Խմբային աշխատանք՝ առաջարկվող թեմաներից ընտրել մեկը, ուսումնասիրել և պատրասել սահիկաշար

Խմբային աշխատանք Եվա Գրիգորյանի, Եվա Մարտիրոսյանի, Արմինե Ենգիբարյանի, Էմիլի Ներսեսյանի և Ինգա Պետրոսյանի հետ
Ահա սահիկաշարը

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)
1. Կարադա՛ Կոմիտասի բանաստեղծությունները։ 
2. Ընտրի՛ր երեք բանաստեղծություն, վերլուծի՛ր բլոգումդ։ 
Ի՞նչ…
Կոմիտասն ասում է՝ կյանքը հոսում է մահվան ու սիրո միջև, ջրի ու հրի նման։ Անցյալը միշտ իր հետ բերում է տխրություն, բայց հենց այդ անցյալի ցավից է ծնվում նոր լույսը։
Քո երազում
Բանաստեղծությունը կարծես սիրո երազ, բայց նաև աղոթք լինի։ Կոմիտասի համար սերը միշտ շատ կարևոր և լուրջ բան էր։ Նա գրում է այն զգացմունքների մասին, որոնք միավորում են հոգին բնության ու Աստծո հետ։
Անմար սեր
Կոմիտասը երկու ճանապարհ է դնում մարդու առաջ՝ չսիրել և այրվել դժոխքի կրակով, կամ սիրել և հանգչել վարդերի դրախտում։ Սա նրա բանաստեղծական աշխարհահայացքն է՝ սերը միաժամանակ ցավ է ու փրկություն, բայց միակ իրական ուժն է, որ արժե ապրել։
3. Մեկ բանաստեղծություն ձայնագրի՛ր կամ տեսագրի՛ր և տեղադրի՛ր բլոգումդ։ 
4. Մեկ բանաստեղծություն սովորի՛ր անգիր։ 

Մի որբ երեխա՝ ցնցոտիներ հագած, կուչ էր եկել հարուստ տների պատերի տակ: Մեջքը հենել էր մի հարուստ տան պատին և մեկնել էր ձեռքը դեպի մարդիկ: Նոր էր բացվել գարունը, մոտակա սարերը կանաչին էին տալիս, և գարնան անուշ արևը բարի աչքերով էր նայում ամենքին: Մայթերով անցուդարձ էին անում մարդիկ, և ոչ մի մարդ չէր նայում, չէր ուզում նայել խեղճ ու որբ երեխային: Երբ արևը կամաց-կամաց թեքվում էր մոտավոր կանաչ սարերի հետևը, սկսեց փչել մի ցուրտ քամի, և երեխան դողում էր՝ խե՜ղճ ու անտուն:

-Ախ, կարմիր արև, բարի՜ արև, դու էիր միայն ինձ տաքացնում, հիմա ո՞ւր ես գնում, թողնում ես ինձ մենակ՝ այս ցրտին ու խավարին. ես մայր չունեմ. ես տուն չունեմ, ու՞ր գնամ, ու՞մ մոտ գնամ… Վեր առ, տար ինձ քեզ հետ, անու՜շ արև…

Լալիս էր երեխան լուռ ու մունջ, և արցունքները գլոր-գլոր սահում էին նրա գունատ երեսից: Իսկ մարդիկ տուն էին դառնում, և ոչ ոք չէր լսում ու տեսնում նրան, ոչ ոք չէր ուզում լսել ու տեսնել նրան…

Արևը սահեց անցավ սարի մյուս կողմը և էլ չերևաց:

-Բարի՜ արև, ես գիտեմ, դու գնացիր քո մոր մոտ… Ես գիտեմ, ձեր տունը ա՜յս սարի հետևն է, ես կգամ, կգամ քեզ մոտ, հիմա, հիմա…

Եվ խեղճ երեխան դողալով՝ հարուստ տների պատերը բռնելով, գնա՜ց, գնա՜ց, քաղաքից դուրս ելավ: Հասավ մոտավոր սարին. դժվար էր վերելքը, քարեր ու քարեր, ոտքը դիպչում էր քարերին, խիստ ցավում. բայց նա ուշադրություն չդարձնելով բարձրանում էր անընդհատ:

Մութն իջավ և կանաչ սարը սևերով ծածկվեց: Սարի գլխին փայլփլում էին աստղերը՝ կանչող, գուրգուրող ճրագների պես: Փչում էր սառը, խիստ քամին, որ ձորերի մեջ ու քարափների գլխին վայում էր. երբեմն թռչում էին սև գիշերահավերը, որոնք որսի էին դուրս եկել: Երեխան անվախ ու հաստատուն քայլերով գնում էր վերև, բա՜րձր, միշտ բա՜րձր. և հանկարծ լսեց շների հաչոց, մի քիչ հետո էլ լսեց մի ձայն խավարի միջից.

