Առաջադրանքներ (դասարանում)

1) Համեմատե՛ք կոտորակները.
ա) 3,853 > 2,64
դ) 15,899 > 14,9
ե) 78832,91 > 78732,91
բ) 72,93 < 73,851
գ) 0,382 < 0,450
զ) 663,0001 < 663,0002
2) Ո՞ր բնական թվերն են գտնվում հետևյալ տասնորդական կոտորակների միջև.
ա) 5,68, 6, 6,7
գ) 7,2, 8, 8,2
ե) 2,833, 3, 4,11
բ) 2,001, 3, 3,5
դ) 1,5, 2, 3,5
զ) 7,1, 8, 9, 10,2
3) Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք համապատասխան թվանշանը,որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 2,547 > 2,537
բ) 5,568 > 4,568
գ) 10,85 < 10,95
դ) 885,623 < 885,643
ե)2,547 > 2,537
4) Կոորդինատային առանցքի վրա երկու թվերից ո՞րն է ավելի աջ տեղադրված.
ա) 6,37 < 6,375
դ) 783,5 < 783,6
բ) 0,893 > 0,8
ե) –31,72 > 18,6
գ) 293,4 < 294,3
զ) –11,25 > –11,257

Լրացուցիչ (տանը)
5) Համեմատե՛ք կոտորակները.
ա) –6,73 > –6,81
գ) –11,2 > –11,21
ե) –0,38 > –1,001,
բ) –0,432 > –1,431
դ) –3,756 < –3,706
զ) –5,555 < –4,999
6) Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք > կամ < նշանը, որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.
ա) 7,21 > 7,2
բ) 99,2 > 98,9
գ) 55,3 < 56,4
դ) 3,285 > 3,185
7) Կոտորակները դասավորե՛ք աճման կարգով.
5,6, 11․2, 11․56, 28․43, 60․32, 60․325, 3291․83
8) Գրե՛ք հինգ այնպիսի տասնորդական կոտորակներ, որոնցից յուրաքանչյուրը մեծ լինի 2,4-ից և փոքր լինի 2,5-ից։
2,4–2․5, 2․6, 2․7, 2․8, 2․9
2,5–2․6, 2․7, 2․8, 2․9, 3․5

Առաջադրանքներ (դասարանում)
1) Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը մեծացրե՛ք 10 անգամ.
ա) 7,02×10=70,2
բ) 83,204×10=832,04
գ) 20×10=200
դ) 0,008×10=0,08
2) Գրե՛ք ստորակետից հետո հինգ թվանշան ունեցող տասնորդական կոտորակ, որը հավասար է 103,2 կոտորակին։
103,20000
3) Գնել են կոնֆետի 12 մեծ և փոքր տուփեր։ Մեծ տուփի կոնֆետների զանգվածը 800 գ է, իսկ փոքրինը՝ 500 գ։
Կոնֆետների ընդհանուր զանգվածը 6 կգ 900 գ է։ Քանի՞ մեծ և քանի՞ փոքր տուփ կոնֆետ են գնել։
Լուծուն՝ 3×800=2400
9×500=4500
2400+4500=6900
4) Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը փոքրացրե՛ք 100 անգամ.
ա) 32,11:100=0,3211
բ) 0,005:100=0,00005
գ) 2,32:100=0,0232
դ) 1534,1:100=15,341

Լրացուցիչ (տանը)
5) Խանութ են բերել 2 տ կաղամբ և 800 կգ վարունգ։ Առաջին օրը վաճառել են կաղամբի 40 %-ը և վարունգի 20 %-ը։ Ո՞ր բանջարեղենից են ավելի շատ վաճառել և քանի՞ անգամ շատ։
Լուծուն՝ 2000:100×40=800
800:100×20=160
800:160=5
6) Գտե՛ք օրինաչափությունը և գրե՛ք բաց թողնված թիվը։
6, 8, 12, 20, 36, 68
7) Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) x+1/3=1
X=1-1/3
X=2/3

բ) 2xX=3
X=3:2
X=1,5

գ) 5xX+2=12
X=(12-2):5
X=2

դ) 4/5+x=2
X=2-4/5
X=1 1/5

1) Կատարե՛ք գումարում.

