Սնկերի թագավորության կարևոր ներկայացուցիչներ են գլխարկավոր սնկերը: Դրանք կազմավորում են բարձրակարգ սնկերի ենթաթագավորությունը և հանդիսանում են սնկերի գոյության բարձրագույն ձևերին: Գլխարկավոր սկներ կարելի է հանդիպել անտառնրում և դաշտերում ամռան վերիջն և աշնան սկզբնական շրջաններում, երբ առկա է բավականաչափ խոնավություն և օպտիմալ ջերմաստիճան: Գլխարկավոր սնկերի կառուցվածքը մեզ լավ ծանոթ է, քանի որ դրանք մարդը լայնորեն կիրառում է իր սննդակարգում:
Որպես կանոն գլխարկավոր սնկերը կազմված են սնկամարմնից և պտղամարմնից:
Սնկամարմինը կազմված է հիֆերից և գտնվում է հողի տակ: Այն գրավում է հսկայական մակերես և հողից կլանում է սննդարար նյութեր:
Պտղամարմինը ևս կազմված է հիֆերից, որոնք շատ խիտ միահյուսվելով` հողից դուրս ձևավորում են կեղծ հյուսվածք: Պտղամարմինը կազմված գլխարկից և ոտիկից:
Ոտիկում առկա են միատեսակ հիֆեր, իսկ գլխարկը կարող է տարբերվել այն կազմող սնկաթելերով: Համաձայն դրա` գլխարկավոր սնկերը բաժանվում են խողովակավորների և թիթեղիկավորների: Խողովակավոր սնկերի մոտ գլխարկի ստորին շերտը կազմված է մանր խողովակներից, իսկ թիթեղիկավորների մոտ՝ թիթեղիկներից:
Սնկերը հիմնականում բազմանում են անսեռ կամ վեգետատիվ եղանակով, այսինքն՝ սնկամարմնի մասերով կամ սպորներով: Սպորները ձևավորվում են գլխարկի խողովակներում կամ թիթեղիկների վրա: Դրանք տարածվում են քամու, տարբեր կենդանիների կամ մարդու միջոցով: Հողի բարենպաստ պայմաններում սպորները ծլում են և առաջացնում սնկամարմնի թելիկներ, որոնցից ձևավորվում է սնկամարմինը կամ միցելը, իսկ հետո նաև՝ պտղամարմինը:
Գլխարկավոր սնկերը կլանում են անհրաժեշտ սննդանյութերը՝ ջուրը, հանքային աղերը և օրգանական նյութերը, սնկամարմնի հիֆերի միջոցով: Հիֆերը բույսի արմատների նման օժտված են ներծծող ուժով և հողից ստանում են իրենց անհրաժեշտ սննդանյութերը: Այնուհանդերձ սնկերի մի մասն ունի հատուկ պահանջներ ապրելավայրի նկատմամբ և աճում է որոշակի ծառերի հարևանությամբ: Այդ սնկերը հաճախ անվանվում են համապատասխան ծառի անունով, օրինակ՝ կեչասունկ: Այդպիսի սնկերի միցելը սերտ կապի մեջ է ծառի արմատների հետ:
Լրացուցիչ աշխատանք
1. Ի՞նչ կառուցված ունեն գլխարկավոր սնկերը։
Որպես կանոն գլխարկավոր սնկերը կազմված են սնկամարմնից և պտղամարմնից:
2. Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում սիմբիոզը։
Սնկի և ծառի փոխշահավետ կապը տարբեր օգանիզմների միջև կոչվում է համակեցություն կամ սիմբիոզ:
3. Գտնել 5 հետաքրքիր փաստ գլխարկավոր սնկերի մասին։
1. Աշխարհում կա ավելի քան 2 միլիոն տեսակի սունկ, որոնցից դասակարգված են միայն մոտ 80 հազարը:
2. Ամենաթանկ սունկը տրյուֆելն է: Դրա մեկ կգ-ն արժե մոտ 2500$:
3. Ճանճասպանի մեջ թույնի պարունակությունն այնքան էլ շատ չէ: Դրանից մահանալու համար անհրաժեշտ է մոտ 4 կգ ուտել: Իսկ դժգույն գարշասունկն այնքան թունավոր է, որ մեկ սունկը կարող է 4 մարդ սպանել:
4. Ամենամեծ սունկն ապրում է ԱՄՆ Օրեգոն նահանգում: Նրա սնկամարմինը զբաղեցնում է մոտ 900 հետկար տարածք և կշռում է մի քանի հարյուր տոննա:
5. Աշխարհի երբևէ հայտնաբերված ամենամեծ սնկերից մեկը համարվում է 1985 թվականին ԱՄՆ Վիսկոնսին նահանգում գտնված սունկը, որը կշռել է 140 կգ:
День: 11 октября 2023
The Bone in Throat
THIS SHORT STORY THE BONE IN THROAT IS QUITE INTERESTING TO ALL THE PEOPLE. ENJOY READING THIS STORY.
Once upon a time, there was a lazy wolf living in a jungle. Near his house was a pond. Many animals came to the pond to drink water. The wolf was always in search of food.
One day, he was sitting near the pond hoping to get something to eat. When suddenly he spotted a dead bull. “Aha! What a luck! Now I can eat all I want,” he thought and his mouth strated watering.
He began to eat the bull. A thought struck him, “if another beast comes this way he will ask for a share. I had better eat fast.” ‘Grub! Grub! Grub! Grub1’ he chewed, faster and faster.
