Հանրահաշիվ 7

Բազմանդամ, բազմանդամի կատարյալ տեսքը

Դասարանում

157.
ա)
2a+3b+5a=7a+3b
բ)
3a+7b+2a-b=5a+6b
գ) x+2y+3z+4x+5y+6z=5x+7y+9z
դ) 4a+b+3a+5b=6b+7a
ե)
12a+5b-4a=8a+5b
զ)
2k+5n+7k+n+2+2n=9k+8n+2

159.
ա)
3x2+5x-2x2
երբ x=6
x2+5x=62+5×6=36+30=66

բ) ab2c3d
երբ a=2, b=3, c=4, d=0

2×32x43x0=0

գ) a3+7a-a2x a
երբ a=8

83+(7×8)-83=512+56-512=56

Տանը

158.
ա)13a — 7a + 5b — 2b=6a + 3b
բ) 3x +7-2x-31=x + 1
գ) 2ab5y + 3ab + 6y + ba=6ab + y
դ) 32mn — 23mn + nm=2mn
ե)14x + 3y — 7x — 12y=7x − 9y
զ) ab² + 3aba + 2abb + 2a²b=3ab2 + 5a2 b

160.

ա) 0.5-23+(-3)2/42-17+10×(0.1+1/5)2= 1
բ)
 50 1.22+6.(-5)4-3= -22,8

Հանրահաշիվ 7

Աստիճանի բարձրացման հատկությունները

Դասարանում

143․
ա) (xy)4=x4y4
բ) (10a)3=103a3=1000 x a3
գ) (3ab)3=27a3b3
դ) (xyz)3=x3y3z3
ե) (4abc)2=16 x a2 x b2 x c2)
զ) (4ab)4=265 x a4b4
է) (2ab)5=32a5 b5

144․
ա) (2y)3 x x2y=x2y9 
բ) (ab)2 x a2 b=a4 b3 
գ) a2 b4 x (ac)3=a5b4c3 
դ) (xyz)3 x 3x x y2=x6y3z

145․

ա) (ab)4 
բ) (3x)3 
գ) (-2xy)3 
դ) (3xy)4 
ե) (2y)5

Հանրահաշիվ 7

Կատարյալ տեսքի միանդամներ

Դասարանում

137.
ա) x3 ⋅ *=x8

*= x5
բ) (a2)4 ⋅ (a3)2=a9 ⋅ *
a8 ⋅ a6=a9 a5
գ)
(*)5 ⋅ (a3)4=(a4) ⋅ a3 ⋅ a5
(*)5 ⋅ a12=(a4) ⋅ a8
(a4)5 ⋅ a8
դ) (*)3 = y6
(y2)3 = y6
ե) (*)4 ⋅ n=n21

(n5)4 ⋅ n=n21
զ)
(a3)3 ⋅ *=(a5)2 ⋅ a7
(a3)3 ⋅ a8 =(a5)2 ⋅ a7
138.
ա) a12
բ) x10
գ) x5 y3z
դ) b2 c3d8
ե) 9a6
զ) m40

Տանը

139.
ա) 58
բ) 26
գ) 210
դ) 512
ե) 36
զ) 210
140.
141.

ա) 23⋅53
բ) 23⋅33
գ) 32⋅52
դ) 24⋅54

Հանրահաշիվ 7

Միանդամների արտադրյալը

Դասարանում

131.
ա)
-6a
բ)
12a
գ)
-10b3
դ)
6a4
ե)
-p4 x3
զ)
-6s2 t4
է)
0
ը) a4b2c
թ) a3r2t

132.
ա) 15abc
բ) abcd
գ) −7abc
դ) abcd
ե) 7txy
զ) 3abc4
է) 15
ը) 34az3
թ) 10bst2

133.
8b
48a2
44ax
12ab
4a
60ab
84b
146a2
132ax
36ab
12ab

Տանը

134․
135․
ա) 
a7
բ) a2
գ) a3
դ) an−1
ե) a8
զ) a9
է) an+4
ը) an+2
թ) an−5
136․
ա) 6a2b
բ) 8b2c5
գ) 9c2t3
դ)14x4y5
ե) 6x4y3
զ) 0