ա) 3,820+41,705=45,525

բ) 0,921 + 4,800=5,721

գ) 8,903 + 152,9=161,803

դ) 0,0032 + 1119,69=1119,6932

ե) 5,51 + 6,36=11,87

զ) 0,002 + 0,00017=0,00217

է)8,903+152,900=161,803

2) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) x – 0,615 = 0,02

X=0,02+0,615

X=0,635

բ)x – 18,2 = 124,01

X=12,01+18,2

X=142,21

գ) 27 = x  – 10,0001

X=10,0001+27

X37,001

դ) 654,1 = x – 5037,203

X=5037,203+654,1

X=5691,303

3) Կատարե՛ք գործողությունները.

ա) (6,93 + 1,08) ⋅ 10 + (9,734 + 11,25) ⋅ 100 = 2178,5,

բ) (39,63 + 5,7) ⋅ 100 + (3,565 + 15,001) ⋅ 10։

ա)6,93 + 1,08 = 8,01

9,734 + 11,250 = 20,984

8,01×10 = 80,1

20,984 x 100 = 2098,4

80,1 + 2098,4 = 2178,5

բ) 1)39,63+5,7=45,33

2)45,33×100=4533

3)3,565+15,001=18,566

4)18,566×10=185,66

5)4533+185,66=4718,66

4) Քառակուսու կողմի երկարությունը 3,72 դմ է։ Եթե քառակուսու կողմը մեծացվի 10 անգամ, ինչի՞ հավասար կլինի ստացված քառակուսու պարագիծը։

Լուծում 3,72×10=37,20սմ

37,20+37,20+37,20+37,20=148,80սմ

Պատ.`148,80սմ

Լրացուցիչ(տանը)

5) Կատարե՛ք գումարում.

ա)(–1,2) + (–3,4)=4,6

գ) (–0,37) + (–6,23)=6,60

ե) (–1,001) + (–2,456)=3,457

բ) (–8,75) + (–1,25)=10

դ) (–4,38) + (–2,04)=6,42

զ) (–18,203) + (–0,411)=18,614

6) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) x – 0,99 = 0,01

X=0,01+0,99

X=1

գ) x – 8,64 = 0

X=0+8,64

X=8,64

ե) x – 0,3 = 1

X=1+0,3

X=1,3

բ) 4,52 = x – 10,48

X=4,52+10,48

X=15

դ) 20,3 = x – 0,45

X=20,3+0,45

X=20,48

զ) 17,4 = x – 11,2

X=17,4+11,2

X=28,6

7) Ուղղանկյան երկարությունը 36,6 սմ է, իսկ լայնությունը՝ 24,2 սմ։Եթե նրա երկարությունը 10 անգամ մեծացվի, իսկ լայնությունը 10 անգամ փոքրացվի, որքա՞ն կլինի ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

2⋅(36,6+24,2)=121,6

2⋅(366+2,42)=736,84

Առաջադրանքներ (դասարանում)

1) Մի երևակայական երկրում գիտեն գրել միայն 2 և 8 թվանշանները։ Քանի՞ միանիշ, երկնիշ և եռանիշ բնական թվեր կարող են գրվել այդ երկրում։

2, 8,

28, 82, 22, 88,

222, 888, 288, 282, 828, 882, 822, 228.

2) Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք թվաբանական գործողությունների նշաններից մեկը ( + , – , ⋅ , ։ ), որպեսզի ստացվի հավասարություն.

ա) 5 + 2 = 49 : 7,          գ) 6 + 7 = 24 – 11,           ե) 18 – 10 = 2 x 4,

բ) 30 – 25 = 20 : 4,      դ) 7 x 5 = 80 – 45,            զ) 55 – 11 = 44 + 0։

3) Թեյամանի և երեք բաժակների տարողությունը 1300 գ է։ Թեյամանի տարողությունը 500 գ–ով ավելի է, քան բաժակինը։ Ինչքա՞ն են թեյամանի և բաժակի տարողությունները։

3x+x+500=1300

4x=800

X=200 (բաժակ)

200+500=700 (թեյաման)

4) Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը մեծացրե՛ք 10 անգամ.

ա) 7,02 = 70,2

բ) 83,204 = 832,04

գ) 20 = 200

դ) 0,008 = 0,08

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Կատարե՛ք բազմապատկում.

