Жил на свете цветок. Օн был очень красивым, но ни кто из окружающих его других цветков не любил его. И в один день солнце дало ему свои лучи. После этого ему все завидовали, но всё ровно цветок не обижался. В один прекрасный день девочка взяла цветок и понесла домой. Оказывается, эта девочка очень любила цветы, и у неё в комнате было очень много цветов. Все цветы в ее доме были здоровые и дружелюбные. И он наконец-то приобрел добрых и хороших друзей.
А те завистливые и недружелюбные цветы завяли из-за своей злобы.

Մեր պապական գյուղը՝ Նախիջևանիկը, գտնվում է Արցախի Հանրապետության Ասկերանի շրջանում: Նախիջևանիկ համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է մոտ 250 մարդ, կա 60 տնտեսություն։ Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ՝ անասնապահությամբ և հողագործությամբ: Համայնքում գործում են գյուղապետարան, մշակույթի տուն, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում է 90 աշակերտ։

Կան պատմամշակույթային հուշարձաններ՝ Սբ. Աստվածածին եկեղեցի (19-րդ դար), հին գերեզմանոց թվագրվում է 9-13-րդ դարերում, Փիրումյանների գերեզմանոց (19-20-րդ դարեր), Մատուռ Նահատակ, որը թվագրվում է 13-րդ դարում, մատուռ Ղուլունց օջախ։

Այս գյուղը տվել է անվանի զորավարներ, որոնց թվում են նաև իմ նախապապերը՝ Դանիել և Պողոս Բեկ-Փիրումյանները, ովքեր ակտիվ մասնակցություն են ունեցել Սարդարապատի ճակատամարտին։

Նախորդ ամռանը մենք այցելել ենք Արցախ, Նախիջևանիկ, գնացել ենք մեր պապական՝ Փիրումյանների տոհմական գերեզմանոց։ Գերեզմանների տապանաքարերի վրա զարդաքանդակներ են և ուշագրավ տեղեկություններ տոհմի մասին։

Նախիջևանիկ գյուղը հայտնի է իր նռան այգիներով։ Այստեղի նուռը ամենահամովն է։ Արցախյան առաջին ազատամարտի տարիներին այս գյուղը մի քանի անգամ հայտնվել է թշնամու վերասկողության տակ և ազատագրվել 1992 թ․ սեպտեմբերի 4-ին։

Բաժանում միանիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով

Սիրելի սովորողներ նախ միասին վերհիշենք բամանիշ թիվը միանիշ թվի բաժանելու քայլաշարը՝

Բաժանելի

։

բաժանարար

=

քանորդ

Օրինակ՝       147        ։      3           =   49  

Սյունակաձև՝

—	1	4	7	3
	1	2		4	9
	—	2	7
		2	7
			0

.	4	9
		3
1	4	7

Ստուգում՝

Առաջադրանքներ

• Կատարիր բաժանում և արդյունքը ստուգիր բազմապատկումով՝

1)   24840:4

	2	4	8	4	0	4				Ստ․	x	6	2	1	0
	2	4				6	2	1	0						4
		0-	8								2	4	8	4	0
			8
			0-	4
				4
				0

2)   3750:3

	3	7	5	0	3					Ստ․	x	1	2	5	0
	3				1	2	5	0							3
	0 —	7										3	7	5	0
		6
		1	5
		1	5

3)   7800։5

	7	8	0	0	5				Ստ․		x	1	5	6	0
	5				1	5	6	0							5
	2	8										7	8	0	0
	2	5
		3	0
		3	0

4)  3360։20

	3	3	6		2			Ստ․	x		1	6	8
	2				1	6	8					2	0
—	1	3								3	3	6	0
	1	2
	—	1	6
		1	6
			0

5)   5680։40

	5	6	8	4				Ստ․	x	1	4	2
	4			1	4	2						4	0
—	1	6							5	6	8	0
	1	6
		0-	8
			8
			0

6)   7500:60

—	7	5	0	6				Ստ․	x	1	2	0
	6			1	2	0						6	0
	1	5							7	5	0	0
	1	2

7)   17500 ։70

	1	7	5	0	7				Ստ․		x	2	5	0
	1	4			2	5	0							7	0
		3	5							1	7	5	0	0
		3	5

8)   28770։70

	2	8	7	7	7						Ստ․	x	4	1	1	0
	2	8			4	1	1	0								7	0
		7										2	8	7	7	0
		7	7