-Ո՞վ ես, ու՞ր ես գնում:
-Ճամփորդ տղա եմ, արևի մոտ եմ գնում, ասա, ո՞ւր է արևի տունը, հեռու՞ է, թե՞ մոտիկ:

Ճրագը ձեռքին մոտ եկավ մի մարդ և քնքուշ ձայնով ասաց.

-Դու հոգնած կլինես, քաղցած ու ծարավ, գնանք ինձ մոտ: Ի՜նչ անգութ են քո հայրն ու մայրը, որ այս մթանը քեզ ցրտի ու քամու բերանն են ձգել:
-Ես հայր ու մայր չունեմ, ես որբ եմ ու անտեր…
-Գնանք, տղաս, գնանք ինձ մոտ, – ասաց բարի անծանոթը և երեխայի ձեռքից բռնելով՝ տուն տարավ:

Նրա տունը մի խեղճ խրճիթ էր. օջախի շուրջը նստած էին բարի մարդու կինն ու երեք փոքր երեխաները: Նրա խրճիթին կից մի մեծ բակում որոճում էին ոչխարները: Նա հովիվ էր, սարի հովիվ:

-Սիրելի երեխաներս, ձեզ եղբայր եմ բերել, թող չլինեք երեք եղբայր, լինեք չորս: Երեքին հաց տվող ձեռքը չորսին էլ կտա: Սիրեցեք իրար. եկեք համբուրեցեք ձեր նոր եղբորը:

Ամենից առաջ հովվի կինը գրկեց երեխային և մոր պես ջերմ-ջերմ համբուրեց. հետո երեխաները եկան և եղբոր պես համբուրեցին նրան: Երեխան ուրախությունից լաց էր լինում և նորից լալիս: Հետո սեղան նստեցին` ուրախ, զվարթ: Մայրը նրանց համար անկողին շինեց և ամենքին քնեցրեց իր կողքին: Երեխան շա՜տ էր հոգնած. իսկույն աչքերը փակեց ու անո՜ւշ-անո՜ւշ քնեց:

Երազի մեջ ուրախ ժպտում էր երեխան, ասես ինքն արևի մոտ է արդեն, գրկել է նրան ամուր ու պառկել է նրա գրկում տաք ու երջանիկ: Մեկ էլ սրտի հրճվանքից վեր թռավ և տեսավ, որ արևի փոխարեն գրկել է իր նոր եղբայրներին և ամուր բռնել է մոր ձեռքը: Եվ նա տեսավ, որ արևը հենց այս տան մեջ է, որ ինքը հենց արևի գրկում է…

Առաջադրանքներ։
1. Կարդալ պատմվածքը։
2. Դուրս գրել անհասկանալի բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրել։
Ցնցոտի — պատառոտված, մաշված հագուստ
Որոճել — ծամել
3. Ինչպիսի հակադրություններ կային պատմվածքում։
4. Բնութագրիր ներկայացված մարդկանց երկու աշխարհները։
Հարուստների աշխարհում բոլորի սրտերը փակ էին, նյութապես ապահով։ Բոլորը անտարբեր էին որբ երեխայի հանդեպ, կոպիտ էին վերաբերվում իրենցից ավելի ցածր մարդկանց հետ։ Արտաքինից շքեղ էին, սակայն ներսում տհաճ և չոր։ Երեխայի աշխարհում էլ ամեն ինչ ուրիշ էր։ Նրա մոտ միայն մենակություն, սով և ցուրտ էր։ Նա սովոր էր արդեն մարդկանց իր հանդեպ անտարբեր լինելուն։ Իսկ հովվի աշխարհում համեստ կյանք և իր սիրելի ընտանիքն էր։ Չնայաց նրա նյութական վիճակի, նա միևնույնն է ընդունեց անծանոթ երեխային իր ընտանիք և նրան մտերմացրեց ուրիշ անդամների հետ։