ա) 65,103 ⋅ 10=651,03                   

բ) 0,329 ⋅ 1000=329                           

գ) 7,393 ⋅ 10000=73930

դ) 0,999 ⋅ 100=99,9

ե) –59,32 ⋅ 10=-593,2

զ) –0,00018 ⋅ 100=-0,018

2) Ճի՞շտ է, որ`

ա) 75,30 = 75,3 Ճիշտ է

գ) 96 = 96,0 Ճիշտ է        

ե) 40,3 = 40,300 Ճիշտ է

բ) 1,64 = 1,6400 Ճիշտ է  

դ) 10,08 = 10,8 Սխալ է

զ) 17 = 170 Սխալ է

3) Կատարե՛ք բաժանում.

ա) 35,707 ։ 10=3,5707          

դ) 2 ։ 10=0,2                

է) –300 ։ 10000=-0,03

բ) 0,98 ։ 100=0,0098              

ե) 673,1 ։ 1000=0,6731      

ը) –0,06 ։ 10=-0,006

գ) 1,765 ։ 1000=0,001765          

զ) 829 ։ 100=8,29            

թ) 12,25 ։ 100=0,1225

4) Գործվածքի 1 մետրն արժե 8,5 հազար դրամ: Ի՞նչ կարժենա այդ գործվածքի 10 մետրը:

Լուծում՝ 8,5000×10=85 հազար դրամ

Լրացուցիչ(տանը)

5) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 14,32 ⋅ 10 = 143,2,          

գ) 503 = 50,3 ⋅ 10      

ե) 80,45 : 10 = 8,045

բ) 0,4 ⋅ 100 = 40              

դ) 2,7 = 270 : 100          

զ) 11,03 = 110,3 : 10

6) Գրե՛ք այն թիվը, որը 100 անգամ մեծ է տրված թվից.

ա) 81,2 = 8120    բ) 0,1 = 10      գ) 0,002 = 0,2     դ) 125,1 = 12510      ե) 6,29 = 629

7) Գրե՛ք այն թիվը, որը 100 անգամ փոքր է տրված թվից.

ա) 36,62 = 0,3662       բ) 81,543 = 0,81543        գ) 1,7 = 0,017        դ) 22,44 = 0,2244     ե) 0,003 = 0,00003

8) 100 կգ կոնֆետի համար վճարել են 72,5 հազար դրամ: Ի՞նչ արժե

այդ կոնֆետի 1 կիլոգրամը:

Լուծում՝ 72,5000×100=7250 հազար դրամ

Առաջադրանքներ (դասարանում)

1) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 2x = 1

X=0,5     

բ) 3x = 4         

X=4/2

գ) 4x = 20      

X=5

դ) 8x = 7

X=7/4

2) Մարդու քայլի երկարությունը 3/4 մ է։ Որքա՞ն է այն ճանապարհի

երկարությունը, որն անցնելու համար նա պիտի անի միլիոն քայլ։

3/4=75/100=0,75

75×1000000=75000000

75000000:1000=75000կմ

3) Ուղղանկյունանիստի կողերի երկարություններն են՝ 2 սմ, 1/3 սմ և 6 սմ։ Գտե՛ք նրա ծավալը։

2×1/3x6x6=72/3սմ

4) Գծագրում, որի մասշտաբը 3 ։ 5 է, հատվածի երկարությունը 6 սմ է։ Ի՞նչ երկարություն կունենա այդ հատվածը այն գծագրում, որի մասշտաբը 7 ։ 2 է։

3:5=3/5

6:3×5=10

10:2×7=35

Առաջադրանքներ (դասարանում)

1) Դիրքային գրառումով գրե՛ք տասնորդական կոտորակը.

372/10 = 37,2

13/1000 = 0,013

3/100=0,03

813/100=8,13

4567/10=456,7

932/1000=0,932

129/100=1,29

513/10000=00,513

2) Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով.

ա) 3,87=387/100         գ) 137,56=13756/100       ե) 1,001=1001/1000          է) 3,5978=35978/1000

բ) 16,99=1699/100       դ) 0,003=3/1000           զ) 37,1=371/10             ը) 74,938=74938/1000

3) Լուծել հավասարումները.

ա)2x+5=17

2x=17-5

2x=12

X=6

բ)2x-3=21

2x=21+3

2x=24

X=12

գ)3x+2=2x+7

3x-2x=-2+7

1x=-9

X=-9

դ)3x-1=x+11

3x-x=1+11

2x=12

X=6

4) Կարդացե՛ք կոտորակը.

