🌱Ես շատ եմ սիրում բնագիտության առարկան, նաև նրա նախագծերը։🌱
🌺Տեղեկություններ՝🌺
Ոսկեհազարուկ
Հրաբուխներ
Բյուրեղներ կիտրոնաթթվի լուծույթից
🌿Առաջադրանքներ՝🌿
Ինչ է բնությունը
ՄԱՐՄԻՆՆԵՐՆ ՈՒ ՆՅՈՒԹԵՐԸ ՄԵՐ ՇՐՋԱՊԱՏՈՒՄ
ՄԱՔՈՒՐ ՆՅՈՒԹԵՐ ԵՎ ԽԱՌՆՈՒՐԴՆԵՐ
Երկրի պտույտն իր առանցքի և Արեգակի շուրջ
Երկրի մակերևույթի հիմնական ձևերը
ԼՈՒՍԻՆԸ ՈՐՊԵՍ ԵՐԿՐԻ ԱՐԲԱՆՅԱԿ
ՋՐԻ ՇԱՐԺՈՒՄՆ ՕՎԿԻԱՆՈՍՈՒՄ, ՕՎԿԻԱՆՈՍԱՅԻՆ ՀՈՍԱՆՔՆԵՐ
Ջրոլորտ
Համաշխարհային օվկիանոս
🍀Նախագծեր՝🍀
Մի փորձ ես, մի փորձ դու
Սերմնացան
🧪Փորձեր՝🧪
Մի փորձ ես, մի փորձ դու
Բյուրեղներ կիտրոնաթթվի լուծույթից
🌻Ընտրությամբ գործունեություն՝🌻
Բնագիտության ընտրություն
🍄Ընտրությամբ գործունեության նախագծեր՝🍄
Սերմնացան
Չորացրած մրգեր

🌵Ամիսներ՝🌵
Սեպտեմբեր՝
Ոսկեհազարուկ-Սեպտեմբերի 2
Ինչ է բնությունը-Սեպտեմբերի 7
ՄԱՐՄԻՆՆԵՐՆ ՈՒ ՆՅՈՒԹԵՐԸ ՄԵՐ ՇՐՋԱՊԱՏՈՒՄ-Սեպտեմբերի 24
Հոկտեմբեր՝
ՄԱՔՈՒՐ ՆՅՈՒԹԵՐ ԵՎ ԽԱՌՆՈՒՐԴՆԵՐ-Հոկտեմբերի 4
Նոյեմբեր՝
Մի փորձ ես, մի փորձ դու-Նոյեմբերի 5
Սերմնացան-Նոյեմբերի 5
Երկրի պտույտն իր առանցքի և Արեգակի շուրջ-Նոյեմբերի 6
Հրաբուխներ-Նոյեմբերի 30

