ՀԱՐՑԵՐ, ՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐ
1. Ինչո՞ւ է հայտնի բարդ նյութերի թիվը գերազանցում պարզ նյութերի թիվը:
2. Բերե՛ք գազային, հեղուկ և պինդ նյութերի օրինակներ:
Գազային՝ ջրածին, հեղուկ՝ սնդիկ, պինդ՝ երկաթ
3. Ո՞րն է նյութի քանակի չափման միավորը, և ի՞նչ է այն արտահայտում:
Նյութի քանակի չափման միավորը մոլն է, մոլը արտահայտում է մասնիկների քանակը նյութի մեջ։
4. Ածխածնի 3,01*10²³ թվով ատոմների նյութաքանակը (մոլ) հավասար է.
1) 0,2
2) 0,5
3) 3.2
4) 4.5
5. Որոշե՛ք հետևյալ նյութաքանակներով գազային քլորի մոլեկուլների թիվը՝
ա) 0,1 մոլ
N=0,1*6,02*10²³=6,02*10²²
բ) 0,5 մոլ
N=0,5*6,02*10²³=3,01
գ) 1 մոլ
N=1*6,02*10²³=6,02
դ) 3 մոլ
N=3*6,02*10²³=1,8
6. Որքան է լիթիում տարրի զանգվածային բաժինը (%) Li2SO3 բանաձևային միավորով նյութում:
7. Ո՞ր նյութի մոլեկուլում է թթվածնի մոլային բաժինն առավել մեծ
1) CO2
2) SO2
3) SO3
4) SiO2
8. Որքան է 0,2 մոլ կալիումի հիդրօքսիդի զանգվածը (գ):
m=0,2*56=11,2 գ

Երկրորդ մակարդակ
1. Որքա՞ն սիլիցիումի և ջրածնի ատոմ է պարունակում նշված քիմիական բանաձևով՝ SiH4 արտահայտվող նյութի երկու մոլեկուլը: 
1 և 4
2 և 8
4 և 8
8 և 4

2. Հետևյալ շարքի՝ NaOH, KOH, LIOH, CsOH քիմիական բանաձևերով արտահայտվող նյութերից որի՞ հարաբերական մոլեկուլային զանգվածն է 56:
Mr (KOH)=39+16+1=56

3. Միացությունը կազմված է մեկ ատոմ սիլիցիումից և երկու ատոմ մագնեզիումից: Նշված միացությունը ստանալու նպատակով ի՞նչ զանգվածային հարաբերությամբ պետք է վերցնել համապատասխան պարզ նյութերը, որպեսզի առանց մնացորդի փոխազդեն: 
Mg2Si=12/7

4. Միացությունը բաղկացած է մեկ ատոմ ածխածնից և երկու ատոմ թթվածնից: Նշված միացությունը ստանալու նպատակով ի՞նչ զանգվածային հարաբերությամբ պետք է վերցնել համապատասխան պարզ նյութերը, որպեսզի նրանք ամբողջությամբ փոխազդեն՝ առանց մնացորդի։
CO2=3/8

5. Որոշել ազոտ տարրի օքսիդացման աստիճանները հետևյալ օքսիդներում.
N2O=+1/-2
NO=+2/-2
N2O3=+3/-2
NO2=+4/-2
N2O5=+5/-2

6. 0,2 մոլ նատրիումի հիդրօքսիդի զանգվածը հավասար է:
m=?
n=0,2
m=n*M
m=0,2*40=8

7. Նշված քիմիական բանաձևերով (NiSO4,NiCl2,Ni(NO3),NiO2) արտահայտվող միացություններից որի՞ մոլեկուլի  բաղադրությունում է մետաղ տարրի զանգվածային բաժինը 45,38%:
ω (Ni)=1*58/129*100=45,38

1. Ո՞ր  շարքում   են  գրված  միայն  ֆիզիկական մարմիններ.
    1 )  քանոն, ապակի, գիրք, մեխ, ալյումին, ազոտ
    2)  սեղան, համակարգիչ, տետր, վարդ, մատանի
    3)  երկաթ, ֆոսֆոր, բաժակ,  գրիչ, թթվածին
    4)  պղինձ, ջուր,  սոդա,  արծաթ, ոսկի, ջրածին