9)  54660։60

	5	4	6	6	6				Ստ․	x	8	1	1
	5	4			8	1	1						6	0
			6							5	4	6	6	0
			6
				6
				6

10)   555000։50

	5	5	5	0	0	5						Ստ․	x	1	1	1	0	0
	5					1	1	1	0	0								5
		5											5	5	5	0	0	0
		5
			5
			5

Բաժանում միանիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով

Սիրելի սովորողներ նախ միասին վերհիշենք բամանիշ թիվը միանիշ թվի բաժանելու քայլաշարը՝

Օրինակ՝ 147։3=49  

Սյունակաձև՝

—	1	4	7	3
	1	2		4	9
	—	2	7
		2	7
			0

.	4	9
		3
1	4	7

Ստուգում՝

Առաջադրանքներ

• Կատարիր բաժանում և արդյունքը ստուգիր բազմապատկումով՝

1)   8560։8

	8	5	6	0	8					Ստ․	x	1	0	7	0
	8			1	0	7	0								8
	0-	5	6									8	5	6	0
		5	6
			0

2)   7850։50

	—	7	8	0	5	0	5	0	Ստ․		x	1	5	7
		5			1	5	7						5	0
		2	8								7	8	5	0
		2	5
	—	3	5
		3	5
			0

3)   25750։5

	2	5	7	5	0	5				Ստ․		x	5	1	5	0
	2	5				5	1	5	0							5
		0-	7									2	5	7	5	0
			5
	—	2	5
		2	5
			0

4)  73100։20

	7	3	1	0	0	2	0				Ստ․		x	3	6	5	5
	6					3	6	5	5							2	0
—	1	3											7	3	1	0	0
	1	2
		1	1
		1	0
		1	0
			1

5)   480240։8

		4	8	0	2	4	0	8			Ստ.	6	0	0	3	0
	—	4	8					6	0	0	30	x				8
			2	4									4	8	0	2	4	0
			2	4

6)   108036։6

	1	0	8	0	3	6	6				Ստ․	1	0	8	0	6
		6					1	8	0	6		x				6
		4	8									1	0	8	0	3	6
		4	8
			3	6
			3	6

7)   2163։7

	2	1	6	3	7			Ստ․		3	0	9
	2	1			3	0	9		x			7
		6	3						2	1	6	3
		6	3

8)   2170։7

	2	1	7	0	7				Ստ․		3	1	0
	2	1			3	1	0			x			7
		7								2	1	7	0
		7

9)  54060։6

	5	4	0	6	0	6				Ստ․		9	0	1	0
	5	4				9	0	1	0		x				6
		6									5	4	0	6	0
		6

10)   58500։5

	5	8	5	0	0	5					Ստ․	1	1	7	0	0
	5					1	1	7	0	0	x					5
	—	8										5	8	5	0	0
		5
		3	5
		3	5

 11)  1472։2

	1	4	7	2	2				Ստ․		7	3	6
	1	4			7	3	6			x			2
		7								1	4	8	2
		6
		1	2
		1	2

12)   4590։9

	4	5	9	0	9				Ստ․		5	1	0
	4	5			5	1	0			x			9
		9								4	5	9	0
		9

13)   19965։5

	1	9	9	6	5	5				Ստ․		3	9	9	3
	1	5				3	9	9	3		x				5
		4	9								1	9	9	6	5
		4	5
			4	6
			4	5
				1	5
				1	5

1․Հաշվի՛ր 15 մմ, 14 մմ, 16 մմ և 17 մմ կողմերով քառանկյան
պարագիծը։
P=15+14+16+17=62մմ

2․Հաշվի՛ր 3 դմ, 5 դմ, 8 դմ և 9 դմ կողմերով քառանկյան
պարագիծը։
P=3+5+8+9=25

3․Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և
երկարության գումարը 16 է։
P=16×2=32մ

4․Քառակուսու պարագիծը 28 սմ է։ Որքա՞ն է այդ քառակուսու կողմը։
P=28:4=7սմ

5․Քառակուսու պարագիծը 24 սմ է։ Որքա՞ն է այդ քառակուսու
մակերեսը։
P=24։4=6սմ
S=6×6=36 ք․ սմ

6․Քառակուսու մակերեսը 81 քառակաուսի մետր է։ Գտի՛ր քառակուսու
կողմը։
P=81:2=9

7․Քառակուսու 3 կողմերի գումարը 18 սմ է։ Որքա՞ն է այդ
քառակուսու 1 կողմը։
P=18:3=6