🌼Ահա բնագիտության բաժնիս հղումը🌼

Երկրագնդի մակերեսի 7/10 մասն զրաղեցնում է ջրային տարածքը, որը հայտնի է Համաշխարհային օվկիանոս անվանմամբ:Երկրագնդի միասնական, ընդարձակ ջրային տարածությունը որը ողողում է մայրցամաքների և կղզիների ափերը կոչվում է Համաշխարհային օվկիանոս:Համաշխարհային օվկիանոսը մայրցամաքներով և կղզիներով պայ­մանականորեն բաժանվում է չորս առանձին օվկիանոսի՝ Խաղաղ, Ատլանտյան, Հնդկական և Հյուսիսային Սառուցյալ : Շատ հաճախ առանձնացնում են մեկ օվկիանոս ևս՝ Հարավայինը, որր ողողում է Անտարկտիդայի ափերը:Խաղաղ օվկիանոսը տարածքով ամենամեծն է: Այն ավելի ընդարձակ տարածություն է զրաղեցնում, քան ամրողջ ցամաքը:Մեծությամբ երկրորդն Ատլանտյան օվկիանոսն է, երրորդը՝ Հնդկականը, և ամենափոքրը՝ Հյուսիսային Սառուցյալը:Օվկիանոսի մաս են կազմում նաև ծովերը, ծովածոցերը, նեղուցները:Ծովերն օվկիանոսի այն մասերն են, որոնք քիչ թե շատ խորացել են ցամաքի մեջ, օվկիանոսներից տարբերվում են հատակի ռելիեֆով, ջրի հատկություններով, բուսական ե կենդանական աշխարհով: Օրինակ, Միջ­երկրական ծովը, Սև ծովը և այլն:Օվկիանոսի կամ ծովի այն մասերը, որոնք առավել շատ են ներթա­փանցել ցամաքի մեջ, կոչվում են ծովածոցեր: Օրինակ, Բենգալյան ծոցր: Ջրային ավազաններն իրար միացնող կամ ցամաքներն իրարից բա­ժանող բնական ջրային նեղ տարածքներր կոչվում են նեղուցներ: Օրինակ, Ջիբրալթարի նեղուցը:Համաշխարհային օվկիանոսի ջուրը, ներթափանցելով ցամաքի մեջ, վերջինս խիստ մասնատել է, ինչի հետևանքով առաջացել են բազմաթիվ կղզիներ և թերակղզիներ:Ցամաքի համեմատաբար փոքր տարածքներր, որոնք բոլոր կողմերից շրջապատված են ջրով, կոչվում են կղզիներ: Ի տարբերություն կղզիների, թերակղզիները ոչ բոլոր կողմերով են շրջապատված ջրով: Դրան մի կողմով միացած են ցամաքին:Համաշխարհային օվկիանոսի հատակը ցամաքի մակերևույթի նման անհարթ է: Այնտեղ կարելի է հանդիպել առանձին լեռների, լեռնաշղթանե­րի, ընդարձակ հարթությունների, խոր անդունդների:
Համաշխարհային օվկիանոսի ամենախոր իջվածքը Մարիանյանն է՝ 11022 մ, որը գտնվում է Խաղաղ օվկիանոսում:Օվկիանոսի խորությունը չափում են ձայնային խորաչափ (էխոլոտ) կոչվող սարքով, որր տեղադրվում է հատուկ նավերի վրա: Խորությունները չափում են հետևյալ կերպ. հաշվում են խորաչափից արձակած և հատակից անդրադարձած ձայնի անցած ժամանակը, որը, ենթադրենք, 8 վայրկյան է, բաժանում երկուսի (գնալու և վերադառնալու համար) և բազմապատկում օվկիանոսի ջրում ձայնի արագությանը՝ մոտ 1500 մ/վ, ստանում խորությունը՝ 1500 ■ 8 : 2 = 6000 մ:Օվկիանոսի ջուրը տաքանում է Արեգակից:Ամենատաք ջրերը հասարակածային շրջանի ջրերն են, որտեղ օվկիանոսի մակերևույթին ջերմաստիճանը 28-30 ⁰C է:Դեպի բևեռներ ջրի ջերմաստիճանն աստիճանաբար նվազում է և մերձբևեռային շրջաններում դառնում -1-ից -2⁰ C:Համաշխարհային օվկիանոսի ջուրն ունի դառնա­ղի համ: Օվկիանոսի ջրի մեկ լիտրում պարունակվում է միջինը 35 գ աղ (35 գ/լ): Ամենաաղի ծովը Կարմիրն է՝ 41 գ^/լ աղ։