2. Ո՞ր  շարքում  են  նյութերը  ներկայացված  ըստ մարդու  օրգանիզմում  դրանց   զանգվածային  բաժնի  նվազման.
1)     ածխաջրեր, ջուր, սպիտակուցներ, ճարպեր
2)     սպիտակուցներ, ջուր, ճարպեր, ածխաջրեր
3)     սպիտակուցներ, ածխաջրեր, ջուր, ճարպեր
4)     ջուր, սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր

3. Ո՞ր  շարքում  են  չվերականգնվող  բնական պաշարների  անվանումները.
      1)   բնական  գազ, անտառային  ծածկույթ, օդ, ջուր
      2)  մաքուր  ջուր, բերրի  հող, նավթ, ածուխ
      3)  բույսեր, կենդանիներ, մետաղներ, օդ
      4)  մետաղներ, բնական  գազ, ածուխ, նավթ

4. Քանի՞  նյութ  է  ներկայացված  հետևյալ բառակապակցություններում. 
ջրի  կաթիլ,  պղնձե  թաս,  ալյումինե կաթսա, ռետինե գնդակ, պղնձե  կուժ, սառցե  դղյակ.
   1)  3                                         2)  6                                           3)  4                                        4)  5

5. Նշվածներից  ո՞ր  շարքում   են   գրված  միայն   օրգանական   նյութեր.
       1)  ջուր, թթվածին, կավիճ, սպիրտ, ճարպ, քլոր
         2)  կերակրի աղ, սպիտակուց, ճարպ, ազոտ, մեթան
       3)  սախարոզ, քացախաթթու, գլյուկոզ, սպիրտ, օսլա
         4) սոդա, ջուր, ածխաթթու գազ, բենզոլ, ացետոն, օզոն

6. Ո՞ր  շարքում  են  գրված  միայն  պարզ  նյութեր.
         1)  ջուր, ալմաստ, ամոնիակ, օքսիդ, աղ
       2)  ծծումբ, ֆոսֆոր, սոդա, ազոտ, թթու, հիմք
       3)  թթվածին, ալմաստ,  օզոն, ֆուլերեն, ֆոսֆոր
       4)  երկաթ,  ավազ,  դոլոմիտ, գրաֆիտ, մարմար

7. Քանի՞   քիմիական  տարր  է  առաջացնում հետևյալ  պարզ  նյութերը`  
թթվածին,  կարբին, սև ֆոսֆոր, օզոն, ալմաստ, կարմիր  ֆոսֆոր, ֆուլերեն, գրաֆիտ, սպիտակ   ֆոսֆոր.   
     1)  6                                   2)  3                                 3)  4                                      4)  5

8. Քանի՞  բարդ  նյութ  է  գրված`  
ջրածին,  թթու,  գլյուկոզ, ազոտ,  կաուչուկ,  հիմք, սախարոզ,  ալմաստ,  օսլա,  օքսիդ, երկաթ, ածխաթթու գազ,  աղ,  բութան, օզոն.  
      1) 5                                  2)   7                                 3)   9                                  4)   10

9. Ո՞ր շարքում  են  գրված  միայն  բարդ  նյութերի բանաձևեր.
   1)   Al, HCl,  Cu, Na2SO4                                                3)  H2O, N2, MgO,  Ni, 
   2)   AgBr, H2, CaCO3, P4                                                4)  NaOH, CO2, NH3, CuSO4

10․ Հաշվի՛ր վերջին շարքի բոլոր բարդ նյութերի Mr-ները:
Mr (NaOH)=23+16+1=40
Mr (CO2)=12+16*2=44
Mr (NH3)=14+1*3=17
Mr (CuSO4)=63+32+16*4=159

Հարցեր
1. Ի՞նչ քիմիական կապեր գիտես
Իոնային, կովալենտային, մետաղական
2. Որո՞նք  են  նյութերի  փոքրագույն  կառուցվածքային  մասնիկները, սահմանել, գրել  օրինակներ…
Նյութի փոքրագույն մասնիկը ատոմն է, որը կազմված է էլեկտրոններից, պրոտոններից և նեյտրոններից
3. Ո՞րն  է  կոչվում  պարզ  նյութ,  սահմանել, դասակարգել,  գրել օրինակներ…
Պարզ նյութերն են այն նյութերը, որոնք կազմված են մեկ քիմիական տարրից, օրինակ՝ O2, H2, Ca
4. Ո՞րն  է  կոչվում  բարդ  նյութ,  սահմանել, դասակարգել,  գրել օրինակներ…
Բարդ նյութերը կազմված են 2 կամ ավելի քիմիական տարրերից, օրինակ՝ H2O, NaCl, CO2
5. Ինչպիսի՞  հատկություններ  ունեն  նյութերը, սահմանել, գրել  օրինակներ…
Նյութերը ունեն քիմիական և ֆիզիկական հատկություններ, ֆիզիկական հատկություններից են համը, հոտը, ագրեգատային վիճակը, իսկ քիմիական՝ թե ինչպես է փոխազդում ուրիշ նյութերի հետ, էլեկտրոհաղորդականությունը և այլն