Ավետիք Իսահակյան

Վերևից նետած քարը ինչքան ավելի վար է ընկնում, այնքան ավելի սաստկանում է նրա թափը, և ամենից ներքև գտնվողին ավելի ուժգին է հարվածում, քան ավելի վերև գտնվողին։ Հեռավոր Չինաստանում մեզանից շատ ժամանակ առաջ, մի կայսր է եղել։ Բոլոր մարդկանց պես նա էլ եկել ու գնացել է։ Բայց նրա մասին մնացել է այս զրույցը։

Ամառային մի օր կայսրն զբոսնում էր իր ապարանքի պարտեզում։ Զբոսնում էր՝ երջանիկ իր փառքով, իր երիտասարդ կյանքով, իր հզորությամբ։ Կայսրը զբոսնելով հասնում է պարտեզի պատշգամբին, որ բացված էր արքունիքի ընդարձակ  հրապարակի վրա։ Բարձրանում է պատշգամբը և նայում հրապարակին։ Արեգակի հուրը վառվել էր քարերի, հողերի վրա, ճառագայթների մի խուրձ ընկնում է կայսեր դեմքին, շիկացած ասեղի պես կիզում նրա դեմքն ու աչքերը։

-Ի՞նչ զարհուրելի տաք է,- ասում է կայսրը և ետ քաշվում։ Սակայն ուշադիր դիտում է հրապարակի վրայի անցուդարձը։ Ձիերը դժվարին ճիգով տանում են բեռնաբարձ սայլերը, շները լեզուները դուրս հանած, հևալով գնում են՝պատերին քսվելով։
Անցնում են մարդիկ, հանում են ծանր, սև գլխարկները, սրբում են քրտնած ճակատները։
«Գոնե այս ծանր գլխարկների փոխարեն թեթև, սպիտակ գլխարկներ դնեին…»։ Եվ հանկարծ կայսեր գլխում  լույս է ծագում։ Հրամայում է, որ իր առջևը գա  մեծ նախարարը։
-Դու չե՞ս տեսնում, որ իմ ժողովուրդը այրվում է այս ավանդական ծանր գլխարկների տակ։
— Այո՛, երկնքի՛ որդի, ճշմարիտ է։
-Ես կամենում եմ, որ վաղվանից ամեն մի չին իմ մեծ պետության մեջ հանի այդ ծանր, սև գլխարկները և սպիտակ, թեթև գլխարկ դնի։
Ապարանք է դառնում կայսրը ավելի գոհ ու երջանիկ, որ այսօր բարի ու օգտակար գործ կատարեց իր ժողովրդի համար։
Մեծ նախարարը մյուս օրը հրապարակում ողջ մայրաքաղաքի ժողովրդի առաջ կարդում է արքայական կամքի հրովարտակը ծանր, սև գլխարկները թեթև, սպիտակ գլխարկներով  փոխարինելու մասին։
Եվ հրամանանագիր է ուղարկում նահանգապետերին, որ ժողովրդին արգելեն ծանր, սև գլխարկներ կրելը և փոխարենը դնեն թեթև, սպիտակ գլխարկներ։
Իսկ նահանգապետերը հրամայում են քաղաքապետերին ու գավառապետերին, որ ժողովրդին արգելեն ծանր գլխարկներ կրելը։ Ընդդիմացողները տուգանքի ենթակա են։
Իրենց կարգին, քաղաքապետերը հրամայում են թաղապետերին, գավառապետերը՝ գյուղապետերին։
Իսկ թաղապետերն ու  գյուղապետերը խստիվ  հրամայում են, որ ամեն մարդ իսկույն կատարե կայսեր հրամանը, որ ուշացողները ծանր պատժի կենթարկվեն։
Երկնային մեծածավալ կայսրության բոլոր նագանգների մեջ անհամար ոստիկանները եռանդով գործի էին անցել՝ հազարավոր քաղաքներում ու գյուղերում կիրառելով արքայական հրամանը։ Եվ օր օրի վրա ոստիկանների եռանդը աճում է՝ հին գլխարկ կրողներին ծեծում են ու ծանր տուգանքի ենթարկում, գավազաններով մեկդի են շպրտում հին գլխարկները և մերկ գլուխներին հարվածում։ Հեռավոր գավառներում հրամանն անմիջապես չկատարողներին լցնում էին բանտերը և շղթայի զարկում. ավելի հեռավոր վայրերում գլուխներն էին կտրում և ձողի ծայրին անցկացնում՝ սարսափ տարածելու համար…
Վերջապես կայսերական ապարանքի հաստաբեստ պատերը թափանցում  և կայսեր ականջին են հասնում շշուկով տարածված դաժան լուրերը։
Կայսրը սաստիկ զայրացած կանչում է մեծ նախարարին։
-Իրա՞վ են այդ չարաշշուկ լուրերը։
-Այո՛, իրավ են, երկնքի՛ արդարություն։
-Բայց մենք մի մարդասեր օրենք հրատարակեցինք, որ գլխարկները փոխեն, ոչ թե գլուխները կտրեն։
-Սակայն օրենքի ընթացքն այսպես է։ Եվ նրա այս բնական ընթացքի առաջ անզոր է թե՛ իմ, և թե՛ նույնիսկ Ձեր արքայական հզորությունը։ Կայսրը գլխիկոր մեկուսացավ իր առանձնասենյակում և իր մռայլ տրամադրությունը փարատելու համար այդ գիշեր ավելի թափով անձնատուր եղավ արքունիքի սովորական խրախճանքին։

