из-под платьев, торчат только кончики ножек, они похожи на чопорных дам. Они чинно сидят по углам комнаты и молчат. Чувствуется, что им до зарезу хочется поговорить. Хочется посудачить о разном, да не хочется показывать, что их могут интересовать пустые разговоры. В их обществе я чувствую себя лишним, чем-то вроде гвоздя в сапоге.

(По Н. Носову)

Вопросы к представленному тексту:
1. Почему взрослые часто не понимают детей, согласно тексту?
Дети воспринимают мир и эмоции по другому. Они часто дают характер вещам, разным существам. У детей и взрослых разные взгляды на мир. Взрослые помешаны на работе, делам и занятости, пока дети помешаны совершенно на другом, их не интересует своё будущее, либо прошлое.
2. Как различается восприятие предметов взрослыми и детьми?
Взрослые видят в предметах их назначение, то, чем они помогают им и их эффективность. А дети приписывают к предметам глаза, разные эмоции, характер и часто придумывают разные истории с ними.
3. Как описания предметов передают эмоции автора?
4.  Как эти эмоции помогают понять внутренний мир автора?
5. Как описания предметов могут отражать культурные или социальные нормы?
6. Какие черты характера автора проявляются через его описания вещей?
7. Какой урок или послание можно извлечь из текста о восприятии мира детьми и взрослыми?

Առաջադրանքներ․

y=11-2x
3x-11+2x=9
5x=20
x=4
y=11-8
y=3

x=5-2y
5-2y+y=5
4y=5
y=1,25
x=5-2,5
x=2,5

x=6-3y
2(6-3y)+y=7
12-6y+y=7
-5y=-5
y=1
x=6-3
x=3

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

y=1-2x
3(-1x)-y=4
4=2y
y=1
2x= -1
x= -0,5

x=7-y
2*(7-y)-y=8
14-2y-y=8
-3y=8-14
-3y=-6
y=2
x=7-2
x=5

y=1-2x
3*(1-2x)+2y+5=0
3-6x+2y+5=0

1.Ե՞րբ է ֆիզիկայում օգտագործվում <<աշխատանք>> հասկացողությունը
Աշխատանք հասկացությունը ֆիզիկայում օգտագործվում է այն ժամանակ, երբ դիտարկվում է մարմնի շարժումը որեւէ ուժի ազդեցությամբ:  Այսպես են բնորոշում մեխանիկական աշխատանքը:
2.Ի՞նչ մեծություններից է կախված մեխանիկական  աշխատանքը
Մեխանիկական աշխատանքը կարող է տեղի ունենալ միայն ուժի առկայությամբ: Ուժն է ազդում աշխատանքի վրա, միայն ուժի ազդեցությամբ է մարմինը շարժվում:
3.Ինչպե՞ս հաշվել աշխատանքը:Ո՞րն է աշխատանքի բանաձևը
Աշխատանքը հավասար է մարմնի վրա ազդող ուժի և նրա ուղղությամբ մարմնի անցած ճանապարհի արտադրյալին:
A=Fs
4.Ի՞նչ միավորով է արտահայտվում աշխատանքը, միավորների ՄՀ-ում
1Ջ=1Ն*մ
5.Ի՞նչն է կոչվում հզորություն
Մեքենայի, մարդու, կենդանու աշխատանք կատարելու արագությունը բնութագրելու համար ֆիզիկայում օգտագործվում է հզորություն մեծությունը: Իսկ հզորություն կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է աշխատանքի հարաբերությանն այն ժամանակամիջոցին, որի ընթացքում կատարվել է այն աշխատանքը:
6.Ինչպե՞ս հաշվել հզորությունը:Ո՞րն է հզորության բանաձևը և միավորը
Հզորությունը հաշվելու համար, հարկավոր է կատարված աշխատանքը բաժանել աշխատանքը կատարելու ժամանակին, հետևաբար՝ N=A/t
7.Ինչպե՞ս հաշվել աշխատանքը՝իմանալով հզորությունը և աշխատանքը կատարելու ժամանակամիջոցը
A=Nt

