Զմրուխտը միներալ է, բերիլի տարատեսակ, թափանցիկ, վառ կանաչ գույնի, առաջին կարգի թանկարժեք քար է։ Հանդիպում է 2-5×0,5-2 սմ, հազվադեպ՝ ավելի մեծ չափերի։ Խոշոր (1 գ ավելի քաշով), անթերի և լավ նիստավորված զմրուխտը գնահատվում է ադամանդից թանկ։ Ցածր որակի զմրուխտները սինթեզվում են նաև արհեստական ճանապարհով։ Հանքավայրերը հազվագյուտ են․ հանրահայտ են Կոլումբիայի, Բրազիլիայի, Ուրալի, Եգիպտոսի և Տրանսվալի հանքավայրերը։
Զմրուխտը բարձր էր գնահատվում հին դարերում։ Նույնիսկ Բաբելոնի բնակիչները, դեռևս 4000 տարի մ․թ․ա արդեն վաճառում էին այս թանկարժեք քարը։ Զմրուխտը հիմնականում օգտագործում են թանկարժեք ոսկյա զարդեր պատրաստելու համար։
