Առաջադրանք
1․ Ընթերցե՛ք ՀՀ Սահմանադրության գլուխ 2-ը /հոդված 23-81/ և առանձնացրե՛ք բացառապես ձեզ վերաբերող հոդվածները /բլոգային աշխատանք/

Հոդված 77.

Հիմնական իրավունքների և ազատությունների չարաշահման արգելքը

Արգելվում է հիմնական իրավունքների և ազատությունների օգտագործումը սահմանադրական կարգը բռնի տապալելու, ազգային, ռասայական, կրոնական ատելություն բորբոքելու, բռնություն կամ պատերազմ քարոզելու նպատակով:

Վերլուծություն՝ Այս հոդվածը նշում է, որ հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները չեն կարող օգտագործվել այնպիսի նպատակներով, որոնք կարող են վտանգել պետության կամ հասարակության անվտանգությունը․

Հոդված 66.

Անմեղության կանխավարկածը

Հանցագործության համար մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղքն ապացուցված չէ օրենքով սահմանված կարգով` դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով:

Վերլուծություն՝ մեղադրվող անձը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղքն ապացուցված չէ դատարանի՝ օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով։ Սա քրեական արդարադատության հիմնական սկզբունքն է՝ անմեղության կանխավարկած։

Հոդված 64.

Իրավաբանական օգնություն ստանալու իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի իրավաբանական օգնություն ստանալու իրավունք: Օրենքով սահմանված դեպքերում իրավաբանական օգնությունը ցույց է տրվում պետական միջոցների հաշվին:

2. Իրավաբանական օգնություն ապահովելու նպատակով երաշխավորվում է անկախության, ինքնակառավարման և փաստաբանների իրավահավասարության վրա հիմնված փաստաբանության գործունեությունը: Փաստաբանների կարգավիճակը, իրավունքները և պարտականությունները սահմանվում են օրենքով:

Վերլուծություն՝ Ամեն մարդ ունի իրավաբանական օգնություն ստանալու իրավունք, իսկ որոշ դեպքերում այդ օգնությունը տրվում է պետության միջոցներով։ Սա արդար դատավարության անբաժանելի մաս է։ Մարդը չի կարող լիարժեք պաշտպանել իր իրավունքները առանց իրավաբանական օգնության։

Ներածություն
Տվյալ էսսեում նկարագրվելու է, թե ինչ է կատարվել Հայաստանում XX դարերում՝ Ռուսական և Օսմանյան կայսրությունների միջև բաժանված ժամանակներում։ Հայերը և քրիստոնյա ժողովուրդը անցյալում շատ դժվարությունների է դեմ եկել։ XX դարը մեծ ազդեցություն ունեցավ հայերի ճակատագրի վրա, ժողովուրդը ձգտում էր ազատագրությանը։

Պարբերություն 1․ Ռուսական կայսրությունում
Ռուսական կայսրությունը ճնշումների միջոցով փորձում էր վերացնել բոլոր այլազգիների ինքնուրության բոլոր դրսևորումները։ Հայ իրականության մեջ ճնշումների թիրախ դարձավ Հայ առաքելական եկեղեցին։ XX դարին կայսրությանը անհանգստացրեց Հայ առաքելական եկեղեցու ինքնուրությունը և Մկրտիչ Ա․ Խրիմյանի՝ ամենայն հայ կաթողիկոսի լինելու հանգամանքը։ Եկեղեցին իշխանությունից նյութապես անկախ էր, և ցարական իշխանությունը փորձեց այն վերցնել իր վերահսկողության տակ, իսկ Մկրտիչ Խրիմյանին զրկել նյութական ապահովությունից։ 1901 թ․ Նիկոլայ II-ի որոշմամբ եկեղեցու նյութական մուտք և ելքը պետք է վերահսկվեին։ Օրենքը օգնեց մշակել և իրականացնել Գ․ Գոլիցինը։ Հայ առաքելական եկեղեցու ճնշումները վատ ազդեցություն թողեցին կրթական համակարգին։ Նյութական միջոցներից զրկվելով՝ եկեղեցին չէր կարողանում իրականացնել այդ առաքելությունը։ Ինչը նպաստեց հարյուրավոր դպրոցների փակմանը։ Հուլիսի վերջից տեղի են ունենում ժողովրդական ցույցեր, որոնք տարածվում են երկրի մեծ տարացքներում։ Չնայած ըմբոստություններին՝ Գոլիցինը 1903 թ. սեպտեմբերի 1-ից սկսում է իրագործել օրենքը և բռնությամբ վերցնել եկեղեցական գույքը։ 1905 թ. հունվարին նա հեռացվում է պաշտոնից։ Կովկասի փոխարքա է նշանակվում Ի. Վորոնցով-Դաշկովը։