1.Բնագիտության դասընթացից ձեռք բերած գի­տելիքներից օգտվելով՝ առօրյա փորձի հիման վրա բերե՛ք ֆիզիկական և քիմիական երևույթ­ների, ինչպես նաև մարդու կողմից դրանց օգտագործման օրինակներ:
Ֆիզիկական – ջրի սառչումը, մետաղի հալչելը, ջրի գոլորշիացումը
Քիմիական — լուցկու այրվելը, սոդան քացախի հետ, մետաղի ժանգոտելը

2. Նշված երևույթներից որո՞նք են ֆիզիկական, որոնք՝ քիմիական. ա) երկաթի ժանգոտումը
բ) ջրի սառչումը
գ) բենզինի այրումը
դ) ալումինի հալումը: Բացատրե՛ք:
Քիմիական — երկաթի ժանգոտումը, բենզինի այրումը
Ֆիզիկական – ջրի սառչումը, ալյումինի հալումը
Քիմիականն երևույթները առաջանում են երբ երկու նյութ իրար են միանում և առաջանում է նոր նյութ։

3. Որո՞նք են քիմիական փոխարկումերի արտաքին նշանները: Պարզաբանե՛ք կոնկրետ օրինակներով:
Ջրածնի և թթվածնի միացումից առաջանում է ջուր, սոդայի և քացախի միացումից առաջանում է ածխաթթու գազ, թթու միջավայրի ազդեցությունից մետաղը կարող է ենթարկվել կոռոզիային։

Առաջադրանքներ(դասարանում)
1) 9 սմ շառավիղ ունեցող քանի՞ գնդակ կտեղավորվի խորանարդաձև տուփում, որի կողը 108 սմ է:
108:9=12
6x6x6=216
2) Հետևյալ պնդումներից որո՞նք են ճիշտ.
ա) Շրջանի տրամագիծն անցնում է նրա կենտրոնով։
բ) Շրջանի տրամագծի երկարությունը միշտ զույգ թիվ է։
գ) Բաղադրյալ թվերի մեջ չկա ամենամեծը։
դ) Պարզ թվերի մեջ կա ամենամեծը։
ե) Կենտ թվի և զույգ թվի արտադրյալը կենտ թիվ է։

3) Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա)(25 1/3+4 8/9):5/6 /7+ 3 1/6x 9 3/5= (76/3+44/9)x6/5 /(7/1+19/6)x48/5=272/9×6/5/61/6×48/5=1632/45:2928/30=1632/45×30/2928=48960/
131760
բ)(191/14-26/7)x28/9(119/10+33/5)x25/37=139/14×28/9:185/10×25/37=3792/126:4625/370=
1440040/582750=2 72/582750
Լրացուցիչ(տանը)
4) Համաձուլվածքը կազմված է կապարից և երկաթից, որոնց զանգվածները հարաբերում են այնպես, ինչպես 2 ։ 7։ Որքա՞ն կապար և որքա՞ն երկաթ է պարունակում այդպիսի համաձուլվածքի կտորը, եթե նրա զանգվածը 3600 գ է։
7+2=9
3600:9=400
400×2=800
400×7=2800
5) Երկու բանվոր, միասին աշխատելով, կարող են աշխատանքը կա-տարել 12 օրում։ Քանի՞ օրում նրանցից առաջինը միայնակ կկա-տարի այդ աշխատանքը, եթե երկրորդն այն կատարում է 18 օրում։
1/12-1/18=36
6) Մաթեմատիկական օլիմպիադայում մասնակիցներին առաջադրվել էր 6 խնդիր։ Յուրաքանչյուր լուծված խնդրի համար մասնա կիցը ստանում էր 7 միավոր, իսկ յուրաքանչյուր չլուծված խնդրի համար նրա վաստակած միավորներից հանվում էր 3 միավոր։ Քանի՞ խնդիր էր լուծել օլիմպիադայի մասնակիցը, որը հավաքել էր 22 միավոր։
4×7=28
2×3=6
28-6=22
Պատ՝ 4
Լրացուցիչ
7) 2400 մ² մակերեսով դաշտը մի կոմբայնը հնձում է 4 ժամում, իսկ մյուսը` 3 ժամում: Որքա՞ն է այն դաշտի մակերեսը, որը այդ երկու
2400:4=600
2400:3=800
600+800=1400
1400×8=11200Մ2