Հարցեր և առաջադրանքներ
1․Ի՞նչ է Համաշխարհային օվկիանոսը: Որո՞նք են դրա մասերը:
Երկրագնդի միասնական, ընդարձակ ջրային տարածությունը որը ողողում է մայրցամաքների և կղզիների ափերը կոչվում է Համաշխարհային օվկիանոս:
2․Ի՞նչ են ծովը, ծովածոցը և նեղուցը: Բերեք օրինակներ:
Ծովերն օվկիանոսի այն մասերն են, որոնք քիչ թե շատ խորացել են ցամաքի մեջ, օվկիանոսներից տարբերվում են հատակի ռելիեֆով, ջրի հատկություններով, բուսական ե կենդանական աշխարհով: Օրինակ, Միջ­երկրական ծովը, Սև ծովը և այլն:Օվկիանոսի կամ ծովի այն մասերը, որոնք առավել շատ են ներթա­փանցել ցամաքի մեջ, կոչվում են ծովածոցեր: Օրինակ, Բենգալյան ծոցր: Ջրային ավազաններն իրար միացնող կամ ցամաքներն իրարից բա­ժանող բնական ջրային նեղ տարածքներր կոչվում են նեղուցներ: Օրինակ, Ջիբրալթարի նեղուցը։
3․Ի՞նչ են կղզին և թերակղզին: Բերեք օրինակներ:
Կղզին, բոլոր չորս կողմերից ջրով շրջապատված ցամաքի կտոր։ Կղզիներն առաջանում են երկրակազմական պրոցեսների ընթացքում։ Կան պետություններ, որոնք կազմված են բացառապես կղզիներից (Ինդոնեզիա, Ֆիլիպիններ և այլն)։ Երկրագնդի ամենամեծ կղզին Գրենլանդիան է՝ 2.1 միլիոն կմ քառակուսի տարածքով։

Թերակղզին, ցամաքի տեսակ է, որի մեկ կողմը կապված է մայրցամաքի հետ, իսկ մյուս կողմերը շրջապատված են ջրով։ Ի տարբերություն կղզիների, թերակղզու մակերեսը հասկացությունը պայմանական է։ Աշխարհի ամենամեծ թերակղզին Արաբականն է՝ 3 միլիոն քառ. կմ տարածքով։ Փոքր թերակղզիներին անվանում են հրվանդաններ։ Օրինակ Ասեղի հրվանդան, Դեժնյովի և այլն։
4․Ինչպե՞ս է փոփոխվում օվկիանոսի ջրի ջերմությունը: Որքա՞ն է ջրի աղիությունը:
Օվկիանոսի ջուրը տաքանում է Արեգակից:Ամենատաք ջրերը հասարակածային շրջանի ջրերն են, որտեղ օվկիանոսի մակերևույթին ջերմաստիճանը 28-30 ⁰C է:Դեպի բևեռներ ջրի ջերմաստիճանն աստիճանաբար նվազում է և մերձբևեռային շրջաններում դառնում -1-ից -2⁰ C:Համաշխարհային օվկիանոսի ջուրն ունի դառնա­ղի համ: Օվկիանոսի ջրի մեկ լիտրում պարունակվում է միջինը 35 գ աղ (35 գ/լ): Ամենաաղի ծովը Կարմիրն է՝ 41 գ^/լ աղ։

– А теперь, – прибавил Мороз Иванович, – мне, старику, и отдохнуть пора. Приготовь-ка мне постель, да смотри взбей хорошенько перину. Рукодельница послушалась… Пошли они в дом. Дом у Мороза Ивановича сделан был весь изо льда: и двери, и окошки, и пол ледяные, а по стенам убрано снежными звёздочками; солнышко на них сияло, и всё в доме блестело, как бриллианты. На постели у Мороза Ивановича вместо перины лежал снег пушистый; холодно, а делать было нечего. Рукодельница принялась взбивать снег, чтобы старику было мягче спать, а между тем у неë, бедной, руки замёрзли и пальчики побелели.
– Ничего, – сказал Мороз Иванович, – только снегом пальцы потри, так согреются.
Мороз Иванович погладил Рукодельницу по головке, да и лёг спать на свою снежную постель. Рукодельница меж тем всё в доме прибрала, пошла на кухню, кушанье приготовила, одежду у старика починила. Мороз Иванович проснулся. Он был всем очень доволен и поблагодарил Рукодельницу.