Հանրահաշիվ 7

Միանդամի գրառման մեջ ցուցիչի օգտագործումը, միանդամի կատարյալ տեսքը

Դասարանում

128․
ա) 23=2x2x2=8
(-1)3=(-1)x(-1)x(-1)=(-1)
13=1x1x1=1
(-2)3=(-2)x(-2)x(-2)=(-8)
բ) 24=2x2x2x2=16
25=2x2x2x2x2=32
գ)
42=4×4=16
(-4)2=(-4)x(-4)=(-16)
02=0x0=0
(-1)2=(-1)x(-1)=(-1)
129․
ա)
2b2 x3
բ) 4a4 cy3
գ) x4 y2
դ) 17x2 y3
ե) k4
զ) a5

130․
ա) x9
բ) y7
գ) a8
դ) b5
ե) 210
զ) 36

Լրացուցիչ տանը

1)a8
2)b9
3)m6
4)x8
5)y11
6)c11
7)pn+2
8)am+3

Հանրահաշիվ 7

Նման միանդամներ

Դասարանում

1. Կատարեք նման անդամների միացում
1) 5a+2a=7a
2) 6b-4b=2b
3) 2x+7x-5x=4x
4) 3y-y-4y+8y = -2y+8y=-6y
5) 4a-5b-2a-3b=2a-2b
6) 7x2-6x-5x2+3x=2x2-3x
7) 6x+5-8y-3+5y-4x=2x+5-3-3y=2x+2-3y
8) 5ab-4a+6b+8a-2b+3ab=8ab-12a+4b
9) 6a+7b-5c-4b+2a+c-5b-6a+2c=2a+(-2b)-8c
10) 5m-9+3n-7m+4n+4-5n-3m=(-5m)-13+2n

2․ Եթե հնարավոր է, գումարը գրե՛ք միանդամի տեսքով․
ա) 4ab — 6ab=-2ab
բ) −4b − 2b=-6b
գ) 7xxy + 2xyy= հնարավոր չէ
դ) 3bc — 10bc=-7bc
ե) 8ad — 4da — 2ada=հնարավոր չէ
զ) aram + mara=2amar

Տանը

1. Նման միանդամների գումարը գրե՛ք միանդամով․
ա) 5x+x2=7x
բ) 4n+n=5n
գ) a+2a+a3=6a
դ) 5ab+ab+a5b=6ab+a5b
ե) 6xyz-8xyz+10xyz=8xyz
զ) t+2t+3t+…+10t=45t
է) xxy+7xyx-5xxy=-4xxy+7xyx
ը) xyx+xxy-2yxx=0
թ) aab+5aab+4aab=10aab

125․
ա)1/2 × 2/3 × 3/4…98/99 × 99/100=1/100
բ)1/3 × 2/4 × 3/5…97/99 × 98/100=1/4950
126. Հաշվե՛ք 300-ի 40%-ի և 200-ի 25%-ի հարաբերությունը։

2.4

Հանրահաշիվ 7

Միանդամ, միանդամի կարգը

Դասարանում

109.
ա)
2ab=(3×2)+(0.5+0.5)=6+1
բ)
6xy=(5/3×6)+(1/10×6)=10+0.6
գ)
2abc=(4×2)+(2×1/7)+0=8+2/7
դ) abac=5+3+5+7
110.
111.
ա)
Այո
բ) Ոչ
գ) Այո
դ) Այո
ե) Ոչ
զ) Ոչ
է) Ոչ
ը) Այո
թ) Ոչ
ժ) Ոչ

Տանը

113․
ա) 23x, x23
բ) 2ab, 2ba, a2b, ab2, b2a, ba2
գ) aab, aba, baa
դ) bba, bab, abb
114.
ա) ac
բ) 0
գ) 30cd
դ) abm
ե) 60abc
զ) −abcd
115.
ա) 2
բ) 3
գ) 6
դ) 3
ե) 6
զ) 4