Առաջադրանքներ։
1․Գրավոր վերլուծիր պատմվածքը և ցուց տուր հեղինակի հիմնական ասելիքը։
Կայսրը պատկերված է որպես մարդասեր ու անկեղծ մտադրությամբ առաջնորդ․ նա տեսնում է, որ ժողովուրդը տառապում է ծանր, սև գլխարկների տակ, և որոշում է նրանց օգնել՝ պարտադրելով թեթև, սպիտակ գլխարկ կրել։ Նրա մտադրությունը բարի է, սակայն չմտածված և հեռատեսությունից զուրկ։ Հրամանագիրը, որը ի սկզբանե պարզապես հագուստի փոփոխության մասին էր, անցնում է իշխանական ողջ աստիճանակարգով՝ կայսրից մինչև գյուղապետ։ Յուրաքանչյուր մակարդակում այն վերածվում է ավելի խիստ ու բռնի միջոցառման։ Ոստիկանները, պաշտոնյաները, գործակալները ոչ թե հոգում են ժողովրդի մասին, այլ գործում են բռնությամբ, ծեծով, տուգանքով, բանտով և նույնիսկ գլխատումներով։ Այսպես բարի միտքը ի վերջո վերածվում է դաժանության։ Հեղինակի ասելիքն այն է, որ յուրաքանչյուր բարեփոխում կամ նոր օրենք պետք է ծնվի ոչ թե վերևից իջեցված բռնի հրամանի տեսքով, այլ ժողովրդի իրական կարիքներին համապատասխան ու մարդու արժանապատվությունը պահպանելով։ Հակառակ դեպքում՝ նույնիսկ ամենա «մարդասիրական» օրենքը վերածվում է բռնապետության գործիքի։
2․Դո՛ւրս գրիր անհասկանալի բառերն ու արտահայտությունները , գրիր դրանց իմաստները։
3․ Դո՛ւրս գրիր հնգական գոյական։ Որոշի՛ր գոյականների թիվը, հոլովը, նախադասության մեջ ունեցած պաշտոնը։
Կայսրն — եզակի, ուղղական, նախադասության ենթակա
քաղքաքապետերին — հոգնակի, սեռական,
հրամանն — եզակի, ուղղական,
նահանգների — հոգնակի, սեռական,
օր — եզակի, ուղղական, ժամանակի պարագա
4․ Դո՛ւրս գրիր պատմվածքի ածականները, որոշի՛ր տեսակները և կազմությունը։
Որակական՝ վերջին, շատ, ծանր, սև, թեթև, սպիտակ, մեծ, նոր, տաք, զարհուրելի, լուսավոր, գոհ, երջանիկ, դաժան, խիստ, սարսափելի, սովորական, արքայական, մռայլ
Հարաբերական՝ հեռավոր, ծանրաբեռնված, դժվարին, աստվածային, մարդասեր