   Так прожила Рукодельница у Мороза Ивановича целых три дня. На третий день Мороз Иванович сказал Рукодельнице:
– Спасибо тебе, умная ты девочка, и я у тебя в долгу не останусь. Вот тебе твоё ведёрко, а в ведёрко я всыпал целую горсть серебряных пятачков. Вот тебе на память бриллиантик. Рукодельница поблагодарила, приколола бриллиантик, взяла ведёрко, пошла опять к колодцу, ухватилась за верёвку и вышла на свет божий. Когда Рукодельница пришла домой и рассказала, что с ней было. Ленивице тоже захотелось пятачки и бриллиантик получить. Ленивица пошла к колодцу, схватилась за верёвку и прямо ко дну. Смотрит – перед ней печка, а в печке сидит румяный пирожок да приговаривает:
– Я совсем готов, подрумянился. Кто меня из печки возьмёт, тот со мной и пойдёт!
Прочитайте пословицы и скажите, как вы их понимаете. Какие из них можно отнести к Рукодельнице, а какие – Ленивице.
1. Без труда не вынешь и рыбку из пруда. — (Ленивица)
2. Будешь лениться – узнаешь голод. — (Ленивица)
3. Дерево узнают по плодам, а человека – по делам. — (Рукодельница)
4. Доброе дело не горит и в воде не тонет. — (Рукодельница)
5. Белые ручки чужие труды любят. — (Ленивица)
6. Труд кормит, а лень портит. — (Ленивица)
7. Пчёлка далеко за каплей летит. — (Рукодельница)
Расположите предложения в нужной последовательности.
1. Рукодельница взбивала снег, чтобы мягче было спать.
2. Мороз Иванович попросил взбить перину.
3. Мороз Иванович остался доволен и поблагодарил Рукодельницу.
4. Вместо перины у старика лежал снег.

2. Мороз Иванович попросил взбить перину.
4. Вместо перины у старика лежал снег.
1. Рукодельница взбивала снег, чтобы мягче было спать.
3. Мороз Иванович остался доволен и поблагодарил Рукодельницу.

https://youtu.be/gv4naylT3KQ

Story
Martin had a terrible day yesterday. It was the day of his vacation to Spain but it was a nightmare. He left the house at 10 o’clock in the morning and caught a taxi to the airport.
Martin went to the check-in with his luggage. When the man who worked for the airline asked for his passport, Martin became very upset. Where was his passport? Martin realized he didn’t have his passport with him. What a disaster!
He jumped back into the taxi and told the driver to take him home. The driver drove quickly and Martin arrived back at his house in twenty minutes.
He ran into the house and went into his bedroom. He found his passport on the bedside table and left the house again. But the taxi wasn’t there! Where was the taxi!
Martin jumped up and down angrily. «I don’t believe it. The taxi left!» he shouted. He ran down the street and looked for another taxi.
After a few minutes, Martin found another taxi and told the driver to take him to the airport as quickly as possible. The traffic on the roads was very bad and, unfortunately, Martin’s taxi arrived at the airport late. His plane left for Spain at 11.30 and Martin missed it. He was very sad and went to speak to the airline. They promised to get him a seat on an evening flight and Martin went home on another taxi to wait.

WORKSHEET 1
SUBJECT : Subject Pronouns and Verb “ To Be “
A) Fill in the blanks using “HE, SHE, IT, WE, THEY”:
cat and horse-they
Mary-she
Tom-he
Jack and I-we
books-it
sister-she
You and Dave-they
plane-it
sunshine-it
cheese-it
cactus-it
parents-they
Pamela-she
news-it
scissors-they
geese-it
flowers-they
piano-it
school-it
daughter-she
milk-it
children-it
sugar-it
feet-it
bicycle-it
Ann and Kate-they
tennis-it
son-he
mice-they
sky-it
shop-it
buses -they
papers-they
Mr. Green-he
brother-in-law — he-she
picture-it
friendship-it
dolphin-it
The Riggs family-they
B) Fill in the blanks using “AM, IS, ARE, AM NOT, ISN’T, AREN’T”:
1.It is an onion. (+) 11. İzmir is a city. (+)
2.Jasmine isn’t a student. (-) 12. He is a postman. (+)
3.We are friends. (+) 13. It is nine o’clock. (+)
4.I am hungry. (-) 14. Manhattan isn’t an island. (-)
5.Mark is 20 years old. (+) 15. Mr. Richards is a lawyer. (+)
6.A bee isn’t a big insect. (-) 16. I am ill. I am isn’t happy. (+ / -)
7.Newsweek is a magazine. (+) 17. London is a big city. (+)
8.I am a professional football player. (-)
9.Dave and Adrian aren’t sisters. They are brothers. (- / +)
10.I know you. You are in my class. (+) 19. New York is near to New Jersey. (+)
11.Cows aren’t insects. They are mammals. (- / +) 12.Susan and I aren’t teachers. We are students. (- / +)
C) Fill in the blanks using “AM, IS, ARE, AM NOT, ISN’T, AREN’T”:
Germany, England, and Spain aren’t cities.
A lemon isn’t sweet. It is sour.
Copper isn’t cheap. Diamonds are expensive.
Airplanes aren’t slow. They are fast.
Ice cream and candy are sweet.
Today isn’t cloudy. It is bright.
My brother isn’t married. He is single.
I am isn’t from Turkey. I am from Canada.
Math isn’t hard. It is easy.
Mariah isn’t a beautiful girl. She is ugly.