Գրեք նյութեր՝ Ածխաթթու գազ (CO₂), Ամոնիակ (NH₃), Նատրիում քլորիդ – (NaCl), Ածխաթթու (H₂CO₃), Ծծմբաթթու (H₂SO₄), Կալցիում կարբոնատ (CaCO₃), Մագնեզիում օքսիդ (MgO), Նատրիում հիդրօքսիդ (NaOH), Թթվածին (O2) կատարեք հետևյալ հաշվարկները

1. Ինչպիսի՞ տարրերից  են  կազմված նյութը, ատոմների  քանակը (ինդեքսները)
CO2 — ոչ մետաղական տարրերից, C՝ 1, O՝ 2
NH3 — ոչ մետաղական տարրերից, N՝ 1, H՝ 3
NaCl — մեկ մետաղական և մեկ ոչ մետաղական, Na՝ 1, Cl՝ 1
H2CO3 — ոչ մետաղական տարրերից, H՝ 2, C՝ 1, O՝ 3
H2CO4 — ոչ մետաղական տարրերից, H՝ 2, C՝ 1, O՝ 4
CaCO3 — մեկ մետաղական և մեկ ոչ մետաղական, Ca՝ 1, C՝ 1, O՝ 3
MgO — մեկ մետաղական և մեկ ոչ մետաղական, Mg՝ 1, O՝ 1
NaOH — մեկ մետաղական և երկու ոչ մետաղական, Na՝ 1, O՝ 1, H՝ 1
O2 — ոչ մետաղական տարրերից, O 2
2. Հաշվեք  հարաբերական  մոլեկուլային  զանգվածները՝ Mr
Mr (CO2)=12+16*2=44
Mr (NH3)=14+1*3=17
Mr (NaCl)=23+35=58
Mr (H2CO3)=1*2+12+16*3=62
Mr (H2CO4)=1*2+12+16*4=78
Mr (CaCO3)=40+12+16*3=100
Mr (MgO)=24+16=40
Mr (NaOH)=23+16+1=40
Mr (O2)=16*2=32
3. Որոշեք  տարրերի  զանգվածային  բաժինները՝ ω, զանգվածային հարաբերությունները  բարդ  նյութերում:
ω (C)=1*12/44*100=27,27
ω (O2)=2*16/44*100=72.72

ω (N)=1*14/17*100=82,35
ω (H3)=3*1/17*100=17,64

ω (Na)=1*23/58*100=39,65
ω (Cl)=1*35/58*100=60,34

ω (H2)=1*2/62*100=3,22
ω (C)=1*12/62*100=19,35
ω (O3)=3*16/62*100=77,41

ω (H2)=1*2/78*100=2,56
ω (C)=1*12/78*100=15,38
ω (O4)=4*16/78*100=82,05

ω (Ca)=1*40/100*100=40
ω (C)=1*12/100*100=12
ω (O3)=3*16/100*100=48

ω (Mg)=1*24/40*100=60
ω (O)=1*16/40*100=40

ω (Na)=1*23/40*100=57,5
ω (O)=1*16/40*100=40
ω (H)=1*1/40*100=2,5

ω (O2)=2*16/32*100=100

4. Ասեք՝ Mg, Al, P-ի էլեկտրոն, պրոտոն, նեյտրոնների թիվը, դիրքը պարբերական համակարգում:
Mg՝ 3-րդ պարբերություն, 3-րդ շարք, 2-րդ խումբ
e=12
P⁺=24
n=12

Al՝ 3-րդ պարբերություն, 3-րդ շարք, 3-րդ խումբ
e=13
P⁺=27
n=14

P՝ 3-րդ պարբերություն, 3-րդ շարք, 5-րդ խումբ
e=15
P⁺=31
n=16