In his haste, a piece of bone got stuck in his throat. “Ohh! Errk!” cried the wolf. He tried to bring it out of his mouth. He tried to cough it out but in vain. Next, he tried to swallow it down but he failed.
“Ooh, the bone in throat hurts. What shall I do now?” thought the wolf. Suddenly he remembered that a crane lived on the nearby riverbank.
The wolf went to the crane and pleaded, “My dear Crane! I have got a bone stuck in my throat. I will give you a present, if you pull it out of my throat with your long beak.”
The crane took pity on the wolf. He asked the wolf to look up with his mouth open. The crane then put its head into the wolf’s mouth and pulled out the bone.
“Oh! What a relief!” the wolf sighed.
“Now where is my present?” asked the crane.
“What -present?” the wolf replied, pretending not aware of its promise.
“You said that you would give me a present if I remove the bone from your throat,” said the crane humbly.
“Hah! Is it not a present that you put your head into my mouth and got out alive? I could have easily crushed your head while your beak was inside my mouth,” said the ungrateful wolf and went away.
The crane felt helpless and decided not to help any ungrateful creature in the future.
Հավասարում, մեկ անհայտով պարզագույն հավասարումների լուծում, հավասարման արմատ
Դասարանում
65. 7, 2, -5, 0 թվերից որո՞նք են հետևյալ հավասարման արմատներ
ա)x+5=0
0-5= -5
բ) 2x + 3 = 7
7-3=4
4-2x
4:2=x
x=2
գ) 3x+8=7x
3x+8-8=7x-8
3x=7x-8
3x-7x=7x-8-7x
-4x=-8
x=2
դ) 2x+4=4x+9
2x+4-4=4x+9-4
2x=4x+5
2x-4x=4x+5-4x
-2x=5
-2x/-2=5/-2
x=- 5/2
ե) x . x = 25
x=5
զ)2(x+2)+2x=4(x+1)
4x+4=4x+4
4x+4-4=4x+4-4
4x=4x
4x-4x=4x-4x
x=0
է)-2x ․ x=-8
-2x․x=-3x
x=-8/-3
x=2 2/3
ը) 5x+7=10(x+2)-5x-10
5x+7=5x+10
5x+7-7=5x+10-7
5x=5x+3
5x-5x=5x+3-5x
0=3
66. 1/2, -1, 4, 3/2, -2 թվերից որո՞նք են հետևյալ հավասարման արմատներ
ա) a + 4 = 0
0-4=-4
a= -4
բ) 2a — 1 = 0
2a-1+1=0+1
2a=1
2a/2=1/2
a=1/2
գ) 3a +5=3(a + 2)-1
3a+5=3a+5
3a+5-5=3a+5-5
3a=3a
3a-3a=3a-3a
0=0
Ոչ մեկը
դ) a . a=9/4
9/4:2=1 1/8
ե) 2a . a=2
-1
զ) a . a= -1
Ոչ մեկը
է) a . a=16
-4
ը) 5a +7= 3(a + 2) + 2(a + 1)
5а+7=5а+8
5а+7-7=5а+8-7
5а=5а+1
5а-5а=5а+1-5а
0=1
Ոչ մեկը
67. Լուծե՛ք հավասարումը.
ա)x+4=0
0-4=-4
բ)2a — 6 = 0
2a=6
a=6:2
a=3
գ) 8x = 40
40:8=5
x=5
դ)1/8x=0
1/8×0
ե) x = -x
0
զ)4-y=54-9y
9y-y=54-4
8y=50
50/8=6 2/8
6 2/8=6 1/4
Տանը
է)-17-6x=5x+27
-6x-17=5x+27
-6x-17+17=5x+27+17
-6x=5x+44
-6x-5x=5x+44-5x
-11x=44
x=-4
ը) (10x – 5) – 2 = 3x + 21
10x-7=3x+21
10x-7+7=3x+21+7
10x=3x+28
10x-3=3x+28
7x=28
x=4
թ) (10y + 15) — 4y = 27y — 18
6y+15=27y-18
6y+15-15=27y-18-15
27y-6y=15+18
21y=33
y=33:21
y=1 4/7
ժ) x/4 + 1 = x
x/4+4/4=x
x=4/4-x/4
4/4-x/4=x
68. Եթե մտապահած թիվը բազմապատկենք 8-ով և արդյունքին գումարենք 2, ապա կստանանք մտապահած թվից 86-ով մեծ թիվ։ Գտե՛ք մտապահած թիվը
69. Մի պարտեզում 4 անգամ ավելի շատ թուփ կա, քան մյուսում: Երբ առաջին պարտեզից 24 թուփ տեղափոխեցին երկրորդ պարտեզ, թփերի քանակը հավասարվեց: Քանի՞ թուփ կար յուրաքանչյուր պարտեզում:
70. Խանութում հավասարակշռության վիճակում գտնվող նժարավոր կշեռքի ձախ նժարին դրված է 5 արկղ մանդարին և 10 կգ-անոց կշռաքար, իսկ աջ նժարին՝ 3 արկղ մանդարին և 50 կգ-անոց կշռաքար։ Հայտնի է, որ 1 կգ մանդարինն արժի 500 դրամ: Որքա՞ն գումար է անհրաժեշտ 4 արկղ մանդարին գնելու համար:
୨ৎ Արփի Փիրումյան 𝜗ৎ 