1.Պարտաճանաչ կատարե՞լ ես մաթեմատիկայի բոլոր առաջադրանքներն ու նախագծերը։ Տեղադրիր բլոգիդ հղումը։
https://piruonline.school.blog/category/%d5%b4%d5%a1%d5%a9%d5%a5%d5%b4%d5%a1%d5%bf%d5%ab%d5%af%d5%a1/
2.Մասնակցե՞լ ես «Ստեղծագործ մաթեմատիկները» նախագծին։ Տեղադրիր նախագծի արդյունքի հղումը։
https://piruonline.school.blog/2021/12/15/%d5%bd%d5%bf%d5%a5%d5%b2%d5%ae%d5%a1%d5%a3%d5%b8%d6%80%d5%ae-%d5%b4%d5%a1%d5%a9%d5%a5%d5%b4%d5%a1%d5%bf%d5%ab%d5%af%d5%b6%d5%a5%d6%80%d5%a8/
3.Մասնակցե՞լ ես «Թվերի մեծ աշխարհում» նախագծին։ Տեղադրիր նախագծի արդյունքի հղումը։
https://piruonline.school.blog/2021/12/15/%d5%a9%d5%be%d5%a5%d6%80%d5%ab-%d5%b4%d5%a5%d5%ae-%d5%a1%d5%b7%d5%ad%d5%a1%d6%80%d5%b0%d5%b8%d6%82%d5%b4%e2%80%a4-%d5%b0%d5%bc%d5%b8%d5%b4%d5%a5%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d5%a9%d5%be%d5%a5%d6%80/
4.Մասնակցե՞լ ես «Մեզ շրջապատող ուղղանկյունանիստերը» նախագծին։ Տեղադրիր նախագծի արդյունքի հղումը։
https://piruonline.school.blog/2021/12/10/%d5%b4%d5%a1%d5%a9%d5%a5%d5%b4%d5%a1%d5%bf%d5%ab%d5%af%d5%a1%d5%b5%d5%ab-%d5%b6%d5%a1%d5%ad%d5%a1%d5%a3%d5%ae%d5%a5%d6%80/
5.Մասնակցե՞լ ես «Ուսումնական աշուն 2021 »նախագծին։ Տեղադրիր նախագծի արդյունքի հղումը։
https://piruonline.school.blog/2021/10/25/%d5%b8%d6%82%d5%bd%d5%b8%d6%82%d5%b4%d5%b6%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d5%a1%d5%b7%d5%b8%d6%82%d5%b6-2021/
6.Մասնակցե՞լ ես «Իմ ընտանիքը» նախագծին։ Տեղադրիր նախագծի արդյունքի հղումը։
https://piruonline.school.blog/2021/11/20/%d5%a8%d5%b6%d5%bf%d5%a1%d5%b6%d5%a5%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d5%ad%d5%b6%d5%a4%d5%ab%d6%80%d5%b6%d5%a5%d6%80/
7.Մասնակցե՞լ ես «Մխիթար Սեբաստացին թվերի աշխարհում» նախագծին։ Տեղադրիր նախագծի արդյունքի հղումը։
https://piruonline.school.blog/2021/11/22/%d5%ad%d5%a1%d5%b9%d5%a2%d5%a1%d5%bc-3/
8․Մասնակցե՞լ ես «Մաթեմատիկան՝ Ամանորին ընդառաջ» նախագծին։ Տեղադրիր նախագծի արդյունքի հղումը։
https://piruonline.school.blog/2021/12/15/%d5%b4%d5%a1%d5%a9%d5%a5%d5%b4%d5%a1%d5%bf%d5%ab%d5%af%d5%a1%d5%b6%d5%9d-%d5%a1%d5%b4%d5%a1%d5%b6%d5%b8%d6%80%d5%ab%d5%b6-%d5%a8%d5%b6%d5%a4%d5%a1%d5%bc%d5%a1%d5%bb/
9.Մասնակցե՞լ ես «Սովորող-սովորեցնող(GeoGebra երկրաչափական ծրագրի յուրացում)» նախագծին։ Տեղադրիր նախագծի արդյունքի հղումը։
https://piruonline.school.blog/2021/12/15/geogebra-%d5%a5%d6%80%d5%af%d6%80%d5%a1%d5%b9%d5%a1%d6%83%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d5%ae%d6%80%d5%a1%d5%a3%d6%80%d5%ab-%d5%b5%d5%b8%d6%82%d6%80%d5%a1%d6%81%d5%b8%d6%82%d5%b4/
10.Պատմիր նաև այն նախագծերի մասին, որոնք կատարել ես մաթեմատիկայից։
Ուսումնական առաջին շրջանի ընթացքում կատարել եմ մաթեմատիկական տարբեր տեսակի նախագծեր և այդ ընթացքում շատ գիտելիքներ եմ ձեռք բերել ու հետաքրքիր փաստեր իմացել։ Օրինակ, կազմել եմ Ամանորյա և «Սեբաստացի» խաչբառերը, ավելի մոտիկից եմ ծանոթացել հռոմեական թվագրությանը, կազմել հետաքրքրաշարժ խնդիրներ։ Բացի այդ, ստվարաթղթից պատրաստել եմ խորանարդ, հաշվել եմ մեր ննջասենյակի պահարանի մակերևությի մակերեսը։ Այս ընթացքում նաև յուրացրել եմ GeoGebra երկրաչափական ծրագիրը, որը թույլ է տալիս հեշտությամբ հաշվարկել տարբեր կետերի միջև հեռավորությունը։
11.Ո՞ր նախագիծն է քեզ ամենից շատ դուր եկել։
Ամենից շատ հավանել եմ «Մխիթար Սեբաստացին թվերի աշխարհում» նախագիծը, որի շրջանակում Սեբաստացի համայնքի վերաբերյալ խաչբառ եմ կազմել։

