5-րդ դասարան·Մայրենի

Սուրբ Զատիկ🌻

💐Եկեղեցական տոնի ծագումը. Հիսուս Քրիստոսի խաչելությունից երեք օր հետո` կիրակի առավոտյան, յուղաբեր կանայք` Մարիամ Մագդաղենացին, Հակոբի մայր Մարիամը եւ Սողոմեն, գնացին Հիսուս Քրիստոսի գերեզման` անուշաբույր յուղերով օծելու Քրիստոսի մահացած մարմինը, սակայն զարմանքով տեսան, որ քարայրի մուտքի քարը հեռացված է, իսկ Քրիստոսի գերեզմանը դատարկ է: Մինչ նրանք զարմացած շուրջբոլորն էին նայում, երեւացին երկու հրեշտակ եւ ասացին. «Ինչո՞ւ եք ողջին մեռելների մեջ փնտրում: Այստեղ չէ, այլ Հարություն առավ» (Ղուկ. 24:5-6): Հարության լուրը կանայք ավետեցին առաքյալներին, որից հետո Հիսուսը երեւաց նրանց: Հիսուսն Իր մահով հաղթեց մահվանը մեզ և մարդկանց հավիտենական կյանքի հույս տվեց:

Զատիկը Հայ առաքելական սուրբ եկեղեցու 5 տաղավար տոներից մեկն է: Զատիկ բառը նշանակում է զատում, բաժանում, հեռացում մեղքերից եւ վերադարձ առ Աստված:

Զատկի տոնին հավատացյալները ձու են ներկում: Ներկված ձուն համարվում է Հարության և նոր կյանքի խորհրդանիշ: Կարմիր գույնը խորհրդանշում է խաչյալ Հիսուսի արյունը, որ թափվեց մարդկության փրկության համար: Ըստ Ս. Գրիգոր Տաթևացու՝ «Միայն Զատկին ենք ձու ներկում, որովհետև ձուն օրինակ է աշխարհի», և ինչպես իմաստուններն են ասում. «Դրսի կեղևը նման է երկնքին, թաղանթը՝ օդին, սպիտակուցը՝ ջրին, դեղնուցն էլ երկիրն է: Իսկ կարմիր գույնը խորհրդանշում է Քրիստոսի արյունը: Եվ մենք կարմիր ձուն մեր ձեռքերի մեջ առնելով` հռչակում ենք մեր փրկությունը»:

Զատիկը շարժական տոն է, այսինքն յուրաքանչյուր տարի նրա նշման օրը փոխվում է։ Այդ օրը ընկնում է մարտի 20-ից հետո մինչև ապրիլի 24-ը (35 օր) ժամանակահատվածի ընթացքում։

Զատկից 7 շաբաթ առաջ մարդի սկսում են պահքը, որի ընթացքում ուտում են միայն բուսական կերակուր, իրենց հեռու են պահում չար մտքերից՝ նախնձից, բարկությունից…: Ավագ շաբաթվա շաբաթ օրը երեկոյան մատուցվում է Քրիստոսի հարության ճրագալույցի կամ ճրագալույսի պատարագը, որով վերջանում է Զատկին նախորդած յոթ շաբաթ տևած Մեծ Պասի շրջանը։ Պատարագի ավարտին հավատացյալները միմյանց ողջունում են «Քրիստոս հարյավ ի մեռելոց» (Քրիստոսը մեռելների միջից հարություն առավ) ավետիսով և ստանում «Օրհնյալ է հարությունը Քրիստոսի» (օրհնյալ է Քրիստոսի հարությունը) պատասխանը։

Հայկական ավանդույթում, Զատիկին հավկիթներով հավկթախաղ է տեղի ունենում երկու հոգու միջև։ Կոտրող հավկիթը հաղթող է ճանաչվում և ուտում են կոտրված հավկիթը։ Նաև ավանդույթ է Զատկվա հավկիթներն ուտել թարխունով, աղով և լավաշով։