8․Քառակուսու 3 կողմերի գումարը 21 սմ է։ Որքա՞ն է այդ
քառակուսու մակերեսը։
P=7×7=49 ք․ սմ

9․ Ուղղանկյան լայնությունը 5 սմ է, իսկ երկարությունը 4 սմ-ով մեծ է լայնությունից։ Գտնել ուղղանկյան պարագիծը։
5+4=9
P=2×5+2×9=10+18=28 սմ

10․ Հաշվի՛ր 15սմ և 11 սմ կողմերով ուղղանկյան պարագիծն ու
մակերեսը։
P=2×15+2×11=52 սմ
S=15×11=165 ք․ սմ

Մի չոբան իր երկու գարները տարավ բազառ, որ ծախի։

Մինել մի դալալ է գալիս թե

— Ի՞նչ արժի քո ոչխարը

Ոչխարի գինն էլ շատ-շատ՝ իրեք-չորս մանեթ ա լինում։

— Էս ոչխարի գինը հազար մանեթ ա

— Քո չոբան հալով իմ վրա ծիծաղում ե՞ս,— ասում ա դալալը,— դե հմա ծիծաղի։
Ասում ա ու մի սիլլա տալիս չոբանին։

Չոբանը ոչխարները թողած, բռնում ա էդ դալալի շորից, քաշ տալիս բերում դատավորի մոտ։

— Ինչ գանգատ ունես,— հարցնում ա դատավորը

Չոբանը պատմում ա, թե էս մարդը, ես անմեղ, անտեղի ինձ սիլլա ա տվել։

Մթամ շատ ա չարանում դալալի վրա, ոտը գետնովն ա տալիս.

— Էդ արարքիդ համար,— ասում ա,— էս չոբանին, շտրաֆ պետք ա տաս. քսան կոպեկ։ Էս րոպեին հանի,— ասում ա դատավորը։

— դալալը ասում ա,— ձեռիս չկա, գնամ տուն, բերեմ։

— Բան չկա,— ասում ա դատավորն,— սա կսպասի, գնա բեր

Չոբանը հասկանում ա, որ իրեն ձեռ են առնում։ Դալալի գնալուց հետո հարցնում ա.

— Պարոն դատավոր,— ասում ա,— ուրեմն, մարդի էրեսին սիլլա խփելը քսան կոպեկ արժի՞։

— Հա, էդպես ա օրենքը,— պատասխանում ա դատավորը։

— Մեռնեմ օրենքին,— ասում ա չոբանը, ու մի սիլլա տալիս դատավորին, դալալը քսան կոպեկը որ բերի,— ասում ա,— քեզ կպահես։ Ես վռազում եմ, գնացի։

Մինչև դատավորը՝ ուշքի ա գալի, չոբանը փախչում, գնում ա։

Առաջադրանքներ

1. Գտի՛ր քառակուսու մակերեսը և պարագիծը՝ իմանալով, որ նրա կողմի երկարությունը 5 դմ է։
   P=5×4=20դմ
   S=5×5=25 ք․ դմ
2. Քառակուսու պարագիծը 28 դմ է։ Գտի՛ր քառակուսու կողմը։
   28:4=7 դմ
3. Քառակուսու մակերեսը 49 քառակաուսի մետր է։ Գտի՛ր քառակուսու կողմը։
   49=7×7
   7մ
4. Հաշվի՛ր 25 սմ և 11 սմ  կողմերով ուղղանկյան պարագիծն ու մակերեսը:
   P=2×25+2×11=72
   S=25×11=275 ք․ սմ
5. Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 14 սմ է։
   P=14×2=28
6. Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 32 դմ է։
   P=32×2=64դմ
7. Ուղղանկյան լայնությունը 8 սմ է, իսկ երկարությունը 2 սմ-ով մեծ է լայնությունից։ Գտնել ուղղանկյան պարագիծը և մակերեսը։
   8+2=10
   P=2×8+2×10=36սմ
   S=8×10=80 ք․սմ
8. Հաշվի՛ր 3 դմ, 4 դմ  և 5 դմ կողմերով եռանկյան պարագիծը։
   P=3+4+5=12
9. Հաշվի՛ր 15 սմ, 14 սմ, 16 սմ և 17 սմ կողմերով քառանկյան պարագիծը։
   P=15+14+16+17=62 սմ
10. Գործնական աշխատանք․