ա) 0,385

գ) 894,1503

ե) –0,00301

է) –100,01

բ) 113,07

դ) 12,1

զ) 10,001

ը) 5,137

Լրացուցիչ (տանը)

5) Գրելով տասնորդական կոտորակը դիրքային գրառումով՝ գտե՛ք dնրա ամբողջ մասը.

ա)91/10=9,1

բ)2/100=0,02

գ)3214/100=32,14

դ)5677/10=567,7

6) Գրելով տասնորդական կոտորակը դիրքային գրառումով։

ա)83/100=0,83

բ)2675/10=267,5

գ)998/1000=0,998

դ)65782/100=657,82

7) Ի՞նչ թվանշան է գրված 364,50791 կոտորակի`

ա) հարյուրյակների կարգում-9

բ) տասնորդականների կարգում-1

գ) տասհազարերորդականների կարգում-5

դ) տասնյակների կարգում-6

8) Թվանշաններով գրե՛ք կոտորակը.

ա) զրո ամբողջ մեկ հարյուրերորդական—0,100

բ) յոթ ամբողջ քսանհինգ հազարերորդական—7,25000

գ) երեսուներկու ամբողջ տասնութ տասհազարերորդական—32,18000

դ) զրո ամբողջ երկու հարյուր երեսունյոթ հազարերորդական—0,238000

ե) մինուս հարյուր ութսունյոթ ամբողջ երեք հարյուր իննսուն հազարերորդական։ — -187,390000

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Տրված կոտորակներից որո՞նք են տասնորդական.

10, 1/10, 2/27, 5 7/100, -4, -23/1000, 6/5, 100 1/3, 7/10000, 10/9.

10, 1/10, 6/5, 7/10000, 5 7/100

2) Կոտորակը ներկայացրե՛ք բնական թվերով բազմապատկված կարգային միավորների և համակարգային տասնորդական կոտորակների գումարի տեսքով.

ա)930/100=930/100 = (9×100 +3×10 +0x1)/100 = 9 + 3/10 + 0 = 9 3/10

բ)46723/10000=46723/10000 = (4×10000+6×1000+7×100+2/10+3×1)/10000 = 4.6723/10000

գ)83018/1000=83018/1000=8×10000+3×1000+1×10+8×1/1000

դ)307/10=307/10=3×100+0x10+7×1/10

ե)6421/10=6421/10=6×1000+4×100+2×10+1×1/10

զ)3245/100=3245/100=3×1000+2×100+4/10+5×1/100

է)1074003/100000=1074003/100000=1×1000000+7×10000+3×1/100000

ը)56251/1000=56251/1000=5×10000+6×1000+2×100+5×10+1×1/1000

3) Տասնորդական կոտորակից անջատե՛ք նրա ամբողջ մասը.

ա) 27/10=2,7

բ)3/10=0,3

գ)639/10=63,9

դ) 865/100=8,65

ե)17384/100=173,84

զ)69933/1000=69,933

է)11876/100=118,76

ը)939/10000=0,939000

4) Գրե՛ք տվյալ կոտորակին հավասար տասնորդական կոտորակ.

1/2=0,5

4/5=0,8

-9/25=-0,36

-17/4=-4,25

29/20=1,45

201/200=1,005

-303/250=-1,212

Առաջադրանքներ (դասարանում)

1) Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք ճշմարիտները.

ա) Սկյուռն ունի չորս թաթիկ։ +

բ) Ավտոմեքենայի անիվները քառակուսու ձև ունեն։ —

գ) Երկու թվերի գումարը զույգ թիվ է։ —

դ) Ծառերը ծաղկում են գարնանը։ +

ե) Մայթերը նախատեսված են հետիոտների համար։ +

2) Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք ասույթները.

ա) Հունիսը, հուլիսը և օգոստոսը ամառվա ամիսներ են։ +

բ) Դեկտեմբերը, հունվարը և մարտը ձմեռվա ամիսներն են։ —

գ) Ապրիլին ձյուն է եկել։ —

դ) Լիճը թռել է տիեզերք։ —

ե) Մարդը չի կարող ապրել առանց ջրի։ +

3) Կազմե՛ք դիզյունկցիա հետևյալ երկու ասույթներից.