Պարբերություն 2․ Օսմանյան կայսրությունում
Արևմտյան Հայաստանի հայերի կյանքը ավելի դժվար էր։ Կայսրության տարածքում բնակվող հայերի հանդեպ բռնություններ գործադրվեցին։ Ծանրացան նրանց վրա դրված հարկերի պայմանները։ 1880 թ․ Աբդուլ Համիդ II-ը արգելեց պաշտոնական գրագրություններում Հայաստան անվանման օգտագործումը։ 1890 թ․ թուրքերը Կարինի եկեղեցու բակում կոտորեցին հարյուրավոր հայերին։ Այդ իրադարձություններից հետո 1890 թ. հուլիսին հնչակյանները բողոքի ցույց կազմակերպեցին։ Աբդուլ Համիդ II-ը հակված էր ոչ թե դադարեցնելու ջարդերը, այլ շարունակելու սկսած գործը։ 1891 թ. ձևավորվեցին «Համիդիե» գնդերը՝ Օսմանյան կայսրությունում ապրող հայերի ազատագրական շարժումները ճնշելու համար։ Այս քայլով ստեղծվեց ապագա կոտորածների գործուն զինական ուժը։ Հայ ցեղասպանության առաջին զոհերը դարձան Սասունի բնակիչները։ 1894 թ․ օգոստոսին այնտեղ սպանվեցին մոտ 10000 հայ։

Պարբերություն 3․ Ընդհանուր պատկեր
Երկու՝ թեև տարբեր կայսրությունների վերահսկողության տակ հայերը և քրիստոնյաները կիսում էին նույն ճակատագիրը։ Նրանց վրա դրված հարկերը ավելի ծանր էին, ժողովրդի հանդեպ վերաբերմունքը միշտ վատն էր, բնակչությունը կոտորածների և ճնշման էր բախվում։ 1905 թ․ Հայ-թաթարական բախումների և Հայ առաքելական եկեղեցու գույքի բռնագրավման հրամանի դեմ, հայերը ցույց տվեցին, որ կարող են համախմբվել և միասին պայքարել ազգային գոյության և պաշտպանության համար։

Եզրափակում
Այսպիսով XX դարի սկզբին հայ ժողովուրդը բախվեց ճնշմանը, ծանր հարկերին։ Այս պատմական փորձից մենք կարող ենք հասկանալ, որ միասնական և խմբային ուժերով կարելի է հասնել ազատագրությանը։ Երկու հզոր կայսրությունների կառավարման տակ հայ ժողովուրդը կիսում էր նույն ճակատագիրը։ Սակայն այդ բոլոր դժվարությունները խնդիր չէին հայերի համար։ Նրանք պայքարեցին մինչև վերջ, և դա ապացուցում է, որ մենք կարող ենք միասին աշխատելով հասնել ցանկացածին։ Ես այս ամենը կարդալով և գրելով հպարտանում եմ իմ ազգով, հայ ժողովրդի տոկունությամբ և պայքարով։

Մամյանի խնդրագիրք 9-րդ դասարան
q_e(էլեկտրոնի լիցք)=-1,6*10^-19կլ
q_p(պրոտոնի լիցք)=1,6*10^-19կլ
Բանաձև՝ q=q_e*N

1.2.9. Պատ․՝ Na-ի ատոմը կվերածվի Ne-ի ատոմի
1.2.10․ Պատ․՝ 7
1.2.11․ Պատ․՝ 7
1.2.12. Պատ․՝ ա) կնվազի, բ) կաճի
1.2.13․ Պատ․՝ A-ինը կաճի, B-ինը կնվազի
1.2.14․ Պատ․՝ q=-1,6*10^-19կլ*4*10¹⁰=6,4*10^-19կլ

§ 3. Ատոմի կառուցվածքը:
Ատոմը կազմված է էլեկտրոն, նեյտրոն և պրոտոններից։

§ 4. Մարմինների էլեկտրականացման բացատրությունը: Լիցքի պահպանման օրենքը
Էլեկտրական լիցքերը չեն կարող ինքնուրույն առաջանալ և ոչնանալ։ 
Մարմիններն էլեկտրականանում են այն ժամանակ, երբ ստանում կամ կորցնում են էլեկտրոններ:

§ 3. Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Ի՞նչ կառուցվածք ունի ատոմը` ըստ Ռեզերֆորդի:
Ատոմի կենտրոնում միջուկն է, որը կազմված է պրոտոններից և նեյտրոններից, իսկ միջուկի շուրջը շարժվում են էլեկտրոնները։
2. Ինչո՞վ են միմյանցից տարբերվում տարբեր քիմիական տարրերի ատոմները:
Ատոմները միմյանցից տարբերվում են իրենց միջուկի լիցքով և այդ միջուկի շուրջը պտտվող Էլեկտրոնների թվով:
3. Ի՞նչ մասնիկներ կան միջուկում:
Ատոմի միջուկը ունի բարդ կառուցվածք։ Այն բաղկացած է առանձին մասնիկներից, որոնք կոչվում են նուկլոններ:
4. Ինչպիսի՞ն է ջրածնի, հելիումի, բերիլիումի ատոմների կառուցվածքը:
5. Ինչպե՞ս են առաջանում՝ ա. դրական իոնները, բ. բացասական իոնները:
Այն մարմինները, որոնք ձեռք են բերում էլեկտրոններ դառնում են բացասական 
իոններ։ Իսկ այն մարմինները, որոնք կորցնում են էլեկտրոններ դառնում են դրական իոններ։

§ 4. Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Ինչո՞ւ սովորական պայմաններում մարմինը լիցք չունի:
Սովորական պայմաններում յուրաքանչյուր մարմնի ատոմում էլեկտրոնների թիվը հավասար է պրոտոնների թվին, այդ պատճառով մարմինը լիցք չունի, այլ կերպ ասած էլեկտրաչեզոք է:
2. Բացատրե՛ք հպված մարմինների էլեկտրականացման երևույթը:
Մարմինները իրար հպելիս միյանց փոխանցում են էլեկտրոններ։ Եթե մարմինը ստանում է էլեկտրոն, այն ձեռք է բերում բացասական լիցք, իսկ եթե կորցնում է՝ դրական:
3. Ինչո՞ւ շփումով էլեկտրականացնելիս մարմինների վրա առաջանում են բացարձակ արժեքով հավասար, բայց տարանուն լիցքեր:
4. Ո՞րն է էլեկտրական լիցքի պահպանման օրենքը:
Երբ մարմինների համակարգը շրջապտի հետ լիցք չի փոխանակում, այդ մարմինների լիցքերի հանրահաշվական գումարը մնում է հաստատուն։

1) Oxy հարթության վրա շրջանագիծը տրված է հետևյալ հավասարումով. Ինչի՞ են հավասար շրջանագծի կենտրոնի կոորդինատները և շառավիղը:
ա) x² +y² =36
O (0;0), R=6
բ) (x — 3)² + (y — 5)² = 25
O (3;5), R=5

2) Շրջանագիծը տրված է (x + 4)² + (y — 3)² = 2,56 հավասարումով: Նշե՛ք, թե (-4, 4), (-2, 1), (-2, 3), (-5, 4) կետերից որոնք են ընկած`
ա) շրջանագծի վրա
Ոչ մի կետ
բ) տրված շրջանագծով եզերված շրջանի ներսում
(-4;4)
գ) տրված շրջանագծով եզերված շրջանից դուրս
(-2;1), (-2;3)

3) Գրե՛ք r շառավիղով և O կենտրոնով շրջանագծի հավասարումը, եթե`
ա) r = 1, O(0, -7)
(x-0)²+(y-7)²=1²
բ) r = 5, O(1, -2)
(x-1)²+(y+2)²=5²
գ) r = 0,5, O(-3, -7)
(x+3)²+(y+7)²=0,5²

4) Գրե՛ք այն շրջանագծի հավասարումը, որի կենտրոնը կոորդինատների սկզբնակետն է, և որն անցնում է՝
ա) (1, 2)
(x-1)²+(y-2)²=5²
բ) (-3, 5)
(x+3)²+(y-5)²=34²
գ) (4, -3) կետով
(x-4)²+(y+3)²=23²

5) Գրե՛ք M կենտրոնով և N կետով անցնող շրջանագծի հավասարումը, եթե՝
ա) M(−1, 2), N(0, 5)
բ) M(0, 3), N(-2, 6)

