Առաջադրանքներ (դասարանում)

1) Ստուգե՛ք, որ աղյուսակում տրված են ուղիղ համեմատական մե­ծություններ, և գտե՛ք նրանց համեմատականության գործակիցը.

6:1=12:2=18:3=24:4=30:5=36:6=6
y/x=6

3:3/5=5
4:4/5=5
5:1=5
6:1.1/5=5
7:1.1/5=4.2/3

2) Հաշվե՛ք x կողմով քառակուսու մակերեսը, եթե x = 2 սմ, 3 սմ, 4 սմ, 5 սմ։ Ուղիղ համեմատակա՞ն կլինեն արդյոք քառակուսու մակե­րեսը և նրա կողմի երկարությունը։ Պատասխանը հիմնավորե՛ք։
5 սմ։ Ուղիղ համեմատակա՞ն կլինեն արդյոք քառակուսու մակե­րեսը և նրա կողմի երկարությունը։ Պատասխանը հիմնավորե՛ք։

Մակերես	4	9	16	25
Կողմ	2	3	4	5

Ուղիղ համեմատական չէ, որովհետև 4:2 հավասար չէ 9:3, 16:4, 25:5:

3) 3 1/5կգ ապրանքի համար վճարել են 19520 դրամ: Որքա՞ն է պետք  վճարել նույն տեսակի 112կգ ապրանքի համար:
19520 : 3.1/5 = x : 1.1/2
x=19520 x 1.1/2 : 3.1/5=9131.4/16 դրամ

4) Հետևյալ մեծություններից որո՞նք են ուղիղ համեմատական.

ա) անցած ճանապարհը և արագությունը, եթե ժամանակը հաստատուն է, 
Այո

բ) եռանկյան կողմը և պարագիծը,
Այո

գ) ուղղանկյունանիստի ծավալը և բարձրությունը, եթե հիմքի մակերեսը հաստատուն է,
Այո

դ) ուղղանկյունանիստի ծավալը և բարձրությունը, եթե հիմքի կողմերի երկարությունները հաստատուն են,
Այո

ե) մարդու տարիքը և հասակը։
Այո

Լրացուցիչ (տանը)

5) x տառով նշանակենք քառակուսու կողմը, իսկ y­ով՝ նրա պարա­գիծը։ Ուղիղ համեմատակա՞ն կլինի արդյոք x մեծությունը y մեծու­թյանը։
x=2, 4, 6
y=8, 16, 24
Պատ. Ուղիղ համեմատական է: 

6) Երկու բանվոր որոշակի ժամանակում պատրաստել են 30 մանրակ: Քանի՞ բանվոր պիտի աշխատի նույն ժամանակում 45, 90,120 մանրակ պատրաստելու համար:
Բ=2, 3, 6, 8
Մ=30, 45, 90, 120

7) Ստուգե՛ք, որ աղյուսակում տրված են հակադարձ համեմատական մեծություններ, և գտե՛ք նրանց հակադարձ համեմատականության գործակիցը.

ա) 2 անգամ փոքրանում է  
բ) 1-ով փոքրանում է

8) Հաշվե՛ք x կողով խորանարդի ծավալը, եթե x = 3 սմ, 4 սմ, 5 սմ, 6 սմ։ Հակադարձ համեմատակա՞ն են արդյոք խորանարդի ծավալը և նրա կողի երկարությունը։ Իսկ ուղի՞ղ համեմատական։

Կողմ	3	4	5	6
Ծավալ	27	64	125	216

Այս աղյուսակը ուղիղ համեմատական չէ:

9) 15 բանվորներ կատարել են աշխատանքը 24 օրում: Քանի՞ օրում այդ նույն աշխատանքը կկատարեին 18 բանվորներ:
24:15=x:18
x=24×18/15=432/15=28.12/15=28.4/5

10) Հետևյալ մեծություններից որո՞նք են հակադարձ համեմատական.

ա) նույն արտադրողականությամբ աշխատող բանվորների քանակը և այդ աշխատանքը կատարելու ժամանակը,
Ոչ

բ) ավազանի՝ ջրով լցվելու ժամանակը և որոշակի ժամանակահատվածում նրա մեջ լցվող ջրի քանակությունը,
Այո

գ) շենքի հարկերի քանակը և նրա բարձրությունը,
Այո

դ) տրված ծավալով հեղուկը տեղափոխելու համար անհրաժեշտ միատեսակ անոթների քանակը և մեկ անոթի տարողությունը,
Ոչ

ե) գնացքի երկարությունը և սլաքավարի խցիկի մոտով նրա անցնելու ժամանակը գնացքի հաստատուն արագության դեպքում։
Ոչ