Առաջադրանքներ
1․Կարդա՛ պատմվածքները, համեմատիր։
Երկուսն էլ խոսում են գեղեցկի, երազի և ներշնչանքի մասին։ Երկուսն էլ ընդգծում են, որ իրականությունն ամբողջովին չի կարող բավարարել մարդու հոգու ձգտումները։ «Երկու արվեստագետ»-ում գերիշխում է ստեղծագործական կատարելության որոնումը և նրա անհնարինության գիտակցումը։ «Պատրանք»-ում գերիշխում է երազի ու պատրանքի մխիթարական, կենդանապահ ուժը։ Առաջին պատմվածքը տրվում է ավելի փիլիսոփայական խորությամբ, իսկ երկրորդը՝ կենսափորձի և կյանքի իմաստի փնտրտուքով։
2․ Գրի՛ր պատմվածքների վերլուծությունը՝ շեշտը դնելով քո սեփական դատողությունների, մտքերի վրա։
«Երկու արվեստագետ» պատմվածքում խոսվում էր, որ մարդը երբեք ամբողջովին չի կարող արտահայտել իր հոգու խորքը, նրան միշտ ինչ-որ բան հերիք չի լինելու։ Մի արվեստագետ գոհ էր իրենից, որ լավ ժամանակ անց կացրեց, զվարճացավ և ստեղծեց մի բան, որը ժողովուրդը պաշտում էր։ Իսկ մյուս արվեստագետը միշտ դժգոհ էր իր աշխատանքից, չնայած, թե ինչքան ջանք և ժամանակ էր հարկադրել նրան, նրա համար իր նվաճումները միշտ իր կարողոթյունների ընդամենը մի փոքր մասնիկ կլինեն։

«Պատրանք»-ում էլ, եթե մարդը չունենա երազ կամ պատրանք, ապա կխեղդվի կյանքի դաժանության մեջ։ Գուսանը մոլորված ու կիսամահ վիճակում ուժ է գտնում հենց իր պատրանքի շնորհիվ. կրակ թվացող կատվի աչքերը նրան կյանք են պարգևում։ Ինձ համար սա շատ կարևոր գաղափար է․ մենք հաճախ ենք ասում «իրականությունը դաժան է», իսկ հենց մեր ներքին երազներն ու պատրանքները դարձնում են այն տանելի ու երբեմն անգամ գեղեցիկ։
3․ Դո՛ւրս գրիր անհասկանալի բառերն ու արտահայտությունները, բառարանով բացատրիր իմաստները, գրիր հոմանիշները։
Հողմ — սյուք
հյուղակ — փոքր խրճիթ
բուխարիկ — վառարան
պատրանք — խաբեություն
4․ Ո՞վ է «Պատրանք» պատմվածքի գլխավոր հերոսը և ինչպիսի՞ ներքին պայքար է ապրում։
«Պատրանք» պատմվածքի գլխավոր հերոսը գուսանն է՝ անտուն ու թափառականը, որ գյուղից գյուղ շրջելով մարդկանց պատմում է հինավուրց պատմություններ ու հյուսում տեսիլքներ արդար ապագայի մասին։ Նրա կյանքը ծանր է, բայց նա կարողանում է գոյատևել, քանի որ պատրանքը նրան տալիս է հույս, ուժ և ապրելու պատճառ։
5․ Ինչպե՞ս է պատկերված հերոսի երազանքը․ ի՞նչ է նա ցանկանում և ինչու։
Գուսանի երազանքը պատկերված է որպես մի գեղեցիկ ու արդար աշխարհ կառուցելու ձգտում։ Նա գյուղից գյուղ շրջում է ոչ միայն հացի համար, այլև նրա համար, որ մարդկանց պատմի ազնիվ գործերի, արդար ապագայի մասին, որպեսզի պատանիների սրտերում արթնացնի ճշմարտի ու բարու սեր։
6․ Ինչպե՞ս է պատմվածքում արտացոլվում պատրանքի և իրականության հակադրությունը։
Պատմվածքում պատրանքը մի ջերմ և գեղեցիկ երևույթ է, որը սովորաբար ամեն մարդ ցանկանում է տեսնի իր կյանքում,իսկ իրականությունը՝ սառը, մութ և դաժան։
7․ Ի՞նչ դեր ունի բնության նկարագրությունը պատմվածքում։
8․ Ինչպե՞ս է ցույց տրվում մարդկային մենությունը և հիասթափությունը։
Երկու պատմվածքներում էլ մենությունն ու հիասթափությունը ծագում են իրականության և ներքին աշխարհների միջև գոյություն ունեցող բացից, բայց տարբեր կերպ՝ մեկի համար դա ստեղծագործական պայքար է, մյուսի համար՝ գոյության պայքար։
9․ Ո՞րն է հեղինակի հիմնական գաղափարը։
Հեղինակը ուզում էր ցույց տալ, թե ինչքան դաժան է իրականությունը, որում մենք ապրում ենք։ Սակայն պատրանքներով և երազներով մենք կարող ենք այն մի փոքր ջերմ դարձնել մեր համար։
10․ Ինչպե՞ս կբացատրես վերնագիրը՝ «Պատրանք»։
11․ Ո՞րն է քո կարծիքով հերոսի ողբերգությունը։Ինչպիսի՞ լեզվամիջոցներ է օգտագործում Իսահակյանը պատմվածքում։