6) Գտե՛ք A(-1,-2), B(2, −5), C(1, -2), D(-2, 1) գագաթներով ABCD զուգահեռագծի պարագիծը և անկյունագծերը:
AB=√(2+1)²+(-5+2)²=√18
BC=√(1-2)²+(-2+5)²=√10
CD=√(-2-1)²+(1+2)²=√18
DA=√(-1+2)²+(-2-1)²=√10
P=(√18*2)+(√10*2)≈14,8

1) Փոփոխականի ո՞ր արժեքի դեպքում արտահայտությունն իմաստ չունի․

ա) x=8
բ) x=3
գ) x=6
դ) x=3
ե) x=2, x=-1
զ) x=-4, x=5
է) x=3
ը) x=4

2) Գտե՛ք արտահայտության թույլատրելի արժեքների բազմությունը և նշանապահպանման միջակայքերը․

ա) (-∞;-5)U(-5;-2)U(-2;∞) (-∞;-5) -, (-5;-2) -, (-2;∞) +
բ) (-∞;3)U(3;∞) (-∞;3) +, (3;∞) +
գ) (-∞;-1)U(-1;3)U(3;∞) (-∞;-1) +, (-1;3) +, (3;∞) +
դ) (-∞
ե)
զ)
է)
ը)

3) Սոֆին 240 000-դրամանոց հեռուստացույց գնեց։ Նա վճարեց 140 000 դրամ, իսկ մնացած գումարի համար վերցրեց մեկ տարով ապառիկ՝ 18% տարեկան տոկոսադրույքով։ Ընդհանուր որքա՞ն գումար Անին վճարեց հեռուստացույցի համար։
240,000-140,000=100,000
100,000/100*18=18,000
240,000+18,000=258,000

4) Լուծե՛ք քառակուսային հավասարումը.

ա) D=36-20=16
x1=-6+√16/2=-1
x2=-6-√16/2=-5

բ) D=16+48=64
x1=-4+√64/2=-2
x2=-4-√64/2=6

գ) D=49+72=121
x1=-7+√121/2=2
x2=-7-√121/2=-9

դ) D=

ե) D=1+48=49
x1=-1+√49/8=0,125
x2=-1-√49/8=-1

զ) D=25-168=-143<0
արմատ չկա

Երկրորդ մակարդակ
1. Որքա՞ն սիլիցիումի և ջրածնի ատոմ է պարունակում նշված քիմիական բանաձևով՝ SiH4 արտահայտվող նյութի երկու մոլեկուլը: 
1 և 4
2 և 8
4 և 8
8 և 4

2. Հետևյալ շարքի՝ NaOH, KOH, LIOH, CsOH քիմիական բանաձևերով արտահայտվող նյութերից որի՞ հարաբերական մոլեկուլային զանգվածն է 56:
Mr (KOH)=39+16+1=56

3. Միացությունը կազմված է մեկ ատոմ սիլիցիումից և երկու ատոմ մագնեզիումից: Նշված միացությունը ստանալու նպատակով ի՞նչ զանգվածային հարաբերությամբ պետք է վերցնել համապատասխան պարզ նյութերը, որպեսզի առանց մնացորդի փոխազդեն: 
Mg2Si=12/7

4. Միացությունը բաղկացած է մեկ ատոմ ածխածնից և երկու ատոմ թթվածնից: Նշված միացությունը ստանալու նպատակով ի՞նչ զանգվածային հարաբերությամբ պետք է վերցնել համապատասխան պարզ նյութերը, որպեսզի նրանք ամբողջությամբ փոխազդեն՝ առանց մնացորդի։
CO2=3/8

5. Որոշել ազոտ տարրի օքսիդացման աստիճանները հետևյալ օքսիդներում.
N2O=+1/-2
NO=+2/-2
N2O3=+3/-2
NO2=+4/-2
N2O5=+5/-2

6. 0,2 մոլ նատրիումի հիդրօքսիդի զանգվածը հավասար է:
m=?
n=0,2
m=n*M
m=0,2*40=8

7. Նշված քիմիական բանաձևերով (NiSO4,NiCl2,Ni(NO3),NiO2) արտահայտվող միացություններից որի՞ մոլեկուլի  բաղադրությունում է մետաղ տարրի զանգվածային բաժինը 45,38%:
ω (Ni)=1*58/129*100=45,38