Թվերի ստեղծման պատմությունը գալիս է դեռևս անտիկ ժամանակներից։ Հաշվելու կամ հաշիվ պահելու անհրաժեշտությունն առաջացել է այն ժամանակ, երբ մարդիկ անհրաժեշտություն են ունեցել միմյանց տեղեկացնել որսի կամ գտած առարկաների քանակի մասին։ Օրինակ, երբ պետք էր որսած ձուկը փոխանակել դանակի հետ, պարզապես ամեն ձկան մոտ դրվում էր մեկ դանակ։

Աշխարհում այսօր կիրառվում են երկու տեսակի թվագրություններ՝ արաբական և հռոմեական։
Հռոմեական թվերն ստեղծվել են ավելի քան 2000 տարի առաջ՝ Իտալիայում բնակվող էտրուսկ կոչվող հին ժողովրդի կողմից։ Հին Հռոմում թվերը գրում էին լատիներենի այբուբենի տառերի օգնությամբ։  

Հռոմեական թվագրության մեջ կիրառվում են այս տառերը․ 1 — I (лат. unus), 5 — V (лат. quinque), 10 — X (лат. decem), 50 — L (лат. quinquaginta), 100 — (C лат. centum), 500 — (D лат. quingenti), 1000 — (M лат. mille)։ Հիշելով ռուսերեն այս նախադասություններըˋ “Мы Dарим Сочные Lимоны, Хватит Vсем Iх” կարելի է հիշել հռոմեական թվերը մեծից փոքրˋ Mˋ 1000, Dˋ 500, Cˋ 100, Lˋ 50, Xˋ 10, Vˋ 5, Iˋ 1:

Մյուս թվերը գրելու համար այս տառերի աջից կամ ձախից գրում էին տարբեր տառեր։ Եթե տվյալ տառին նախորդում էր մեկ այլ տառ, ապա այն փոքրացնում էր թիվը, իսկ եթե գրվում էր տառից հետո՝ թիվը մեծանում էր։ Օրինակ՝ V (5), եթե դիմացից ավելացնենք I տառը, կստանանք IV (4), իսկ եթե մյուս կողմից կցենք I տառը, կստանաք VI (6)։ Սիմվոլի վրա նշվող հորիղոնական մեկ գիծը նշանակում է դրա հազարապատիկը, իսկ երկու գիծը՝ միլիոնապատիկը։

Բնական թվերը գրելու համար թվանշանները կրկնում են։ Ընդ որում, եթե մեծ թիվը գրված է փոքրից առաջ, ապա նրանք գումարվում են, իսկ եթե փոքրն է մեծից առաջ, ուրեմն այն հանվում է մեծից։