ա) A. Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում ավտոմեքենայով կամ՝ հեծանիվով։

բ) A. Խաղոսկրը նետելիս բացվել է 3 թիվը կամ՝ 5 թիվը։

գ) A. Աշակերտը եկել է դպրոց մինչև ժամը 9-ը կամ՝ ուշացել է դասից։

դ) A. Կիրակի օրը մառախուղ է լինելու կամ՝ արևոտ եղանակ է լինելու։

4) Գրե՛ք հետևյալ ասույթների ժխտումը.

ա) Գնացքը կայարան է ժամանել ուշացումով։

Գնացքը կայարան է ժամանել ժամանակին։

բ) Գիրքը հետաքրքիր է։

Գիրքը հետաքրքիր չէ։

գ) Մարզիկը ռեկորդ է սահմանել։

Մարզիկը ռեկորդ չի սահմանել։

դ) Նետաձիգը դիպել է թիրախին։

Նետաձիգը չի դիպել թիրախին։

ե) Աշակերտը լուծեց խնդիրը։

Աշակերտը չլուծեց խնդիրը։

Լրացուցիչ(տանը)

5) Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք կեղծերը.

ա) Գիրքը և գրիչը տարբեր առարկաներ են։

բ) Քարը փետուրից թեթև է։

գ) Շենքը զուգահեռանիստի ձև ունի։

դ) Աթոռը և սեղանը ֆուտբոլ են խաղում։

ե) Նարդի խաղում են չորսով։

զ) Ուղղանկյան անկյուններից մեկը հավասար է 300-ի։

6) Կազմե՛ք կոնյունկցիա հետևյալ երկու ասույթներից.

ա) A. Խնձորը մեծ է։

B. Խնձորը կանաչ է։

Խնձորը մեծ է և կանաչ։

բ) A. Շենքը բազմահարկ է։

B. Շենքը շքեղ է։

Շենքը բազմահարկ է և շքեղ։

գ) A. Մայրիկը թատրոն է գնացել։

B. Հայրիկը թատրոն է գնացել։

Մայրիկը և հայրիկը թատրոն են գնացել։

դ) A. Ինքնաթիռը ժամանել է Երևան։

B. Ինքնաթիռը ժամանել է ժամը 17-ին։

Ինքնաթիռը ժամանել է Երևան և ժամանել ժամը 17-ին։

Հավասարումներ

1)Լուծել հավասարումները

ա)x+9=14

X=5

բ)x-7=28

X=35

գ)2x+1=25

2x=25-1

2x=24

X=12

դ)3x+1=28

3x=28-1

3x=27

X=9

ե)2(x+4)=16

2x+8=16

2x=16-8

2x=8

X=4

զ)2(x-1)=28

2x-2=28

2x=28+2

2x=30

X=15

է)7(x+5)=21

7x+35=21

7x=21-35

7x=-14

X=-2

ը)9(x-6)=81

9x-54=81

9x=81+54

9x=135

X=15

թ)5(x+4)=25

5x+20=25

5x=25-20

5x=5

X=1

ժ)12(x-6)=48

12x-72=48

12x=48+72

12x=120

X=10

ի)2(x-1)+2=14

2x-2+2=14

2x=14+2-2

2x=14

X=7

լ)3(x-11)=2x

3x-33=2x

3x-2x=33

1x=33

X=(33

խ)3x=2x+7

3x-2x=7

1x=7

X=7

ծ)4x=2x+11

4x-2x=11

2x=11

X=5,5

կ)3x+5=2x+7

3x-2x=-5+7

X=2

353. 7400 դրամը վճարեցին 19 մետաղադրամով՝ օգտագործելով միայն 200 և 500 դրամանոցներ։ Քանի՞ 200 դրամանոց մետաղադրամ օգտագործեցին։

Լուծում՝ 1)12×500=6000

2)7×200=1400

3)6000+1400=7400

Պատ.՝ 7 հատ 200 դրամանոց մետաղադրամ։

Բ) 27000 դրամը մանրել են 100 և 200 դրամանոց մետաղադրամներով։ Ստացվել է 170 մետաղադրամ։ Դրանցից քանիսն են 100, քանիսը 200 դրամանոց։

Լուծում՝ 1)200x+100(170-x)=27000

2)200x+17000-100x=27000

3)100x=27000-17000

4)100x=10000 x=10000:100=100(200դր.)

5)170-100=70(100դր.)

Պատ.՝ 70 հատ 100 դրամանոց, 100 հատ 200 դրամանոց