Ծերունի մի դերվիշ՝ ճակատն արևառ, եկավ եգիպտական անապատը, որ մեծ Սֆինքսից հարցումներ անե՝ երջանկության խորհուրդը իմանալու համար:
Անապատի դեղին լռության մեջ բազմել էր հինավուրց Սֆինքսը՝ անդորր ու աներեր. նրա անթարթ աչքերը ժամանակի խորքերից նայում էին խորհրդավոր հեռուները:
Եկավ դերվիշը, արձանացավ Սֆինքսի առջև, եղեգնի երկարուն ցուպը խրեց այրվող ավազի մեջ. խոհուն աչքերը մռայլ ճակատի տակից հառեց նրա աչքերին ու ասաց.
-Եկել եմ մոտդ համայն աշխարհի բոլոր ծայրերից. բոլոր ծայրերից հարցումն եմ արել իմանալու թե՝ ի՞նչ է երջանկությունը, ո՞րն է նրա իմաստը… Եվ մնացել եմ անպատասխան: Գալիս եմ այժմ նվիրական Սինայի ժայռեղեն գագաթից, ուր Մովսեսը պատգամներ առավ, հարցումն եմ արել անխոս բարձունքից… Եվ մնացել եմ անպատասխան:
Քայլել եմ Նեղոսն ի վեր, տատասկները խոցել են սրունքներս, և արևը կիզել է ալեհեր ճակատս. և հասել եմ քո դռանը: Ա՛րդ, բա՜ց քո շրթունքը՝ հավիտյան գոցված աշխարհի համար, և քո իմաստուն, քո անվրդով աչքերով, ինչ որ տեսել ես դարերի շեղջում, ասա՛, հայտնի՛ր, հարցնում եմ՝ ի՞նչ է մարդկային կյանքի երջանկությունը:
Մարդս խանձարուրներից մինչև գերեզման անպարտելի հույսերով ձգտում է երջանկության, սակայն առանց իմանալու, թե ինչ է այն: Ասա՛, հայտնի՛ր ինձ, և ես կմտնեմ խրճիթից խրճիթ, ապարանքից ապարանք. և հարավին, նույնպես հյուսիսին, և արևելքին, նույնպես արևմուտքին բարձրաբարբառ կպատգամեմ քո հայտնությունը երջանկության իմաստի մասին…
Եվ լռությունը մեծ անապատի ծերուկ դերվիշի հարցումից հետո նորից ծանրացավ, և հինավուրց Սֆինքսը նորից նայում էր անթարթ՝ անեզր հեռուն: Անցան օրեր, անցան գիշերներ, և դերվիշը՝ անքուն ու կանգուն, արձանացած նրա առջև, ակնապիշ սպասում էր պատասխանի, և պատասխան չկար:
Եվ երբ անցան օրեր ու գիշերներ, դերվիշը դարձյալ հարցում արավ, և նորից լռությունը մեծ անապատի ծերուկ դերվիշի հարցումից հետո թանձրացավ ու ծանրացավ:
Ճերմակ ալիքները բարկ հովին տված՝ նորից հարցում արավ դերվիշը, և նրա աղաչող ձայնը հնչում էր ամբողջ մարդկության հոգու խորքերից: Եվ երբ լռեց դերվիշը, Սֆինքսը աչքերը բևեռեց դերվիշի աչքերին, և ահա՛ շարժվեցին նրա հավերժալուռ շրթունքները, և անապատի ձայնով պատասխանեց նա.
«Ո՛վ մարդ, արյունի ծնունդ և կրքի ծարավ, քո անմիտ ոգին անհագ տարփում է հավերժ գրգիռի: Երջանկության իմաստը դու անկարող ես ըմբռնել, քո զգացող գոյությունը չարժե իր ձգտումին, և ո՛չ մի նպատակ չարժե, որ նրան ըղձաս:
Սակայն ես ասում եմ քեզ և հավիտյան լռում, գնա՛ և այսուհետ մի՛ վրդովիր իմ երջանկավետ անդորրը:
Գնա՛ և պատգամիր աշխարհին հանուր՝ հարավին, նույնպես հյուսիսին, արևելքին, նո՛ւյնպես արևմուտքին՝ երջանկության իմաստը — չպետք է զգալ, չպետք է խորհել, չպետք է կամենալ, այլ միայն քարանա՜լ, քարանա՜լ, քարանա՜լ…»:
Եվ նորից քարացան հինավուրց Սֆինքսի շրթունքները, և նա՝ հավերժորեն անխռով և անվրդով սևեռեց իր անքթիթ աչքերը դեպի անծայրածիր հեռուները, և նորից խորասուզվեց ծով-հանգստի մեջ:
Եվ անապատի անհուն լռությունը թանձրացավ ու ծանրացավ նորից…