Արևմտյան երկրների ավանդույթում, հավկիթները թաքցվում են խոտերի կամ կանաչների միջև և երեխաները փորձում են դրանք գտնել։ Այն կոչվում է «Զատկվա հավկթաորս»։

Հայ ժողովրդի անցյալից.  Զատիկը Հայերի մոտ տոնվել է ապրիլ ամսին՝ շատ ավելի վաղ, քան հայերը կընդունեին քրիստոնեությունը։ Այն զատիկ է կոչվել ձմեռվանից գարունը զատվելու առթիվ։ Վարկածներ կան, որ սկզբնական շրջանում այն եղել է անշարժ տոն և համընկել է մարտի 21-ի գիշերահավասար օրվա հետ (մարտի 21-ից գիշերն ու ցերեկը ժամային առումով հավասարվել են)՝ գիշեր – ցերեկն իրարից զատելու իմաստով։ Հայ հեթանոսական նոր տարում և պարսկական Նովրուզ տոնին, որոնք սկսվում են գարնան գիշերահավասարին, ևս ներկվում են հավկիթներ։ Հայ հեթանոսական նոր տարում ևս ներկված հավկիթներն ուտում էին թարխունով, աղով և լավաշով:💐

5-րդ դասարան·Մայրենի

Հայոց Լեզու 5

320. Նախադասություններում ընդգծիր գործողություն կատարողին և նրա կատարած գործողությունը։
1.Կետերը ջրի տակ երկար են մնում:
2.Ծովային կրիաները ջրի տակ դիմանում են երեք ժամ և ավելի:
3.Պինգվիններն ապրում են սաստիկ ցրտի պայմաններում։
4.Փղերը կնճիթով շոգ օրերին իրենց վրա ջուր են լցնում։
5.Հայտնի է, որ կոկորդիլոսը կարող է հովազի ուտել։
321․ Հետևյալ բառերից յուրաքանչյուրով կազմեք մեկական նախադասություն, որտեղ դրանք կլինեն գործողություն կատարողը և ընդգծեք նրանց կատարած գործողությունը։
Աղջիկը երեկոյան կարդում էր շատ հետաքրքիր գիրք։
Մեր բակի ծառը այսօր ծաղկել էր։
Այսօր Աննայի բերանը շատ է ցավում։
Արեգակն այսօր շատ լավ է տաքացնում։
Լիայի վարորդը իր շատ լավ է մեքենա վարում։
Իմ հորեղբոր աշակերտը ուզում է դառնալ բժիշկ։
Քամին այսօր շատ թույլ էր փչում։
Այս դանակը շատ լավ է կտրում ամենինչ։
322․ 320 առաջադրանքում ձեր կողմից նշված բառերը կոչվում են նախադասության գլխավոր անդամներ, փորձեք բացատրել, թե ինչու են դրանց այդպես անվանում։
Այդ բառերը անվանում էն նախադասության գլխավոր անդամներ, քանի որ առանց այդ բառերի նախադասություն չենք կարող կազմել։
323․ Նախադասություններրի գլխավոր անդամներն ընդգծիր, մյուս անդամներն ինչպե՞ս կանվանես։
Ամենահին բառարանը հնագիտական պեղումների ժամանակ Սիրիայում է հայտնաբերվել:
Աշխարհի ամենալայն ծառուղին և ամենաերկար փողոցը Բուենոս Այրեսում են:
Մեր մոլորակի վրա հանդիպող ամենից հազվադեպ հիվանդությունը ծիծաղի հիվանդություն է կոչվում: Հիվանդացածներից ոչ մեկը չի փրկվել:
Ամենից թանկ գիրքը 1455 թ. Գուտեմբերգն է տպագրել։ Այդ գրքի մեկ օրինակի համար 1926 թ. Մի մարդ երեսունհինգ հազար դոլար է վճարել:
324․ Նախադասության գլխավոր անդամներին լրացումներ ավելացրու։
Նապաստակը փախչում է։      Վախեցած նապաստակը արագ փախչում է գայլից։
Անտառը կանաչեց։                   Գարնանը գեղեցիկ անտառը անմիջապես կանաչեց։
Եղևնին զարդարել են։             Ամանորին հարևաններս եղևնին շատ գեղեցիկ զարդարել են։
Եղնիկներն ապրում են։           Ուրախ եղնիկներն ապրում են գեղեցիկ կանաչ անտառում։
Մարդը որսաց։                         Հզոր մարդը անտառում որսաց մի եղնիկ։
Բնությունն արթնանում է։      Գարնանը բնությունն անմիջապես արթնանում է։
325․ Գրիր գլխավոր անդամները․ գործողություն կատարողին նշիր դեղին, իսկ նրա կատարած գործողությունը՝ կապույտ։
Այս դեպքը Հարավային Անգլիայում է պատահել: Մի ծեր հոգևորականի աղքատիկ տանը առնետ է հայտնվում: Առնետն այնքան է ելումուտ անում, որ տանտերը սովորում է նրան. վերջը երկուսն ընկերանում են: Մի գիշեր ծեր հոգևորականը վեր է թռչում խորունկ քնից. առնետը կծել էր նրա այտը: Սկզբում մարդը զայրանում է դավաճան կենդանու վրա, բայց հետո տեսնում է վառվող վարագույրները, հասկանում, որ իր փայտե տնակը հրդեհ է ընկել: Տունն էլ ամբողջությամբ կայրվեր, եթե բարեկամ առնետը չլիներ ու այտը չկծեր:

5-րդ դասարան·Մայրենի

Հայոց Լեզու 5

315. Փակագծում տրված գոյականները եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՛ր (պահանջվող ձևն ինչպե՞ս գտար):
Տղան համարձակ առաջ եկավ:
Օրերը ամառանոցում արագ ու հետաքրքիր են անցնում:
Ծովափի ժայռերին թռել են սպիտակ թռչուն:
Ոստիկանները այդ տանը մի իսկական գազանանոց հայտնաբերեցին:
Մարդը կարող են հիսուն ձևով «այո» ասել, բայց այդ բառի գրության միայն մեկ ձև կա: Այդ լճի ջուրը երբեք չի սառչում:
Մաքուր, անձրևից դեռ թաց փողոցը դատարկ էր:
Հավանաբար մարդը քնած էին:
316. Փակագծում տրված բայերը եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՛ր (ո՞ր դեպքում հոգնակի գրեցիր):
Փղի համար կնճիթր շատ կարևոր է: Նա դրանով է ուտում ու խմում: Ձագը մոր ետևից վազում է՝ կնճիթով նրա պոչը բռնած: Փիղ ծնողները կնճիթով «ապտակում» են չարաճճի ձագուկին, որը սովորաբար փոքր ավտոբուսի չափ է լինում:Երբ փիղն ընկնում է փոսը կամ խճճվում թակարդում, մյուս փղերը մեկնում են կնճիթներն ու նրան օգնում են: Փիղն առանց կնճիթի չի կարող ապրել, բայց աֆրիկյան սավաննաներում հանդիպել են կնճիթից զրկված փղեր: Այդպիսի փղերին ընկերներն են կերակրում: Փղերն իրենց վիրավոր կամ հիվանդ ընկերոջը չեն լքում:
Վաղուց ի վեր Հնդկաստանում փիղն ու մարդը բարեկամություն են անում: Խելացի ու հասկացող կենդանիները ոչ միայն ծանր աշխատանք են անում ու կատարում մարդու հանձնարարությունները, այլև, որպես հոգատար դայակներ, խնամում են երեխաներին: Պապը, հայրն ու թոռը կարող են նույն փղի «սաները» լինել. չէ՞ որ փղերը երկար են ապրում՝ յոթանասունից ութսուն տարի:
317. Կետերը փոխարինի՛ր ո՞վ հարցին պատասխանող բառով, որը դեմքով ու թվով համաձայնի ստորոգյալին (բային): Դեմքով ու թվով ստորոգյալի հետ համաձայնող անդամին ի՞նչ անուն կտաս:
Արամ առայժմ մրցակից չունես:
Բայց Մհերը շուտով կհայտնվի:
Հայկը ամեն ինչ արել եմ նրա գալուստն արագացնելու համար:
Առանց արժանի մրցակցի դու չես կարող ավելի ուժեղ ու համարձակ դառնալ:
Մարկն է լինելու քո օգնականը:
Վահանն էլ, իհարկե, նրա՛ն ես օգնելու:
318. Փակագծում տրված բայերը եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՞ր։
 Մեր աղմկոտ, ուրախ փողոցի երեխաները երբեմն ծաղրել էին նրան: Նա ինչ-որ փորձարարական արհեստանոցում աշակերտ էր: Ես գիտեի, որ նա այնտեղից հաճախ զանազան լուծույթներ ու փոշիներ էր բերում ու ինչ-որ փորձեր անում՝ մրոտելով տատիկի տունը: Երբեմն էլ մենք խնդրում էինք, որ նա իր փորձերը մեզ էլ ցուցադրի, ցուցադրեն:
319. Ստորոգյալի հետ համաձայնող անդամն անվանում են ենթակա: Փորձի՛ր բացատրել՝ ենթական ու ստորոգյալն ինչո՞ւ են նախադասության գլխավոր անդամներ: Ինչպե՞ս կկոչվեն նախադասության մյուս անդամները:
Ենթական և ստորոգյալը համարվում են գլխավոր անդամներ, որովհետև նրանք արտահայտում են նախադասության հիմնական միտքը։Մյուս անդամները կոչվում են երկրրոդական։