Սակայն այսկերպ մաթեմատիկական հաշվարկներ կատարելը չափազանց բարդ է։ Այդ պատճառով հռոմեական թվագրումն այսօր օգտագործվում է միայն դարեր նշելու, հրատարակչություններում՝ գրքերի գլուծները նշելու մեջ, նաև ժամացույցների առանձին տեսակի թվատախտակների վրա։

1․ Փորձենք ընթերցել MMDCCCXXII թիվը։
1000 + 1000 + 500 + 100 + 100 + 100 + 10 + 10 + 1 + 1 = 2822.
Պատ․  2822
2. Հռոմեական թվերով գրենք 2022
M+M+X+X+II= MMXXII
Պատ․ MMXXII

1.Ի՞նչ  թիվ է մտապահել Սուսաննան, եթե նրա մտապահած թիվը փոքրացնենք 2 անգամ, արդյունքից հանենք ամենամեծ եռանիշ թիվը, կստանանք ամենափոքր բնական թիվը։
1+100×2=202
2. Պարտեզում շարքով տնկված էր վարդի 29 թուփ: Մեղուն նստած էր շարքի մի ծայրից հաշված՝ 12-րդ թփի վրա, իսկ խխունջը՝ շարքի մյուս ծայրից հաշված՝ 16-րդի վրա։ Մեղվի ու խխունջի միջև քանի՞ թուփ կար։
12+16=28
29-28=1
3.Դավիթը 26 մատիտ ավելի շատ ուներ, քան Աննան: Արթուրը քանի՞ մատիտ պետք է տա Նանեին, որպեսզի երկուսի մոտ էլ լինեն հավասար թվով մատիտներ:
4.Եթե Ռաֆաելի, Սոֆիի և Լիլիթի տարիքները գումարենք, կստանանք 36: Որքա՞ն կլինի նրանց տարիքների գումարը 6 տարի հետո:
36:3=12
12+6=54
5.Տատիկը թխեց 20 բլիթ, Արեգը կերավ 3, Նանեն 2, իսկ Նարեն ու Լիան միասին կերան 7 բլիթ։ Քանի՞ բլիթ մնաց։
20-3-2-7=8
6. Հռոմեական թվագրությամբ գրիր 541 թիվը։
D+X+L+I=DXLI
7. Գտիր այն թիվը, որը 90-ով փոքր է ամենամեծ քառանիշ թվից։
9999-90=9909
8․ Աննան ունի մեկ ամբողջական խնձոր, 2 հատ խնձորի կես ու 4 հատ խնձորի քառորդ։ Ընդհանուր առմամբ քանի՞ խնձոր ունի Աննան։
3 խնձոր
9․ Վահեի հայրիկը 36 տարեկան է, բայց նրա ծննդյան օրը նշվել է ընդհամենը 9 անգամ։ Ինչո՞ւ։
Ծնդդյան օրը փետրվարի 29-ին է, որը լինում չորս տարին մեկ անգամ։
10․Ժամացույցի զանգը խփում է այնքան անգամ, որքան այդ պահին ցույց է տալիս ժամացույցը․ ժամը 1-ին՝ մեկ անգամ, 2-ին՝ երկու անգամ։ 12 ժամվա ընթացքում քանի՞ անգամ կխփի ժամացույցի զանգը։
78 անգամ