Հանրահաշիվ 7

Գծային հավասարման լուծումների քանակը

Դասարանում

71.
ա) 10x+2=12x+1
2x=1
x=1/2
բ) 6a-4=6a+3

6a-6a=3+4
0 • a=7
0≠7
Լուծում չունի
գ) 7t+4=3t+(4t+6)
0t=2
0≠2
Լուծում չունի
դ) a+14=5a+(3a+1)

a+14=5a+3a=8a+1
a-8a=7a
14-1=13
-7a=13
ե) d+(3d+6)=(4d+1)+3

d+3d+4d=7d
6+1+3=10
7d=10
զ) 6x-2=9-6x

6x+6x=12x
9-2=7
12x=7
է) (8-2d)+3d=d+9

3+d=d+9
Լուծում չունի
ը) 2a-2a=5-5

2a+2a=4a
5+5=10
4a=10

72․
ա) x+k=2x+1
3+k=2×3+1
3+k=7
k=7-3=4
բ) kx+2=x+4k

k•3+2=3+4k
4k-3k=2-3
k=-1
գ) 1+2x+k=4x

1+2×3+k=4×3
1+6+k=12
k=12-7=5
դ) kx+7=2k+x2

kx3+7=2k+3×3
3k+7=2k+9
3k-2k=9-7
k=2

Տանը

73.
ա) kx+4=3x+6
3x+4=3x+6
k=3
բ) kx-4=6x-4

Գոյություն չունի
գ) 2x+k=2x+6

6-ից բացի ցանկացած թիվ
դ) (2x+2k)+1=3x+4

Գոյություն չունի
ե) 3x+2k+1=x+4

Գոյություն չունի
զ) 4x+k+1=kx+2

Գոյություն չունի

74.
ա) kx+3=x+3
1x+3=x+3
k=1
բ) kx+5=5x+k

5x+5=5x+5
k=5
գ) kx+2=4x+3

Գոյություն չունի
դ) 3x+k-1=-kx+2
Գոյություն չունի

Հանրահաշիվ 7

Հավասարման արմատ

Դասարանում
46. Լուծեք հետևյալ հավասարումները
1) 4+x=10
x=10-4
x=6
2)x+5=-3
x=(-3)-5
x=-2
3) 7+x=4
x=4-7
x=-3
4) (-6)+x=5
x=-6+5
x=-1
5) x-8=2
x=2+8
x=10
6) (-1)+x=-5
x=(-5)-(-1)
x=-4
7) (-3)+x=0
x=0+3
x=3
8)-4-x=0
x=0+4
x=-4
9) 18-x=6
x=18-6
x=12
10) 20-x=-4
x=20+4
x=24
11)x+(-5)=13
x=13+5
x=18
12) x-(-8)=-4
x=(-8)-(-4)
x=-12

Տանը
47. Լուծեք հետևյալ հավասարումները․
1) 8(x + 3) = 48
x + 3 = 6
x = 3
2) 5(y – 1) = 30
y – 1 = 6
y = 7
3) (z + 2) · 4 = 60
z + 2 = 15
x = 13
4) (2x – 1) · 9 = 45
2x – 1 = 5
2x = 4
x = 2
5) 3(a + 5) = 36
a + 5 = 12
a = 7
6) 14 = 7(b – 3)
b – 3 = 2
b = 5
7) 8(2m + 5) = 72
2m + 5 = 9
2m = 4
m = 2
8) 4(15 – 2x) = 20
15 – 2x = 5
2x = 10
x = 5
9) (15 – 4y) · 15 = 45
15 – 4y = 3
4y = 12
y = 3
10) -36 = 2(10 – 7z)
10 – 7z = -18
7z = 28
z = 4

11) 6(4 + 3a) = -48
4 + 3a = -8
3a = -12
a = -4
12) 35 = -5(1 – x)
1 – x = -7
x = 8