5-րդ դասարան·Մայրենի

Հայոց Լեզու 5

308. Տրված նախադասություններից հերթով բառեր հանի՛ր այնպես, որ ամեն անգամ պահպանվի նախադասությունը:
Օրինակ՝
Տիրակալն իր սիրելի անտառի հարազատ խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը սիրելի անտառի հարազատ խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը սիրելի անտառի խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը անտառի խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը խշշոցը հիշեց:
Տիրակալը հիշեց:
Հիշեց:

Ամառային արեգակը շիկացրեց բազմահարկ տների պատերը:
Ամառային արեգակը շիկացրեց տների պատերը:
Արեգակը շիկացրեց տների պատերը:
Արեգակը շիկացրեց պատերը:
Արեգակը շիկացրեց։
Շիկացրեց։
Հետո այդ հսկայական արձանը տեղափոխեցին գետափ:
Հետո այդ արձանը տեղափոխեցին գետափ:
Հետո արձանը տեղափոխեցին գետափ:
Արձանը տեղափոխեցին գետափ:
Արձանը տեղափոխեցին։
Տեղափոխեցին։
Հռչակավոր ճարտարապետի հանճարը միայն ճարտարապետությամբ    չսահմանափակվեց:
Ճարտարապետի հանճարը միայն ճարտարապետությամբ    չսահմանափակվեց:
Ճարտարապետի հանճարը ճարտարապետությամբ չսահմանափակվեց:
Հանճարը ճարտարապետությամբ չսահմանափակվեց:
Հանճարը չսահմանափակվեց:
Չսահմանափակվեց:
Սերունդները երկար հիշեցին նաև այդ մեծ գիտնականին:
Սերունդները երկար հիշեցին այդ մեծ գիտնականին:
Սերունդները երկար հիշեցին մեծ գիտնականին:
Սերունդները հիշեցին մեծ գիտնականին:
Սերունդները հիշեցին գիտնականին:
Սերունդները հիշեցին։
Հիշեցին:
Աշխարհը հնազանդորեն փռվեց Ալեքսանդրի ձիու ոտքերի առաջ:
Աշխարհը փռվեց Ալեքսանդրի ձիու ոտքերի առաջ:
Աշխարհը փռվեց Ալեքսանդրի ձիու առաջ:
Աշխարհը փռվեց ձիու առաջ:
Աշխարհը փռվեց ոտքերի առաջ:
Աշխարհը փռվեց:
Աշխարհը փռվեց:
309. Յուրաքանչյուր նախադասության մեջ թո՛ղ այնպիսի մի բառ, որ նախադասությունը պահպանվի:
Դու շատ հեռվից եկար: Դու հեռվից եկար:
Մենք արդեն հուսահատ սպասում էինք: Մենք արդեն սպասում էինք:
Դուք պայմանը մոռացե՞լ էիք: Պայմանը մոռացե՞լ էիք:
Ի՜նչ լավ ժամանակ հասար: Ի՜նչ լավ հասար:
Անտա՛ռ, ուրա՛խ խշշա աշնան քամուց: Անտա՛ռ, խշշա աշնան քամուց:
Նա քեզ կանչում է: Քեզ կանչում է:
Դու ինչո՞ւ չես լսում: Ինչո՞ւ չես լսում:
310. Միբառանի նախադասություններ դարձրո՛ւ:
Այդ օրը մենք բարձրացանք որսասար: — Բարձրացանք:
Հոգնած, ծանր-ծանր հասանք բացատին: — Հասանք։
Նստեցինք ստվերում՝ փոքր-ինչ շունչ առնելու: — Նստեցինք:
Եվ հանկարծ նույն տեղում նորից տեսանք քեռի Թորոսին: — Տեսանք:
Մենք չխանգարեցինք մեր բարեկամին՝ Թորոսին: — Չխանգարեցինք:
Անխոս սպասեցինք նրա շրջվելուն: — Սպասեցինք:
311. Ամեն անգամ հանելով տրված նախադասության բառերից մեկը՝ ստացիր նոր նախադասություն: Ո՞ր բառը հանելիս նախադասություն չստացվեց:
Ձիո՛ւկս, դու կռահեցիր իմ թաքուն ցանկությունը:
Ձիո՛ւկս, դու կռահեցիր իմ ցանկությունը:
Ձիո՛ւկս, կռահեցիր իմ ցանկությունը:
Դու կռահեցիր իմ ցանկությունը:
Դու կռահեցիր ցանկությունը:
Դու կռահեցիր։
Կռահեցիր:
312. Ստորոգյալն ինչո՞ւ է նախադասության գլխավոր անդամ:

313. Փակագծում տրված գոյականները եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՛ր (պահանջվող ձևն ինչպե՞ս գտար):
(Շունը, շները) Շները հաչում են:
(Մարդ, մարդիկ) Մարդ անցավ:
(Մեքենան, մեքենաները) Մեքենան սլանում էր:
(Ընկերդ, ընկերներդ) Ընկերներդ կանչեցի՞ն:
Ես պահանջվող ձևն գտա, քանի որ ուշադրություն դարձրեցի նախադասությունների վերջավորություններին։
314. Փակագծում տրված գոյականները եզակի կամ հոգնակի ձևով գրի՛ր:
Երբ (շոգ, շոգեր) է լինում, (փիղը, փղերը) կնճիթով վերից վար ջրում է իրեն, հետո էլ ավազ է ցանում վրան, իբրև սրբիչ: (Փիղը, փղերը) հոտերով են շրջում: Նրանց առաջնորդում է ծեր ու իմաստուն (փիղը, փղերը): Հոտոտելիս (նա, նրանք) բարձրացնում են կնճիթները: Իսկ հենց որ (կնճիթը, կնճիթները) թշնամու հոտ են առնում, նրանց (տերն, տերերն) անաղմուկ հեռանում, ասես գետնի տակն են անցնում: Այդ վիթխարի, ուժեղ (կենդանին. կենդանիները) ոչ մի թշնամի չունի, բացի մարդուց:

5-րդ դասարան·Մայրենի

Եղիշե Չարենց բանաստեղծություններ🎀✨

#1
Կյանքը – երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, –
Կյանքը – կորած աստղերի՜ պես հազարանուն:
Կյանքը – կրակ ճահիճներում՝ կա ու չկա, –
Կյանքը – ճամփորդ, սպասված հյուր, որ պետք է գա:
Կյանքը – երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, –
Կյանքը – կորած աստղերի՜ պես հազարանուն …

Հարցեր🌷
1.Քո կարծիքով այս բանաստեղծությամբ ի՞նչ է ուզում
ասել Չարենցը:

Չարենցը այս բանաստեղծությունով ուզում է ասել, որ կյանքը պետք է ապրել վայելելով։
2.Բացատրիր այս տողերը
Կյանքը – կրակ ճահիճներում՝ կա ու չկա, –
Կյանքը – ճամփորդ, սպասված հյուր, որ պետք է գա:

Ես ասյ տողերը հասկանում եմ, որպես, որ պետք է ճամփորդել, ուրախանալ և երբեք չտխրել։
3.Նոր վերնագիր մտածիր:

«Դաժան կյանք»

#2
Գիտե՞ք որ գարուն է արդեն
Բոլորը թափվել են փողոց,
Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց
Գիտե՞ք որ գարուն է արդեն
Դյութում են շրթերը վարդե
Սրտերը կրակ են ու բոց
Գիտե՞ք որ գարուն է արդեն
Բոլորը թափվել են փողոց:

Հարցեր🌹
1.Ո՞րն է քո ամենասիրելի եղանակը:
Իմ ամենասիրելի եղանակը ձմեռն է, քանի որ
2.Դուրս գրիր մակդիրները:
3.Բացատրիր տվյալ տողերը
Դյութում են շրթերը վարդե
Սրտերը կրակ են ու բոց:

Ծաղկում են վարդերը, մարդիկ իրար հետ շբվում են և զվարճանում։

#3

Ինչ որ լավ է՝ վառվում է ու վառում,
Ինչ որ լավ է միշտ վառ կմնա.
Այս արև, այս վառ աշխարհում
Քանի կաս՝ վառվի՜ր ու գնա՜:
Մոխրացի՜ր արևի հրում,
Արևից թող ոչինչ չմնա, —
Այս արև, այս վառ աշխարհում
Քանի կաս վառվի՜ր ու գնա՜:

Հարցեր🌼
1․ Բացատրիր այս տողը
Ինչ որ լավ է ՝ վառվում է ու վառում:
Ինչ լավ է, որ արևը վառվում է և մեզ ուրախություն բերում։
2․ Բանաստեղծությունըվերնագիրչունի, հորինի՛ր:
«Վառվող արև»

#4
Ինչքան որ հուր կա իմ սրտում — բոլորը քեզ.
Ինչքան կրակ ու վառ խնդում — բոլորը քեզ. —
Բոլո՛րը տամ ու նվիրեմ, ինձ ո՜չ մի հուր թող չմնա`
Դո՛ւ չմրսես ձմռան ցրտում, — բոլորը քեզ …

Հարցեր🌺
1. Համացանցից գտի՛ր տեղեկություն այս բանաստեղծության մասին,
իմացի՛ր ո՞ր ժողովածուի մեջ է ընդգրկված:


2․ Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը և բառարանի օգնությամբ

բացատրի՛ր:
Ես անհասկանալի բառեր չունեմ։

5-րդ դասարան·Մայրենի

Հայոց Լեզու 5

296. Տրված տեքստում նախադասություններն առանձնացրու:
Սպիտակ ագռավները բնության մեջ հազվագյուտ են։ Նրանք շատ քիչ են պատահում։ Հենց դրանով են նրանք հետաքրքիր։ Տասնութերորդ դարում Ռուսաստանի թագավոր Պետրոս Առաջինը պալատում մի սպիտակ ագռավ էր պահում՝ որպես հազվագյուտ երևույթ։ Խոսքի մեջ «սպիտակ ագռավ» արտահայտությամբ բնորոշում են մյուսներից տարբերվող մարդկանց, հազվադեպ հանդիպող առարկաները։ Առաջին անգամ դա հռոմեական մի բանաստեղծ՝ Յուվենալիուսն է գործածել:
297. Ա և Բ նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները բացատրի՛ր:
Ա. Իշխանի ձին մոտեցավ դռանը և սմբակով հարվածեց:
Իշխանի ձին էր հարվածել դռանը։
Բ. Ձին մոտեցավ իշխանի դռանը և սմբակով հարվածեց:
Ձին հարվածեց Իշխանի դռանը։
Ա. Ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել:
Այս նախադասության մեջ հզոր էր շինությունը։
Բ. Հզոր ժամանակը ոչ մի շինություն չի խնայել:
Այս նախադասության մեջ հզոր էր ժամանակը։
Ա. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը զրուցում էր հոգնած            երգչուհու հետ:

Այս նախադասության մեջ հոգնած էր երգչուհին։
 Բ. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը հոգնած զրուցում էր            երգչուհու հետ:
Այս նախադասության մեջ հոգնած էր աղջիկը։
Ա. Ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում պապիս:
Այս նախադասության մեջ ամբրիոնի մոտ կանգնած էր մարդը։
Բ. Մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած պապիս:

Այս նախադասության մեջ ամբրիոնի մոտ կանգնած էր պապը։
298. Ընդգծված բառի կամ բառակապակցության տեղը փոխելով՝ նախադասության իմաստը փոխի՛ր։
Օրինակ՝
Երեք տարի առաջ ամառանոցում սկսած շինարարությունն ավարտել ենք: — Ամառանոցում սկսած շինարարությունը երեք տարի առաջ ենք ավարտել:

Թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ստորգետնյա ամրոցում։
Ստորգետնյա թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ամրոցում։
Պատկերասրահի տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ դուռը փակել:
Տնօրենն ուզում է պատկերասրահի զբոսաշրջիկների առաջ դուռը փակել։
Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի մեծ խեցի հանեց:

Մեծ բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի խեցի հանեց:
Պատահաբար ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար            դարձավ:

Ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը ձկնորսներին պատահաբար ավար դարձավ:
299. Քանի ձևով կարող ես՝ տրված բառակապակցությունն ավելացրո՛ւ նախադասությանը:
(ծանր ու հոգնեցուցիչ)
Ծանր ու հոգնեցուցիչ նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:
Նախապատրաստական ծանր ու հոգնեցուցիչ աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:
Նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց ծանր ու հոգնեցուցիչ վերելքը:

(ծռմռված ու ժանգոտ)
Ծռմռված ու ժանգոտ տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր:
Տուփից հանեցինք ծռմռված ու ժանգոտ մետաղյա հին իրեր:
Տուփից հանեցինք մետաղյա հին ծռմռված ու ժանգոտ իրեր:

(տասը տարի հետո)
Տասը տարի հետո դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
Դահլիճ մտնողը տասը տարի հետո մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
Դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը տասը տարի հետո:

(անսովոր աղմուկից հոգնած)
Անսովոր աղմուկից հոգնած աղջիկն ու տատը ննջում էին:
Աղջիկն ու տատը անսովոր աղմուկից հոգնած ննջում էին:
Աղջիկն ու անսովոր աղմուկից հոգնած տատը ննջում էին:

(հանդեսի ժամանակ)
Հանդեսի ժամանակ Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես:
Արևիկին հանդեսի ժամանակ խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես:
Արևիկին խոստացած նվերն հանդեսի ժամանակ այսօր տալո՞ւ ես:

5-րդ դասարան·Մայրենի

Ես իմ անուշ Հայաստանի․․․🌹

Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բառն եմ սիրում,
Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում,
Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման
Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պարն եմ սիրում:

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քարն եմ սիրում:

Ուր էլ լինեմ – չեմ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չեմ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրերը մեր,
Ինչքան էլ սուր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր,
Էլի ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան յարն եմ սիրում:

Իմ կարոտած սրտի համար ոչ մի ուրիչ հեքիաթ չկա,
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա,
Աշխարհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա,
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա` ես իմ Մասիս սարն եմ սիրում:

Իմ կարոտած սրտի համար ոչ մի ուրիչ հեքիաթ չկա,
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա,
Աշխարհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա,
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա` ես իմ Մասիս սարն եմ սիրում:

Առաջադրանքներ
1.Բանաստեղծությունն ուշադիր կարդա և որոշիր, թե ում կամ ինչին է նվիրված այն։ Պատասխանդ հիմնավորիր։
Այս բանաստեծությունը նվիրված է Հայաստանին, որովհետև բանաստեծության մեջ ասվում է, թե ինչքան է հեղինակը սիրում Հայաստանը։
2.Բանաստեղծությունից դուրս գրիր այն տունը, որն ամենից շատ է քեզ հոգեհարազատ և բացատրիր, թե ինչո՞ւ է այդպես։
Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քարն եմ սիրում:

Այս տունը ինչ շատ դուր եկավ Հայաստանում երկինքը մաքուր է, ջրերը քաղցրահամ, Սևանա լիճը իր քաղցրահամ ջրով, և մեր շատ հին քարերը։
3.Գտիր այն տողերը, որտեղ քո կարծիքով բանաստեղծը խտացնում է իր ասելիքը։
Իմ կարոտած սրտի համար ոչ մի ուրիչ հեքիաթ չկա,
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա,
Աշխարհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա,
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա` ես իմ Մասիս սարն եմ սիրում:
4.Բանաստեղծությունից դուրս գրիր քեզ համար անծանոթ բառերը, բառարանով դրանք բացատրիր և դրանցով նախադասություններ կազմիր։
Արևահամ-քաղցր, համեղ
Սազ-երաժշտական գործիք
Խրճիթ-հին տուն
Հեզաճկուն-ճկուն, մեղմորեն, հեզորեն

Ես առավոտյան մեր բակից հավաքեցի արևահամ բերքը։
Իմ պապիկը շատ է սիրում սազ նվագել։
Քույրիկս իր սենյակում հեզաճկուն պարում էր։
Մենք անտառում գտանք մի շատ հին խրճիթ։
5. Փորձիր բացատրել․ Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում — ինչո՞ւ է լարը լացակումած։
Լարը լացակումաց է , որովհետև հայկական մեծ մասը տխուր երգեր են։
6. Բանաստեղծությունից դուրս գրիր 8 բարդ բառ և դրանց արմատներից մեկով կազմիր մեկական նոր բառ։
Արևահամ — արևմուտք
ողբանվագ — նվագել
լացակումած — լացած
արնանման — արնալվիկ
հեզաճկուն – ճկունություն
վիշապաձայն — ձայնագրվել
հազարամյա — հազարավոր
լուսապսակ – պսակաձև
7. Բանաստեղծությունից դուրս գրիր հետևյալ բառերի հոմանիշները՝ քմահաճ, հոտ, նազելի, մաքուր, ձյունամրրիկ, սպիտակ։
Քմահաճ — ինքնակամ, ինքնագլուխ
Հոտ — բույր
Նազելի — սիրուն, գեղեցիկ, չքնաղ
Մաքուր — հստակ, ջինջ, վճիտ
ձյունամրրիկ — ձյունաբուք
Սպիտակ — ճերմակ
8. Բանաստեղծությունից դուրս գրեք 10 ածական և դրանցով բառակապակցություններ կազմեք։
Արևահամ — արևահամ մրգեր
Սազի — հին սազի
Ողբանվագ — ողբանվագ երգ
Լացակումաց – Լացակումաց աղջիկ
Արնանման- արնանման ծաղիկներ
Նաիրիան – նաիրիան երկիր
Հեզաճկուն — հեզաճկուն քայլք
Մուգ — մուգ անտառ
Ջինջ — ջինջ գետ
Սև — սև ամպեր