Թվերի գրառումը հայերենի այբուբենի տառերով․

Հորիզոնական

• Գտե՛ք   500  և   25 թվերի  ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
  500-Շ
• Գտեք 40 թվի ամենամեծ բաժանարարի տասնապատիկը։
  40×10=400-Ն
• Գտե՛ք   600  և   2400  թվերի  ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։ 
  600-Ո
• Եթե Դավիթի մտապահած թվից հանեք 200, ստացած թիվը փոքրացնեք 2 անգամ կաստանաք 2400։ 
  2400×2+200=500-Ր
• Գտեք 6 թվի ամենամեծ և ամենափոքր բաժանարարների գումարի տասնապատիկը։
  (6+1)x10=70-Հ
• Բնական թվերից ո՞րն  է  ո՛չ պարզ, ո՛չ պաղադրյալ։
  1-Ա
• Գտե՛ք   3  և   1000  թվերի  ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
  3000-Վ
• Ո՞ր թիվն է մտապահել Անահիտը, եթե նրա մտապահած թվի և  256-ի տարբերությունը 344  է։
  344+256=600-Ո
• Գտի՛ր թիվը, որը 24-ի բաժանելիս ստացվում է 208 և 8 մնացորդ։  
  500-Ր
  
  

Ուղղաձիգ 1․

• Ո՞րն է ամենափոքր բնական թիվը։
  1-Ա
• Պարկում կա 95 կանաչ,  20 դեղին և 104 կարմիր գնդակ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գնդակ  պետք է հանել, որպեսզի դրանց մեջ լինեն տարբեր գույնի գնդակներ։
  199+1=200-Մ
• Գտեք ամենափոքր քառանիշ թվի և ամենամեծ եռանիշ թվի տարբերությունը։
• Ն
  1000-999=1-Ա
• Ո՞ր  թիվն է մտապահել Նարեկը, եթե  նրա մտապահած  թվի կրկնապատիկի և 30-ի քանորդը  40 է։
  (40×30):2=600-Ո
• Գտեք 25 և 2  թվերի   ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկի հարյուրապատիկը։
  5000-Ր

Ուղղաձիգ 2․

• Ո՞ր  թիվն է մտապահել Սոնան, եթե  նրա  մտապահած թվի 40 և 25 թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկի տասնապատիկն է։
  2000-Ս
• Գտեք 20-ի և 3-ի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկի տասնապատիկը։
  600-Ո
• Գտեք ամենափոքր քառանիշ թվի և 7-ի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։ 
• Ր
  7000-Ւ
• Ո՞րն է ամենափոքր պարզ թիվը։
  2-Բ

Ուղղաձիգ  3․

• Ո՞րն է 100  և 150 թվերի  ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
  50-Ծ
• Ավտոմեքենայի  արագությունը 80կմ/ժ է։ Քանի՞ կիլոմետր  կանցնի ավտոմեքենան  5 ժամում։
  400-Ն
• Ո
• Որքանո՞վ կմեծանա եռանիշ թիվը, եթե նրան ձախից կցագրենք 7 թվանշանը։
  7000-Ւ
• Ո՞րն է ամենափոքր եռանիշ թվի քառապատիկը։
  400-Ն
• Գտեք 3 թվի ամենամեծ և ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
  4-Դ