Մի գիտնական, որ ապրում էր աշխարհի խնդիրներով մտահոգ, վճռել էր գտնել ուղիներ դրանք նվազեցնելու համար: Օրեր էր անցկացնում իր լաբորատորիայում` փնտրելով իրեն հուզող հարցերի պատասխանները:
Մի օր յոթամյա որդին ներխուժեց նրա սրբավայրը և որոշեց օգնել հորն աշխատել: Գիտնականը նյարդայնացած, որ իրեն ընդհատել են, խնդրեց տղային ուրիշ տեղ խաղալ: Տեսնելով, որ անհնար է նրան դուրս հրավիրել, հայրը մտածեց մի բանով շեղել որդու ուշադրությունը: Պատահաբար գտավ մի ամսագիր` աշխարհի քարտեզի պատկերով. այն է, ինչ անհրաժեշտ էր:
Մկրատով կտրտեց քարտեզը տարբեր մասերի և կպչուն ժապավենի հետ միասին հանձնեց որդուն` ասելով.
– Քանի որ սիրում ես գլուխկոտրուկներ, քեզ կտամ աշխարհը բոլորովին կոտրված, որ այն նորոգես առանց որևէ մեկի օգնության:
Հաշվարկեց, որ փոքրիկից կպահանջվի տասը օր` քարտեզն ի մի բերելու համար, սակայն այդպես չեղավ: Մի քանի ժամ անց նա լսեց երեխայի ձայնը, որ հանգիստ կանչում էր.
– Հայրի՜կ, հայրի՜կ, ամեն ինչ արեցի, ավարտեցի:
Սկզբում հայրը չհավատաց: Մտածեց, որ անհնար է նրա տարիքում վերստանալ ամբողջական մի քարտեզ, որը նախկինում երբեք չի տեսել: Կասկածամիտ, հայացքը բարձրացրեց գրառումներից այն վստահությամբ, որ կտեսնի երեխայի տարիքին համապատասխան աշխատանք. քարտեզն ավարտուն էր: Բոլոր կտորները տեղադրված էին իրենց համապատասխան տեղերում: Ինչպե՞ս էր հնարավոր: Ինչպե՞ս էր երեխան կարողացել: Զարմանքով հարցրեց որդուն.
– Որդյա՛կս, դու չգիտեիր ինչպիսի՞ն է աշխարհը, ինչպե՞ս ես արել:
– Հայրի՛կ, պատասխանեց որդին,- Ես չգիտեի, թե ինչպիսին է աշխարհը, բայց երբ դու հանեցիր ամսագրից քարտեզը, այն կտրտելու համար, տեսա, որ մյուս կողմում մարդ է պատկերված: Այնպես որ, շրջեցի կտորներն ու սկսեցի «հավաքել» այդ մարդուն, որ, այո´, գիտեի թե ինչպիսին էր:
– Երբ ես վերականգնեցի մարդուն, շրջեցի թուղթը և տեսա, որ վերականգնել եմ աշխարհը:

Հեղինակ՝ Գաբրիել Գարսիա Մարկե

Առաջադրանքներ

1. Բնութագրի՛ր գիտնականին։ 

Հոգթտթր, ուսուցանոզ

2. Ինչո՞ւ էր գիտնականը աշխարհի խնդիրների պատճառը փնտրում լաբորատորիայում։ 

Որպեսզի նրան ոչոք չշեղի։

3. Ներկայացրո՛ւ ստեղծագործության ասելիքը, գաղափարը։ 

Պետէ է ուշադիր լինել։

4. Քո կարծիքով ո՞ր նախադասությունը կարող է լինել գիտնականի փնտրտուքների պատասխանը։ 

Ես չգիտեի, թե ինչպիսին է աշխարհը, բայց երբ դու հանեցիր ամսագրից քարտեզը, այն կտրտելու համար, տեսա, որ մյուս կողմում մարդ է պատկերված:

Продолжаем читать сказку   Аксакова  «Аленький цветочек».

Вопросы для обсуждения:

Сколько было у купца дочерей? Как их звали?

Какие подарки просили девочки ,чтобы отец привез для них ?

Куда ездил купец?

Каким образом и откуда купец покупал(находил) подарки для своих дочерей?

Повторяем и закрепляем пройденные темы.

Род и падеж существительных.

1.Поставьте  и  напишите  в  скобках  вопрос  и  определите     падеж   существительного.

1.Катались (на чём?)  на  машине. (предложный падеж).

2.Шли (по чему?)  по  площади. (дательный падеж).

3.Отплыл (от чего?) от  причала. (родительный падеж).

4.Подбежал (к чему?) к кровати. (дательный падеж).

5.Прыгает (Кто?) белка. (именительный падеж).

6.Достали (что?) мяч. (именительный падеж)

7.Гуляли (за чем?) за школой. (творительный падеж).

8.Написал (в чём) в тетради. (предложный падеж).

9.Кружились (в чём?) в воздухе. (предложный падеж).

10. Мылись (чем?) шампунем. (творительный падеж).

2.Определите род имён существительных. Составьте словосочетания.

Страшное существо — ср.р, хороший шампунь — м.р, солённое море — ср.р, странный депутат — м.р, каменная перила — ж.р, весёлый дружище — м.р, белая курица — ж.р, высокий секретарь — м.р, длинная биография — ж.р, дорогой адвокат — м.р, вкусный окунь — м.р, красное желе — ср.р, болючая мозоль — ж.р, белая сорока — ж.р, рыжая собака- ж.р, старый библиотекарь — м.р, красивый юноша — м.р, деревянная дверь — ж.р, длинное поле — ср.р, школьная тетрадь — ж.р, спелое яблоко — ср.р, жадный обжора — м.р, случайная авария — ж.р.