Առաջադրանքներ
1․ Ուշադիր կարդա ստեղծագործությունը, դրա հիման վրա գրիր ստեղծագործագործական փոքրիկ աշխատանք (քո մտորումները, վերլուծությունը, պատկերացումները) արծարծված թեմայի վերաբերյալ։
Արդյո՞ք բոլորս գիտենք, թե ինչ է երջանկությունը։ Մարդիկ մի մե՜ծ ճանապարհ են հաղթահարում, որպեսզի լսեն մի հարցի պատասխանը, որը նրանց ողջ կյանքի ընթացքում նեղություն էր բերում։ Անցնում են անապատներով, գետերով և հասնում հինավուրց, հավերժական գաղտնիքների ու անընկալելի իմաստների խորհդրդանիշին, որ մարդկանց երբեք լիովին հասանալի չեն։ Որ իմանան, թե ինչ է իրենից ներկայացնում երջանկությունը, նրա գաղտնիքը։ Սակայն այդ հարցի պատասխանը ոչ բոլորի սրտով է գալիս։ Մարդն անկարող է ըմբռնել երջանկության իմաստը, նրա ձգտումները անմիտ են։ Ոչ մի նպատակ արժանի չէ այնքան, որքան մարդը կարծում է։ Երջանկությունը այն է, որ պետք չէ զգալ, պետք չէ խորհել, պետք չէ կամենալ, այլ միայն՝ քարանալ։ Սֆինքսը նորից լռեց, և անապատի լռությունը վերադարձավ հավերժական անդորրին։
2․ Տեղեկություն հավաքիր Սինա լեռան մասին։ Ո՞վ էր Մովսեսը, ի՞նչ կապ ուներ Սինա լեռան հետ։
Սինայի լեռը գտնվում է Եգիպտոսի Սինա թերակղզում և բարձրահասակ է՝ մոտ 2285 մետր բարձրությամբ։ Մովսես, հեբրեների առաջնորդը, ըստ Աստվածաշնչի՝ Սինայի լեռան վրա ստացավ Աստծո պատվիրանները, այդ թվում՝ Տասը պատվիրանները։ Աստվածաշունչը նկարագրում է, որ լեռը պատվել է ամպով, սողուններով, կրակով ու սրաձայնությամբ՝ բերում էր ահ ու հիացում ժողովրդին։ Մովսեսը բարձրացավ լեռը երկու անգամ՝ առաջին անգամ ստացավ առաջին տախտակները, որոնք հետո կոտրեց հինգնության պատճառով։ Երկրորդ անգամ ստացավ դրանք կրկին։
3․ Բացատրիր անհասականալի բառերը, գրիր առնվազն երկու հոմանիշ դրանց համար։